دو عامل انسانی و آموزش رمز کاهش تصادفات در استان فارس

به گزارش ایلنا، علیرضا سیاهپور معتقد است اعلام آمادگی این اداره کل برای افزایش ۳۰ تا ۳۵ دستگاه خودرو برای گشت‌های نامحسوس در محورهای تمام استان افزود: این افزایش مشروط به بررسی دقیق آمار تصادفات در ده‌ماهه امسال و جانمایی دقیق حضور پلیس خواهد بود.

مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده ای فارس معتقد است باید نسبت به اجرای اقدامات زودبازده و کم‌هزینه در این زمان خاص توجه بیشتری داشته باشیم و برنامه‌های علمی میان‌مدت و بلندمدت در سال آینده اقدام کنیم. از طرفی عزم جدی تمام دستگاه‌ها مرتبط با حوزه ایمنی راه‌ها مشروط به اخذ تصمیمات کارشناسی و بهره‌برداری از تجربیات و مشخص نمودن تعهدات هر دستگاه نسبت به کاهش تصادفات و پرهیز از دستور کارهای لحظه‌ای اقدام مؤثر داشته باشیم. در ادامه گفت‌وگوی مدیرکل راهداری استان فارس را بخوانید...

اطلاع‌رسانی درست وضعیت راه‌ها چه تأثیری در مدیریت سفرهای مردم دارد؟

استان فارس با مساحت 122608 هزار کیلومترمربع و طول راه‌های 20533 کیلومتر از مهم‌ترین استان‌های کشور در بخش حمل‌ونقل جاده ای محسوب می‌شود.اطلاع‌رسانی درست وضعیت راه‌ها شامل چند مورد می‌شود که در ادامه به تشریح آن‌ها می‌پردازیم:

اطلاع‌رسانی آب‌وهوا: آب‌وهوای همیشه چهارفصل استان فارس باعث جذب حداکثری مسافران به این استان در همه‌ی فصول سال به‌خصوص در فصل بهار می‌شود. لذا پیش‌بینی درست وضعیت آب و هوایی می‌تواند تأثیر بسزایی در سهولت حمل‌ونقل مسافران داشته باشد. به‌طوری‌که افراد می‌توانند در صورت اطلاع از وضعیت جوی نامساعد ازجمله باران شدید، مه گرفتگی شدید، برف و یا کولاک با مدیریت زمان سفر خود از سفرهای غیرضروری خودداری کنند.

اطلاع‌رسانی خرابی‌ها و تعمیرات جاده‌ای: در برخی از موارد جاده‌های موجود به دلایل مختلف دچار خرابی‌هایی می‌شوند که عملاً استفاده از آن‌ها ممکن نیست لذا در این مواقع با اطلاع‌رسانی صحیح و به‌موقع باید نسبت به آگاه‌سازی کاربران راه اقدامات لازم به عمل آید. همچنین بعضی از مواقع جاده‌ها در دست تعمیر هست که عبور از آن‌ها ممکن نیست. این نوع اطلاع‌رسانی‌ها که ضروری نیز می‌باشند باعث می‌شود که در وقت و هزینه‌ی سفر کاربران جاده صرفه‌جویی شود.

اطلاع‌رسانی مجتمع‌های خدمات رفاهی، پمپ‌بنزین‌ها، امداد خودرو و اورژانس‌های جاده‌ای: این قبیل اطلاع‌رسانی‌ها در شناسایی مکانه‌ای موردنیاز کاربران جاده به آن‌ها اجازه می‌دهد که برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای سفر خود داشته باشند به‌طوری‌که در تمام طول مسیر آگاهی لازم از مکانه‌ای ذکرشده در اختیار داشته باشند.

برای کاهش تصادفات جاده‌ای چه راهکارهایی می‌توان انجام داد/ نقش سازمان و نقش مردم  چیست؟

