جنگ عربستان و امارات در یمن؛ زنگ خطر برای موجودیت شورای همکاری خلیجفارس
تحلیلگر سرشناس جهان عرب، با اشاره به تشدید درگیریهای نظامی میان عربستان سعودی و امارات متحده عربی در جنوب یمن، هشدار داد که این بحران میتواند به فروپاشی شورای همکاری خلیجفارس بهعنوان یک ائتلاف منطقهای موفق بینجامد و ثبات سیاسی و امنیتی خلیجفارس را به خطر بیندازد.
به گزارش ایلنا، عبدالباری عطوان، تحلیلگر سرشناس جهان عرب، در سرمقاله روزنامه فرامنطقهای «رای الیوم»، به طرح پرسشهایی درباره آینده شورای همکاری خلیجفارس، جنگ یمن و نقش آمریکا و اسرائیل پرداخته و نوشته است درگیری فزاینده میان عربستان سعودی و امارات متحده عربی میتواند به فروپاشی این شورا منجر شود و در نهایت، جنبش انصارالله یمن بزرگترین برنده تحولات جاری باشد.
عطوان مینویسد پس از آنکه آمریکا و متحدانش لیبی را تجزیه کردند و سپس با دامنزدن به جنگی طولانی، یمن را وارد بحرانی دهساله ساختند و سوریه را نیز دچار فروپاشی امنیتی و جغرافیایی کردند، اکنون نوبت عربستان و امارات رسیده است تا درگیر جنگی فرسایشی، پرهزینه و ویرانگر شوند؛ جنگی که میتواند به پایان نقش شورای همکاری خلیجفارس بهعنوان یک ائتلاف موفق منطقهای بینجامد.
به باور او، آنچه امروز در یمن میان ریاض و ابوظبی جریان دارد، بخشی از پروژه آمریکا و اسرائیل است؛ پروژهای که با همراهی آگاهانه یا ناآگاهانه برخی دولتهای عربی پیش میرود. عطوان تأکید میکند که دو کشوری که پیشتر در یک جبهه برای تغییر ساختار سیاسی یمن میجنگیدند، اکنون در برابر یکدیگر قرار گرفتهاند و بعید است این جنگ، برندهای واقعی داشته باشد.
نویسنده در ادامه با اشاره به دو خاطره شخصی، تحلیل خود را تقویت میکند. او نقل میکند که در آغاز جنگ یمن در سال ۲۰۱۵، شاهزاده طلال بن عبدالعزیز به او گفته بود حمله به یمن «خطای تاریخی» است، چراکه یمن همواره «گورستان امپراتوریها» بوده است. عطوان همچنین به نقل از علی عبدالله صالح، رئیسجمهور فقید یمن، میگوید که حمایت کشورهای خلیجفارس از هر طرفی، در نهایت به شکست آن انجامیده و خود صالح نیز تجربه این موضوع را داشته است.
عطوان فاش میکند که صالح به او گفته بود عربستان پیشنهاد صدها میلیارد دلار برای بهدست آوردن گذرگاهی به دریای عرب از طریق حضرموت داده بود؛ پیشنهادی که با وجود شرایط دشوار اقتصادی یمن، بهدلیل حفظ حاکمیت ملی رد شد و در پی آن، فشارها و محاصرهها علیه یمن تشدید شد.
در بخش دیگری از مقاله، عطوان به تشدید اختلافات نظامی میان عربستان و امارات در جنوب یمن اشاره میکند و مینویسد بمباران کشتیهای حامل تجهیزات نظامی، درگیری بر سر میادین نفتی حضرموت و تلاش برای کنترل استانهای راهبردی، نشانه عبور بحران از مرحله سیاسی به رویارویی نظامی آشکار است؛ امری که برای نخستینبار در تاریخ شورای همکاری خلیجفارس رخ میدهد.
او همچنین همزمانی این درگیریها با تحرکات اسرائیل در دریای سرخ، شاخ آفریقا و جزیره سقطری را معنادار میداند و آن را تهدیدی مستقیم برای امنیت یمن، عربستان و مسیرهای راهبردی کشتیرانی توصیف میکند.
به اعتقاد عطوان، در صورت تداوم یا گسترش این جنگ، جنبش انصارالله به رهبری عبدالملک الحوثی، که فعلا در موضع انتظار قرار دارد، میتواند بزرگترین برنده باشد؛ چراکه هر یک از طرفهای درگیر، دیر یا زود ناچار به جلب رضایت این جریان خواهند شد.
در پایان، عطوان با طرح این پرسش که آمریکا و اسرائیل در نهایت از کدام طرف حمایت خواهند کرد، تأکید میکند پاسخ روشن است: آنها از تداوم جنگ استقبال میکنند تا از طریق فروش تسلیحات و باجگیری مالی، سودهای کلان به دست آورند. او نتیجه میگیرد بزرگترین اشتباه کشورهای خلیجفارس، تکیه بر حمایت آمریکا و اسرائیل و فاصله گرفتن از مسئله فلسطین بوده است؛ اشتباهی که اکنون پیامدهای آن دامن خودشان را گرفته است.
عطوان در جمعبندی مینویسد: آنچه امروز رخ میدهد، نتیجه مستقیم جنگ غزه، خون قربانیان آن و پیامدهای «صلح ابراهیم» است؛ و به گفته او، «روزگار قضاوت خواهد کرد».
