عدم تناسب رشد حجم معاملات در بازار ثانویه و تامین مالی بنگاه‌ها

ایلنا، شائبه حباب در حال حاضر در بورس مصداق ندارد چرا که انتظارات تورمی در سال پیش رو ( 1399) به وضوح توجیه پذیری سرمایه گذاری و تبدیل پس اندازها به سرمایه گذاری را توجیه می‌کند.

بخصوص بدلیل نقدشونده و قانونمند بودن، بازار بورس یکی از گزینه‌های جذاب برای هدایت نقدینگی به آن بازار است. تجربه ده‌های گذشته نشان می‌دهد در بازه‌های میان مدت و بلندمدت بازدهی سرمایه گذاری در بورس به مراتب از سایر بازارها قابل توجه‌تر و منطقی‌تر بوده است.

البته وقوع برخی جریانات سیاسی از جمله ترور سردار سلیمانی و نزاع در گرفته بین ایران و آمریکا موجب شد تحلیل گران و فعالان بازار بیش از پیش به تحلیل‌های خود تکیه کنند و همانگونه که اینروزها شاهد هستیم تمامی سهام یکپارچه روند صعودی ندارند و برخی صنایع و شرکت‌ها علیرغم افزایش شاخص کل بورس، متناسب با اطلاعات منتشر شده و چشم انداز وضعیت عملیات در سال 99 با اصلاح منفی قیمت روبرو هستند.

بنابراین اتلاق حباب هم اکنون مصداق ندارد و لیکن اصلاح قیمت در برخی سهام شرکت‌ها و صنایع که عمدتا تنها بدلیل معاملات خاص مدیریتی و یا افزایش سرمایه و تجدید ارزیابی دارایی رشد قیمت داشتند در مقطع فعلی و با انتشار اطلاعات مستند، با اصلاح قیمت مواجه هستند که کاملا توجیه پذیر است.

با نگاهی به جدول زیر در می‌یابیم که تناسب لازم بین روند افزایش ارزش بازار، حجم معاملات در بازار ثانویه در مقابل حجم تامین مالی در بازار اولیه در بورس وجود ندارد. با این توضیح که بمنظور مقایسه وضعیت تامین مالی مستقیم شرکت‌ها و صنایع اطلاعات منتشر شده بورس در این گزارش ملاک ارزیابی قرار گرفته است.

همانگونه که در سال 98 و تا این لحظه شاهد بودیم،  تا پایان دی ماه 1398 بازدهی شاخص کل بورس بیش از 130 درصد بوده است و این در حالی است که  سایر بازارهای ارز ، طلا ، مسکن ،  بازدهی منفی در کارنامه خود ثبت نموده‌اند. اگر چه نقدشوندگی و قانونمندی از ارکان مهم هر بازار در فضای اقتصادی است لیکن عناوینی که در اینجا بعنوان بازاررقیب از آن یاد شد را نمی‌توان بطور مطلق بعنوان بازار نامید، اما در مقام مقایسه این مطلب اشاره  گردید.

با بررسی و پیش بینی برخی مولفه‌های مهم و اثرگذار بر وضعیت اقتصادی کشور از جمله تورم، رشد اقتصادی و درآمدهای نفتی، نرخ‌های جهانی نفت و کامادیتی ، تغیرات نرخ ارزها و سایر عوامل، بهتر می‌توان وضعیت اقتصاد کشور و در ادامه بازار سرمایه را تحلیل کرد. لیکن بدلیل عدم وجود بازارهای جذاب، قانونمند و نقدشونده سرمایه گذاری نظیر مسکن، ارز، طلا، واردات و صادرات و حتی تجارت داخلی، سیل و سونامی نقدینگی بسمت بازار سرمایه و بورس گسیل شده است بطوریکه یکی از فاکتورهای اصلی توجیه افزایش قیمت سهام و شاخص درحال حاضر هجوم نقدینگی به بورس است اما باید توجه داشت که اگر این نقدینگی امکان جذب در سایر بازارها را داشت، آیا اثر خود را به همینگونه که در حال حاضر شاهد هستیم، می‌گذاشت ؟!

اگر چه ارزش بازار فعلی بورس ما نسبت به سال پایه 1392 و با نرخ دلار 3 هزار تومان که 140 میلیارد دلار بود حداقل 20 میلیارد دلار دیگر فاصله دارد، اما باید توجه داشت که روند افزایش قیمت سهام و شاخص بدون توجه به تناسب نحوه تامین مالی ناشرین بطور مستقیم چندان برای وضعیت اقتصاد کشور و همچنین شرکت‌ها و بنگاه‌ها توجیه‌پذیر نیست و هم اکنون زمان استفاده از این جذابیت در بازار سرمایه برای تجهیز و تامین مالی بنگاه‌ها فراهم شده است و باید بهترین بهره برداری را با ارائه راهکارهایی همچون قید افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی، افزایش سرمایه از طریق سلب حق تقدم و یا انتشار اوراق و مشتقات با ذینفعی بخش خصوصی، دردستور کار قرار داد.