میرکوشش در گفت‌وگو با ایلنا تشریح کرد:
تاثیر چراغ سبز اروپا برای استفاده اوکراین از تسلیحات دوربرد علیه روسیه/ ۳ سناریوی محتمل برای جنگ اوکراین
کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: تجهیز اوکراین به سلاح‌های پیشرفته و دور برد توسط غرب، از منظر روسیه، به معنای تضعیف موازنه قدرت به ضرر مسکو است.
امیرهوشنگ میرکوشش، کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به ارائه مجوز از سوی اروپا به اوکراین برای استفاده از تسلیحات دوربرد علیه روسیه در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: حمله نظامی روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ نقطه عطفی در ژئوپلیتیک شرق اروپا بود. این جنگ نه تنها صحنه رویارویی مستقیم دو کشور، بلکه بستری برای بازتعریف نظم امنیتی در کل قاره اروپا شده است. تحولات اخیر در این منازعه، به‌ویژه تجهیز اوکراین به پهپادها و موشک‌های دوربرد توسط کشورهای غربی و تصمیم اتحادیه اروپا برای اختصاص کمک‌های چند ده میلیارد یورویی، نشان می‌دهد که راهبردهای مقابله با روسیه در حال تغییرات اساسی است. امروز دیگر تنها بحث جنگ میان دو کشور مطرح نیست، بلکه موضوع شکل‌گیری یک ساختار امنیتی تازه در اروپاست؛ ساختاری که احتمالاً با حضور و دخالت مستقیم‌تر غرب و حتی بازسازی ارتش‌های مستقل در کشورهای اروپایی همراه خواهد بود. اوکراین در تازه‌ترین تحرکات نظامی خود، اعلام کرده است که به فناوری ساخت موشک‌های دوربرد با برد هزار کیلومتر دست یافته که می‌تواند اهدافی در عمق خاک روسیه، از جمله مسکو را مورد حمله قرار دهد. همچنین، گزارش‌هایی مبنی بر تولید پهپادهایی با بردی در حدود سه‌هزار کیلومتر منتشر شده که در صورت تجهیز به آن‌ها، توان تهاجمی اوکراین به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. همه این‌ها در صورتی عملیاتی خواهند بود که کشورهای غربی اجازه استفاده از این تسلیحات علیه خاک روسیه را صادر کنند و اگر چنین مجوزی داده شود، بی‌تردید توازن قوا در جنگ اوکراین دچار تغییرات بنیادینی خواهد شد.
وی ادامه داد: در کنار این تحولات نظامی، حمایت مالی اتحادیه اروپا و گروه هفت نیز چشمگیر بوده است. اگرچه در برخی منابع از کمک ۱۵۰ میلیارد یورویی سخن گفته شده، منابع دیگر از رقم ۷۰ میلیارد یورو صحبت می‌کنند. در کنار آن، گروه هفت نیز حدود ۴۵ میلیارد یورو برای پوشش هزینه‌های فوری جنگ به اوکراین اختصاص داده‌اند. همچنین دارایی‌های بلوکه‌شده روسیه در اروپا نیز به‌عنوان منبعی برای کمک‌های نظامی در نظر گرفته شده‌اند. تمامی این اقدامات موجب تغییر معادلات در جنگ شده و روسیه را تحت فشار فزاینده‌ای قرار داده‌اند؛ فشاری که ممکن است با واکنش‌هایی چون تشدید حملات نظامی و حتی استفاده احتمالی از تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی از سوی مسکو همراه شود. در این میان، موضع ایالات متحده، به‌ویژه در دوران ترامپ، نیز حائز اهمیت است. ادامه حملات هوایی روسیه و افزایش تلفات انسانی باعث شده ترامپ موضعی تندتر اتخاذ کرده و حتی تهدیداتی علیه پوتین مطرح کند. در صورت ادامه این روند، محتمل است که آمریکا در کنار اروپا