ایران؛ ستون توازن استراتژیک در غرب آسیا از نگاه مسکو و پکن
با تشدید تحولات جهانی و افزایش فشارهای غرب، ایران در سال‌های اخیر روابط خود با روسیه و چین را تقویت کرده است؛ روابطی که بیش از یک اتحاد نظامی، نوعی شراکت استراتژیک و مبتنی بر منافع مشترک است.
به گزارش ایلنا به نقل از الاخبار، خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و بازگشت تحریم‌ها، ایران را به سمت شرق سوق داد و زمینه توافقات راهبردی بلندمدت با روسیه و چین را فراهم کرد. تهران اکنون عضو سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس شده و همکاری‌های اقتصادی، صنعتی و انرژی خود با این کشورها را گسترش داده است.
با این حال، کارشناسان می‌گویند حمایت روسیه و چین محدود و مشروط به منافع ملی آن‌ها است. ایران محموله‌های سوخت و تجهیزات صنعتی پیشرفته از چین و کمک‌های متنوع از روسیه دریافت کرده، اما هیچ تضمین امنیتی یا تعهد نظامی رسمی از این کشورها دریافت نکرده است. هرگونه حمایت بیشتر نیز وابسته به ثبات ایران و مسیرهای انرژی و ترانزیتی اوراسیا است و در صورت رویارویی مستقیم با آمریکا، ممکن است کاهش یابد.
رویکرد روسیه و چین نسبت به ایران ترکیبی از اهداف اقتصادی، انرژی و راهبردی است؛ چین ثبات ایران را برای ادامه پروژه «کمربند-راه» و تأمین مسیرهای انرژی غرب خود ضروری می‌داند و روسیه ایران را به عنوان رکن مهمی برای توازن استراتژیک در غرب آسیا می‌بیند.
روسیه و چین با انتقاد از تحریم‌ها، کانال‌های مالی جایگزین مانند SPFS روسیه و سیستم پرداخت CIPS چین را برای تهران فراهم کرده و بخش قابل توجهی از تبادلات مالی غیر دلاری میان ایران و این کشورها انجام می‌شود..
از نگاه مسکو و پکن، ایران ستون مهمی در حفظ توازن استراتژیک غرب آسیا است، اما حمایت آن‌ها مشروط و مبتنی بر منافع بلندمدت خودشان است. این کشورها نه همپیمان کامل ایران هستند و نه ناظران بی‌طرف، بلکه شریکانی محتاط و حساب‌شده‌اند که تلاش می‌کنند ایران قدرتمند باقی بماند بدون آنکه به رویارویی مستقیم با غرب کشیده شود.
در مجموع، تهران با مدیریت هوشمندانه و بهره‌گیری از همکاری راهبردی بدون اتحاد نظامی، توانسته موقعیت خود را در محور شرق تثبیت کند؛ سیاستی که بر منافع و ثبات استوار است و نه بر تعهدات نظامی یا رویارویی مستقیم با غرب.