در مجموع سه عامل انسان، راه و وسیله نقلیه به‌عنوان عوامل اصلی وقوع حوادث جاده‌ای به شمار می‌آیند. مهم‌ترین عامل تأثیرگذار در ایجاد حوادث رانندگی و جاده‌ای که در تحقیقات مختلف به آن پرداخته‌شده، عامل انسانی است که درصد بالایی از تصادفات به این عامل بازمی‌گردد. هرچند سهم عامل انسانی از دیگر عوامل بیشتر است، اما تغییر این عامل نسبت به تغییرات فنّاوری در حوزه راه و وسیله نقلیه، کندتر است. ازآنجاکه عامل انسانی نیازمند آموزش، تغییر رفتار و فرهنگ‌سازی است، از همین رو، فرهنگ به‌سختی تغییر پیدا می‌کند و امر فرهنگ‌سازی زمان‌بر است. راهکارهای اصلی کاهش تصادفات و مرگ‌ومیر جاده‌ای را بر اساس سه عامل اصلی مؤثر در این قضیه بررسی می‌کنیم. به نظر می‌رسد بهترین راهکار برای کاهش تصادفات رانندگی در آینده، آموزش و فرهنگ‌سازی از همان دوران ابتدایی در مدرسه است چراکه سن کودکی مناسب‌ترین سن برای یادگیری است به‌طوری‌که آموزش‌های داده‌شده در ذهن آن‌ها نهادینه می‌شود.

برای اینکه در آینده نسلی قانون‌مدار داشته باشیم، باید از همان دوران ابتدایی یا حتی قبل از ابتدایی، دوره‌های آموزشی فرهنگ رانندگی و احترام به قوانین راهنمایی و رانندگی را در سطحی ابتدایی برگزار کنیم تا آن‌ها نیز با این موضوع در زندگی آشنا شوند. برای رسیدن به این هدف، می‌توان در برنامه درسی هفتگی مدارس، با استفاده از کادری مجرب و توانا ساعاتی را به آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی اختصاص داد که بی‌شک تأثیر بسیار شگرفی در فرهنگ صحیح رانندگی نسل آینده خواهد داشت. یکی دیگر از راهکارهای انسانی که می‌تواند در کاهش حوادث رانندگی تأثیرگذار باشد، سختگیری در ارائه گواهینامه رانندگی است.

بعضی از آموزشگاه‌های رانندگی در امر آموزش و امتحان رانندگی، سهل گیر هستند و حساسیت‌ها و سختگیری‌های لازم را به کار نمی‌گیرند که خود این قضیه نیز می‌تواند بعدها در افزایش تصادفات و تلفات رانندگی بسیار مؤثر باشد. در بسیاری از مواقع نیز برخوردهای سلبی با رانندگان متخلف مانند نمرات منفی برای گواهینامه یا توقیف خودرو، چاره‌ساز و خوب است، اما باید در کنار این برخوردهای سلبی یک سری برنامه‌های آموزشی نیز پیش‌بینی شود تا راننده‌هایی که رفتار خطرناک دارند ضمن اینکه با آن‌ها برخورد قهرآمیز می‌شود، در کنارش آموزش نیز به آن‌ها داده شود.

۲ عامل آموزش و اعمال مقررات مکمل یکدیگر هستند و به‌هیچ‌عنوان مقابل هم قرار ندارند زیرا بخشی از جامعه و عامل انسانی را می‌توان بافرهنگ سازی و آموزش نسبت به اجرای مقررات همراه کرد ولی بخشی دیگر نیازمند اعمال مقررات است که اگر این اعمال مقررات وجود نداشته باشد فرهنگ‌سازی نیز به‌تنهایی کارساز نیست.

بحث دیگر، آموزش کارکنان راهنمایی و رانندگی در رابطه با اجرای دقیق قوانین و دادن اختیارات کافی برای برخورد با رانندگان متخلف است که می‌تواند در ایجاد نظم و امنیت عمومی بسیار مؤثر باشد البته لازم است مواقعی هم در برخورد با متخلفان، مدارا کرد و تخفیف قائل شد که خود این رفتار هم می‌تواند افراد خاطی را به رعایت مقررات تشویق کند.

نقش رسانه‌ها نیز به‌خصوص صداوسیما در ایجاد فرهنگ صحیح رانندگی و احترام به قوانین بسیار مهم و تأثیرگذار است بنابراین نیاز است صداوسیما در شبکه‌های مختلف به‌صورت روزانه و مرتب و با کمک کارکنان توانای راهنمایی و رانندگی، برنامه‌هایی را در راستای آموزش فرهنگ صحیح رانندگی و رعایت قوانین و مقررات، ارائه دهد. بدون شک ساخت و ارائه چنین برنامه‌هایی، به‌تدریج در شیوه رانندگی مردم و درنتیجه در کاهش تلفات رانندگی، تأثیرگذار خواهد بود.