قرار گیرد و محدودیت‌هایی که تاکنون برای ارسال تسلیحات سنگین به اوکراین وجود داشته، به‌تدریج رفع شود. یکی از مهم‌ترین نشانه‌های این رویکرد، اعلام آمادگی آلمان برای ارسال موشک‌های دوربرد به اوکراین است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در سطحی کلان‌تر، این تحولات باعث شده تا اروپا به بازنگری جدی در ساختار دفاعی خود بپردازد. کشورهایی مانند آلمان که پس از جنگ جهانی دوم از داشتن ارتش تهاجمی منع شده بودند، اکنون در حال تجهیز نیروهای نظامی خود هستند. استقرار نیروهای نظامی آلمان در لیتوانی یکی از نشانه‌های بازگشت اروپا به سوی تقویت قوای نظامی مستقل است. اگر روسیه به لجاجت خود در ادامه جنگ ادامه دهد، احتمالاً روند نظامی‌سازی اروپا تشدید خواهد شد و حتی ایده تشکیل یک ارتش واحد اروپایی با جدیت بیشتری دنبال خواهد شد. در مورد آینده جنگ اوکراین، چند سناریو محتمل به نظر می‌رسد. سناریوی نخست، تشدید درگیری است؛ در این حالت، اگر اوکراین به‌طور کامل به سلاح‌های دوربرد مجهز شود و مجوز استفاده از آن‌ها علیه خاک روسیه را دریافت کند، امکان گسترش جنگ و حتی ورود غیرمستقیم ناتو به منازعه وجود دارد. سناریوی دوم، تداوم وضعیت موجود یا جنگ فرسایشی است؛ یعنی جنگ ادامه پیدا کند بدون آن‌که یکی از طرفین پیروزی قاطعی به‌دست آورد و نتیجه آن چیزی جز تلفات انسانی بیشتر و تخریب زیرساخت‌ها نباشد. اما سناریوی سوم، مبتنی بر احتمال وقوع یک مصالحه دیپلماتیک است؛ این گزینه به‌ویژه در صورت بروز تغییرات سیاسی در آمریکا و روسیه محتمل‌تر خواهد شد.
وی افزود: از زاویه‌ای نظری، بهترین چارچوب تحلیلی برای فهم این وضعیت، نظریه واقع‌گرایی در روابط بین‌الملل است. این نظریه بر رقابت قدرت‌ها در نظام بین‌الملل آنارشیک تأکید دارد و در این چارچوب، روسیه به‌عنوان یک قدرت بزرگ تلاش دارد نفوذ خود را در منطقه پیرامونی حفظ کند. تجهیز اوکراین به سلاح‌های پیشرفته توسط غرب، از منظر روسیه، به معنای تضعیف موازنه قدرت به ضرر مسکو است. کمک‌های اروپا نیز در همین راستا تفسیر می‌شود و تلاشی برای جلوگیری از گسترش نفوذ روسیه در قاره اروپا است. بر این اساس، نمی‌توان انتظار داشت که روسیه به‌راحتی از اهداف خود صرف‌نظر کند. تاکنون شاهد افزایش نیروهای روس در جبهه‌ها بوده‌ایم و احتمال دارد در آینده نیز استفاده از موشک‌های بالستیک مانند اسکندر، حملات پهپادی و حتی توسل به سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی در دستور کار قرار گیرد. اما اگر اروپا و آمریکا هم‌صدا و منسجم از اوکراین حمایت کنند، روسیه با مانعی جدی مواجه خواهد شد و ادامه جنگ ممکن است بیش از آن‌که به نفعش باشد، هزینه‌بر باشد.
میرکوشش در پایان خاطرنشان کرد: در نهایت، تحولات جنگ اوکراین چیزی فراتر از یک منازعه منطقه‌ای است. این جنگ بستری برای بازتعریف قدرت، شکل‌گیری نظم امنیتی جدید در اروپا، احیای ارتش‌های ملی و نیز آزمونی برای انسجام و توان بازیگران غربی در مواجهه با تهدیدهای امنیتی نوظهور است. آینده این جنگ نه تنها بر سرنوشت اوکراین، بلکه بر سر نظم ژئوپلیتیک آینده قاره اروپا و فراتر از آن، نظام بین‌الملل تأثیر خواهد گذاشت.
