تحلیلگر برجسته جهان عرب بررسی کرد؛
چتر حمایتی ترامپ بر سر ولیعهد سعودی/ سناریوهای رئیس‌جمهوری آمریکا و لابی‌های صهیونیست در دفاع از بن سلمان چیست؟
از سخنان اخیر رئیس‌جمهوری آمریکا در حمایت از ولیعهد سعودی فقط می‌توان چنین برداشت کرد که این مقام سعودی احتمالا معامله‌ای را با رئیس‌جمهوری آمریکا و دامادش برای عقب‌نشینی‌های بزرگ در پرونده فلسطین امضا کرده است که عنوان بارز آن می‌تواند تایید «معامله قرن» باشد.
به گزارش ایلنا به نقل از رأی الیوم، «عبدالباری عطوان» تحلیلگر برجسته جهان عرب در تحلیل موضع‌گیری‌های «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا در قبال جنایت قتل «جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار منتقد سعودی ابتدا با ارائه پرسش‌هایی در این زمینه چارچوب اصلی بحث را طراحی کرد: چرا ترامپ گفت که از ولیعهد عربستان حتی اگر از ترور روزنامه‌نگار سعودی با خبر بوده، حمایت می‌کنیم؟ آیا این نوع موضع‌گیری رئیس‌جمهوری آمریکا غافلگیر کننده است؟ چرا ترامپ در کنفرانس مطبوعاتی خود منافع آمریکا و اسرائیل را با ابقای ولیعهد سعودی مرتبط دانست؟ ماهیت وپیامدهای مقابله قریب‌الوقوعی که کنگره آغاز کرده، چه خواهد بود؟
این تحلیلگر عرب در تشریح پرسش‌های مطرح شده گفت: ما و به ویژه تمام کسانی که خواستار تحمیل مسئولیت کامل این جنایت بر عهده «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی و اعمال مجازات علیه عربستان شدند، از موضع نهائی دونالد ترامپ در قبال جنایت تکان‌دهنده قتل جمال خاشقجی و تکه‌تکه کردن جسد او غافلگیر نشدیم.
ترامپ از همان لحظه نخست به دنبال وقت‌کشی و فرار از اتخاذ هر نوع تصمیم قاطعانه درباره این موضوع بود. او از شنیدن فایل‌های ترسناک و رعب‌آوری که «جینا هسپل» رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا به او منتقل کرده بود یا از قبول نتایج نهائی سیا در این زمینه و تأکید این سازمان بر دخالت مستقیم بن سلمان در جنایت قتل خاشقجی خودداری کرد. ترامپ تحت عنوان حفاظت از روابط متمایز ریاض- واشنگتن و عدم اجازه به هر بهانه‌ای از جمله ترور خاشقجی برای خارج کردن این رابطه از مسیر اصلی خود در واقع چتر حمایتی از ولیعهد برای دفاع از او و تبرئه وی تهیه کرد.
رئیس‌جمهوری آمریکا در کنفرانس مطبوعاتی خود اذعان کرد که بن‌سلمان از برنامه قتل خاشقجی اطلاع قبلی داشته است اما با این حال او بر ادامه شراکت با عربستان سعودی برای حمایت از منافع کشورش و همچنین اسرائیل تأکید کرد.
مفهوم عبارت «حمایت از منافع آمریکا و اسرائیل» که به اعتقاد ما مهمترین نکته مطرح شده در کنفرانس مطبوعاتی مذکور است، چیست؟ از این نقطه از سخنان ترامپ فقط می‌توان چنین برداشت کرد که بن سلمان احتمالا معامله‌ای را با ترامپ و «جرد کوشنر» داماد او برای عقب نشینی‌های بزرگ در پرونده فلسطین امضا کرده است که عنوان بارز آن می‌تواند تایید «معامله قرن» باشد. ایده اصلی معامله قرن را کوشنر با دستور العمل «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی برای بن سلمان مطرح کرد و به او وعده داد در قبال این معامله از حمایت آمریکا و اسرائیل و لابی‌های سیاسی و تبلیغاتی تحت حمایت آنها برای رسیدن به تخت سلطنت و جانشینی پدرش «سلمان بن عبدالعزیز» برخوردار می‌شود.
