اظهارات نادرست کویت در مورد مالکیت میدان آرش/ چرا ماجرا پیچیده شد؟

سیدمهدی حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره ادعای اخیر شورای همکاری خلیج‌فارس مبنی بر اینکه "میدان گازی آرش در محدوده آبی کویت و عربستان قرار دارد" اظهار داشت: در محدوده خلیج‌فارس ۲ منطقه وجود دارد که مرز را تعیین نکردیم یکی منطقه کوچکی در مرز عراق و دیگری منطقه بی‌طرف با عربستان و کویت است، در ایران وزارت امور خارجه   مسئول تعیین خطوط مرزی است اما در این حوزه کوتاهی کرده است.

وی با اشاره به سابقه اکتشاف میدان آرش افزود: زمانی عربستان و کویت در منطقه بی‌طرف میدان الدره را کشف کردند که ما هنوز کشفی نداشتیم، ما مسائل را بررسی کردیم و دریافتیم میدان نزدیک خطوط مرزی ایران قرار دارد؛  مسئله را به شورای عالی خلیج‌فارس که مرحوم هاشمی رفسنجانی ریاست آن را به عهده داشت، بردیم و در جلسه‌ای تصمیم بر این شد که شرکت ملی نفت کار اکتشافی انجام دهد، ما هم انجام دادیم و میدان را کشف و آرش نام‌گذاری کردیم و همین نیز باعث شد کویت را پای میز مذاکره برای تعیین خط مرزی بکشانیم.

مدیر پیشین امور بین‌الملل وزارت نفت توضیح داد: طی  ۴۰ سال گذشته ما مرتب از کویت خواستیم که مرز را تعیین کنیم اما حاضر نشدند که پای مذاکرات بیایند، در هر حال  وزیر نفت این کشور را که مسئول تعیین خط مرزی است به ایران دعوت کردیم، تیم کویتی نقشه‌های مفصلی هم با خود آورده بودند، ما هم نقشه‌هایی را تهیه کردیم که نشان می‌داد خط مرزی کجاست و چه بخشی متعلق به ایران است، زمانی که وزیر نفت کویت قرار بود وارد ایران شود من به وزارت خارجه اعلام کردم ما مسئول مذاکرات نیستیم و باید خود شما وارد شده و مذاکرات را بعهده بگیرند، وزارت خارجه با چانه‌زنی بسیار بنده با طرف کویتی ملاقات  کردند اما اعلام کردند ما آماده نیستیم و جلسه را به دو ماه بعد موکول کردند. ما چاره‌ای نداشتیم و پذیرفتیم.

وی ادامه داد: وزیر نفت کویت نقشه‌ها را در دفتر آقای زنگنه کف زمین پهن و آمادگی کامل خود را برای تعیین خط مرزی اعلام کرد ولی ما حق نداشتیم خط مرزی را تعیین کنیم به همین جهت راجع به خط مرزی نتوانستیم بحثی داشته باشیم و فقط صحبت‌هایی کلی درباره میدان مطرح شد و قرار گشتیم دو ماه بعد با حضور وزارت خارجه مذاکره کنیم.

حسینی بیان کرد: وقتی خبر مربوط به کشف این میدان عمومی شد وزارت خارجه وارد مذاکره در سفارتخانه‌های مختلف شد که ما در جریان آن نیستیم. اما در جلسه‌ای که بنده حضور داشتم شورای عالی امنیت ملی در اقدامی عجیب به وزارت خارجه تکلیف کرده بود نباید سهم ما کمتر از ۳۵ درصد باشد اما سوال اینکه وقتی هنوز خط مرزی ما تعیین نشده و شورای امینت نیز تخصصی در نفت و خط مرزی ندارد این درصد را چگونه تعیین کرده و به وزارت خارجه اعلام کرد تا آنها نتوانند مذاکرات را خوب و دیپلماتیک جلو ببرند و امروز  به اینجا رسیدیم که شورای عالی خلیج فارس  اعلامیه داده که این میدان متعلق به کویت و عربستان است و ایران هم حقی ندارد.

وی تاکید کرد: وقتی ما به آن شکل ضعیف، ناهماهنگ و غیرکارشناسی عمل کردیم قطعا در مقابل آنها برنامه‌ریزی و ارزیابی می‌کنند و وقتی متوجه می‌شوند ما ضعیف هستیم پیشروی کرده و عنوان می‌کنند که ما حقی نداریم در حالی که اگر وزارت خارجه در همان جلسه خط مرزی را تعیین می‌کرد امروز مشخص بود که ایران، کویت و عربستان هر کدام چقدر سهم دارند و در یک فضای دوستانه بصورت مشترک و یونیتازیشن و با همکاری شرکتی از کشور ثالث  کار می‌کردیم، یقین دارم این کار شدنی بود.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی تصریح کرد: اکنون سال‌ها گذشته و هنوز تکلیف خط مرزی  روشن نشده و ما نمی‌دانیم خط و مرز کجاست، رفرنس‌هایی به خطوط مرزی فرضی که قبل از انقلاب شرکت‌های خارجی در نظر گرفته بودند، ارجاع داده می‌شود که جای بحث ندارد و نباید به آنها تکیه کرد، امروز  باید وزارت امور خارجه و نفت به‌اتفاق نقشه را تهیه و خط مرزی را تعیین کنند و مشخص شود که سهم هر کشور چقدر است.

وی خاطرنشان کرد: ما بسیار بد عمل کردیم ما این موفقیت که کویت را بعد از ۴۰ سال پای میز مذاکره آوردیم را خودمان بابت اینکه اداره حقوقی وزارت خارجه آماده نیست زمین زدیم. ماجرای شبیه این موضوع در خزر هم اتفاق افتاد، زمانی که آقای روحانی رئیس شورای عالی امنیت ملی بود جلسه‌ای  برگزار شد وزارت نفت یک کتابچه برای تعیین خطوط مرزی تهیه کرده بود، در آن جلسه هم مدعوین از وزارت خارجه بدون هیچ نقشه‌ای حاضر و جمع‌بندی این شد که بر اساس طرحی که انجمن نفت ایران ارائه داده مذاکره صورت گیرد. در حالی که ما فقط کار تحقیقاتی  انجام داده بودیم که به وزارت خارجه کمک کنیم اما وزارت خارجه به حدی در این قضیه بی‌اطلاعات بود که جمع‌بندی به اینجا رسید ما کارمان را خوب انجام نمی‌دهیم و به میزانی که کارمان را خوب انجام نمی‌دهیم؛ ضرر می‌کنیم و اکنون در میدان آرش اوضاع به همین شکل است، ما خط مرزی را تعیین نکردیم و تا خط مرزی تعیین نشود هر کشوری هر حرفی بزند غلط است، چه شورای همکاری خلیج فارس باشد و چه ایران  و دو کشور دیگر.

حسینی متذکر شد: ما باید ابتدا به عنوان مواضع رسمی به  کویت و عربستان اعلام کنیم که میدان مشترک است و آنها نباید آن را تنها متعلق به خود بدانند، اگر مشکل خط مرزی حل شد مشترکا میدان را توسعه دهیم، اگر آنها به تنهایی اقدام به توسعه کردند ما نیز دکل اعزام و توسعه را آغاز کنیم.