بعد از عوامل انسانی، راه‌ها و جاده‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد حوادث جاده‌ای، باید با جدیت بیشتری موردتوجه مسئولان قرار گیرد و باتدبیر بیشتر در ایجاد جاده‌های ایمن تلاش کرد، جاده‌هایی که بتواند حداقل قسمتی از سهلان گاری‌های رانندگان و مشکلات فرهنگی رانندگی را جبران کند. ازجمله راهکارهایی که در کاهش تصادفات جاده‌ای می‌توان انجام داد ایجاد مکانه‌ای مناسب جهت استراحت رانندگان است به تجربه ثابت‌شده که به ازای هر ساعت رانندگی باید ۱۵ دقیقه استراحت کرد و لازم است در اطراف جاده جاذبه‌هایی برای توقف ایجاد شود تا با استراحت رانندگان در کنار این جاذبه‌ها میزان تصادفات کاهش یابد، در بحث خواب‌آلودگی راننده‌ها نیز برای کاهش تلفات باید تدابیری مانند نصب لغزاننده‌ها اندیشیده شود تا از تلفات موجود کاسته شود.

با توجه به اینکه ۳۰ تا ۴۰ درصد جاده‌های ایران کوهستانی هستند، سطوح جاده، کیفیت آسفالت و شیب عرضی جاده‌ها در بروز یا کاهش تصادفات و واژگونی خودروها مؤثر است پس‌نیاز است به چنین مسائلی توجه داشته و با نقشه‌برداری صحیح در ساخت جاده‌ها، به‌ویژه جاده‌های کوهستانی، به کاهش تلفات رانندگی کمک کنند.

دو باندِ کردن جاده‌ها و ایجاد آزادراه‌های موردنیاز، نصب دوربین‌های نظارتی در آن‌ها، آسفالت و خط‌کشی و روکش‌های مناسب روی جاده‌ها نیز در کاهش تصادفات نقش بسیار مهمی دارد. یکی دیگر از مواردی که می‌تواند در ایمنی جاده‌ها مؤثر باشد، گرفتن غرامت از راه‌سازانی است که به‌درستی کار خود را انجام نمی‌دهند و جاده‌ها را ناامن و بی‌کیفیت می‌سازند. با تنبیه و جریمه راه‌سازان سهل‌انگار، می‌توان از تکرار اشتباهات و کامکاری‌های آن‌ها جلوگیری کرد و در نتیجه شاهد جاده‌هایی باکیفیت بهتر و ایمنی بیشتر باشیم.

راهکارهایی مربوط با وسیله نقلیه

این روزها اگر پای صحبت شهروندان ایرانی بنشینیم، آن‌ها به‌شدت از کیفیت خودروهای سواری تولید داخل، شاکی بوده و قطعات یکی از دلایل تصادفات جاده‌ای و مرگ عزیزانشان در سوانح رانندگی را به گردن پراید و پژو و... می‌اندازند. اگرچه تصادفات جاده‌ای تلفات جانی و مالی ناشی از این اتفاقات، در همه جای دنیا به چشم می‌آید و همه نوع خودرویی نیز درخطر سانحه قرار دارد، اما هرچه خودروها استانداردتر باشند، ضریب تصادف و تلفات پایین می‌آید. ضروری است در کنار ایمنی جاده‌ها، خودروسازان نیز برای کاهش تصادفات و تلفات رانندگی، با بالا بردن استاندارد خودروها، ایمنی رانندگان را فراهم سازند. گرفتن غرامت از خودروسازان در تصادفاتی که خودرو در آن نقش اساسی دارد، می‌تواند در ممانعت از تکرار ساخت خودروهای معیوب و رفع نواقص آن تأثیر بسزایی داشته باشد.

به نظر می‌رسد باید در کنار تولید خودروهای داخلی، فرهنگ صداقت و وجدان کاری نیز وجود داشته باشد تا هرروز شاهد مرگ‌ومیر ناشی از تصادفاتی که خودروها بیشترین نقش را در آن دارند، نباشیم. ایجاد شرایط رقابتی با خودروسازان جهانی در میان تولیدکنندگان داخلی نیز برای ارتقا ایمنی خودروها و به دنبال آن کاهش تلفات رانندگی راهگشا خواهد بود.

برای ششمین دوره پیاپی انتخابات چهره سال 97 راه و ساختمان کشور برای گزینش مدیران و پروژه‎های برتر در پنج گروه سازمان‌های نظام‌مهندسی، شهرداران، شهرداران 22گانه تهران و پروژه‌های شاخص بازآفرینی شهری ایران و بخش خصوصی برگزار می‎شود. برای دریافت آخرین خبرها از جشنواره چهره سال 97 به سایت topsamair.ir مراجعه کنند.