بارها گفته و نیز می‌گوییم که ترامپ غیر از معامله به چیز دیگری فکر نمی‌کند، خواه معاملات شرکت‌های خود یا شرکت‌های دامادش باشد یا معاملات سلاح که ارزش آخرین آنها ۱۱۰ میلیارد دلار است. این نکته در سخنان شخص ترامپ در کنفرانس مطبوعاتی اخیر پوشیده نیست که گفت: «لغو قراردادهای دفاعی آمریکا با عربستان سعودی به نفع روسیه و چین خواهد بود».
ما بر این باور نیستیم که هر پادشاه سعودی چه بن سلمان باشد و یا عموی او که این روزها نامش به عنوان یک نامزد قوی از خاندان سعودی برای جانشینی ملک سلمان مطرح است، جرأت مقابله با امریکا و لغو قراردادهای سلاح با این کشور را داشته و بتواند سراغ گزینه¬های چین و یا روسیه برود، چرا که چنین اقدامی از سوی آل سعود به مفهوم نابودی خود را به دست خود امضا کردن است. رئیس جمهور آمریکا بارها و بارها تکرار کرد که حکام کشورهای حاشیه خلیج (فارس) بدون حمایت آمریکا دو هفته هم دوام نخواهند آورد. این نکته خود دال بر این است که عربستان سعودی توان مقابله با ایران را حتی برای چند دقیقه نخواهد داشت.
دونالد ترامپ با تحریک دامادش کوشنر و نتانیاهو مصمم است به رویکرد خود در شراکت با عربستان سعودی و حمایت از بن سلمان ادامه دهد حتی اگر این موضوع موجب تنش و برخورد با کنگره و هر دو حزب دموکرات و جمهوری خواه آن شود. وی هنگامیکه گفت: «کنگره آمریکا آزاد است هر نوع موضعی را در قبال عربستان اتخاذ کند اما من فقط ایده¬ها و افکاری را که با امنیت کشور هم خوانی دارد، در دست اقدام خواهم داشت» به این نکته به صراحت اذعان کرد
آمریکا خیلی کوتاه در آستانه رویارویی شدید بین کنگره و ترامپ قرار خواهد گرفت و احتمالا طی روزهای اینده و به ویژه با وجود ائتلاف قوی بین قانونگذاران و مطبوعات آمریکا مخصوصا واشنگتن پست و رقیب آن نیویورک تایمز، آتش این اختلاف شعله ور خواهد شد.
برای ما سخت است که در مورد ماهیت این جنگ و پیروز نهائی آن پیش داوری کنیم. امور همچنان در ابتدای مسیر است اما در مقایسه با مدل های مشابه پیشین چنین نزاع هایی نمی توانیم احتمال دهیم که ترامپ از این جنگ پیروز خارج شود و بعید نمی دانیم که او نیز به سرنوشتی مانند سرنوشت «ریچارد نیکسون» دچار شود.
ما اکنون در مقابل رسوائی جدیدی به نام «خاشقجی» قرار دادیم که مانند یک گلوله برفی مدام در حال بزرگ تر شدن است و هرگز از تیتر اصلی خبرها خارج نمی شود.
در طول زمان بسیاری از رهبران به ویژه در منطقه عربی، تاج و تخت خود را به دلیل عملکرد پسران و دامادهای خود از دست داده اند ما نیز ترامپ را که با بسیاری از سران عرب مخرج های مشترکی دارد و برجسته ترین آنها معامله بر سر اصول و ارزش‌های انسانی است، از این قاعده مستثنی نمی‌دانیم... به انتظار روزهای آینده می‌نشینیم.
