احیای دریاچه ارومیه از همکاری فائو تا تغییر الگوی کشت در آذربایجان غربی/۹۰ درصد آب استان در بخش کشاورزی مصرف می شود

به گزارش خبرنگار ایلنا، در چارچوب همکاری‌های ایران و فائو، برنامه‌هایی برای مدیریت هوشمند منابع آب و افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی در حال اجراست. این طرح‌ها شامل آموزش کشاورزان، به‌کارگیری فناوری‌های نوین آبیاری و توسعه الگوهایی است که مصرف آب را به‌طور چشمگیر کاهش می‌دهند.

همزمان با این همکاری‌ها، استان آذربایجان غربی نیز با اصلاح الگوی کشت، حرکت به سمت محصولات کم‌آب‌بر و کنترل برداشت‌های غیرمجاز از منابع زیرزمینی را در دستور کار قرار داده است.

کاهش سطح زیرکشت محصولات پرمصرف، جایگزینی گونه‌های مقاوم به خشکی و نظارت بر بهره‌برداری از چاه‌ها از جمله اقداماتی است که در راستای احیای دریاچه ارومیه انجام خواهد شد.

آذربایجان‌غربی یکی از استان‌های کلیدی در احیای دریاچه ارومیه است

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی گفت: این استان باید به‌عنوان یکی از مناطق راهبردی در احیای دریاچه ارومیه مورد توجه ملی قرار گیرد.

محمدرضا اصغری، در گفت و گو با ایلنا، با اشاره به نقش مهم این استان در روند احیای دریاچه ارومیه گفت: آذربایجان‌غربی به دلیل سهم قابل‌توجه در حوضه آبریز دریاچه و گستردگی فعالیت‌های کشاورزی، نقشی تعیین‌کننده در موفقیت برنامه‌های احیا دارد.

وی افزود: برای استمرار اقدامات کاهش مصرف آب و اجرای طرح‌های زیربنایی، نیازمند نگاه ویژه و حمایت ملی هستیم.

اصغری با بیان اینکه بخش کشاورزی استان طی سال‌های اخیر با چالش کمبود آب مواجه بوده است، تأکید کرد: اجرای طرح‌های اصلاح الگوی کشت، توسعه آبیاری نوین و مدیریت بهره‌برداری از منابع آب، تنها در صورت تأمین اعتبارات کافی و همکاری دستگاه‌های ملی و استانی به نتیجه خواهد رسید.

اصغری وضعیت بارش‌ها در استان را نگران‌کننده توصیف کرد و گفت: استان طی  دو سال اخیر با کاهش شدید بارندگی مواجه بوده‌ به طوریکه سال گذشته حدود ۳۰ درصد و امسال بیش از این میزان کاهش ثبت شده است.

وی افزود: این شرایط امنیت غذایی را تهدید می‌کند و حتی موجب شده برخی کشاورزان به دلیل کمبود آب امکان کشت نداشته و به مشاغل جایگزین یا بعضاً غیررسمی روی بیاورند که می‌تواند تبعات اجتماعی به همراه داشته باشد

رییس جهاد کشاورزی استان، همچنین به نیاز پروژه‌های اجرایی استان اشاره کرد و گفت: هم‌اکنون در برخی مناطق از جمله مهاباد، پروژه‌های مهم انتقال و توزیع آب در حال انجام است. با این حال برای تکمیل خطوط انتقال آب و رساندن آن به مزارع، اعتبارات بیشتری نیاز است.

اصغری گفت: برای نمونه، تنها اجرای خطوط یک و دو انتقال آب برای رساندن آب به سرِمزرعه‌ها، اعتباری در حد ۲۰ میلیارد تومان نیاز دارد که باید تأمین شود.

وی گفت: توجه ویژه به آذربایجان‌غربی می‌تواند روند احیای دریاچه ارومیه را شتاب بخشد و نتایج ملموس‌تری برای محیط‌زیست و معیشت مردم منطقه به همراه داشته باشد.

انتقال تجربه احیای دریاچه آرال به ارومیه

نماینده فائو در ایران تجربه مدیریت مصرف آب در حوضه دریاچه آرال را نمونه‌ای قابل استفاده برای شرایط دریاچه ارومیه دانست و گفت: بحران آب در آن منطقه شدیدتر بود و ما آمادگی داریم تجربیات موفق آن حوزه را برای کمک به احیای دریاچه ارومیه منتقل کنیم.

فرخ تایروف در گفت و گو با ایلنا،  با اشاره بر نقش تعیین‌کننده مدیریت مصرف آب در موفقیت برنامه‌های احیای دریاچه ارومیه گفت: کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی از مسیر به‌کارگیری فناوری‌های نوین قابل دستیابی است.

وی اظهار داشت: کشاورزی بدون آب ممکن نیست اما میزان مصرف آب ارتباط مستقیم با نوع فناوری و شیوه‌های مورد استفاده در این بخش دارد.

نماینده فائو با اشاره به اینکه طی شش سال گذشته کاهش بارش‌ها و افزایش دما در کشور موجب بالا رفتن مصرف آب شده است، افزود: این روند ضرورت استفاده از فناوری‌های کارآمد برای مدیریت منابع آبی را بیش از گذشته برجسته کرده است.

نماینده فائو در ایران تجربه مدیریت مصرف آب در حوضه دریاچه آرال را نمونه‌ای قابل استفاده برای شرایط دریاچه ارومیه دانست و گفت: بحران آب در آن منطقه شدیدتر بود و ما آمادگی داریم تجربیات موفق آن حوزه را برای کمک به احیای دریاچه ارومیه منتقل کنیم.

تایروف با بیان اینکه فناوری‌های نوین می‌توانند مصرف آب در کشاورزی را تا ۴۰ درصد کاهش دهند، ادامه داد: خوشبختانه این فناوری‌ها در ایران قابل دسترس بوده و در برخی نقاط نیز مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

وی سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و روش‌های نوین آبیاری را از جمله ابزارهای مؤثر در کنترل مصرف آب عنوان کرد و گفت: البته به‌کارگیری این روش‌ها در اراضی خرد با چالش‌هایی همراه است اما فائو آماده حمایت از کشاورزان دارای زمین‌های کوچک است.

۹۰ درصد آب آذربایجان غربی در بخش کشاورزی مصرف می شود

مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی با بیان اینکه ۹۰ درصد آب استان در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، ادامه داد: برای احیای دریاچه ارومیه هیچ راهکاری به جز کاهش مصرف آب در حوزه کشاورزی وجود ندارد و باید تمامی پروژه‌های اجرایی برای احیا از حالت پایلوت خارج و به شکل گسترده تعمیم داده شود.

حجت جباری در گفت و گو با ایلنا،بیان کرد: ۲۰۰ هزار هکتار به سطح اراضی آبی کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه از ۲ دهه گذشته و هم زمان با آغاز بحران کم آبی اضافه شده که این میزان افزایش برابر با افزایش ۲ میلیارد متر مکعبی مصرف آب در این حوضه است.

جباری افزود: طبق برنامه جامع احیای دریاچه ارومیه و مصوبه‌های موجود، نیاز آبی دریاچه ارومیه برای احیا بیش از ۳.۱ میلیارد مکعب آب است در حالیکه با افزایش اراضی کشاورزی۲ میلیارد متر مکعب افزایش مصرف آب در حوضه ابریز که حق آبه دریاچه ارومیه بوده مصرف شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی گفت: طبق اعلام ستاد احیا هم اکنون بیش از چهار میلیارد متر مکعب آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و ما چاره‌ای جز مدیریت مصرف و اصلاح الگوی کشت نداریم.

وی با اشاره به اینکه در ۲۲۰ روستا برنامه پایلوت مدیریت مصرف آب در حوزه کشاورزی در دست اجراست، اظهار کرد: باید این برنامه‌ها از حالت پایلوت خارج و در سطح منطقه گسترش یابد.

جباری اضافه کرد: در حوزه کشاورزی باید راندمان تولید از ۳۰ درصد به ۶۵ درصد برسد و با افزایش تولید در واحد سطح، آب مازاد برای احیای دریاچه ارومیه مصرف شود.

وی گفت:‌ حدود ۵۵ تا ۶۰ درصد آب کشاورزی حوضه آبریز دریاچه ارومیه در تولید سیب و چغندرقند مصرف می‌شود که این یک هشدار جدی است.