نمدمالی، میراثی در خطر؛ داستان فراموشی یک هنر اصیل

به گزارش خبرنگار ایلنا، نمد  نوعی  پارچه  سنتی است که با پشم تولید می‌شود.  برای تهیه  نمد (نمدمالی) عمل بافتن انجام نمی‌شود بلکه  ایجاد فشار  و ر طوبت  و  گرما، موجب در هم رفتن الیاف پشمی می‌شود. دو خاصیت جعدیابی و پوسته‌ای شدن پشم امکان تولید نمد را فراهم می‌کنند. پشمی که برای تولید نمد به کار می‌رود پشم بهاره گوسفند با الیاف بلند است. از صابون و زرده تخم‌مرغ نیز می‌توان برای بهتر شدن کیفیت کار استفاده کرد. 

نمد مالی، هنری بسیار کهن است که تولید زیرانداز، لباس و دیگر وسایل از پشم را بدون بافتن و تنها با فشردن و درهم‌تنیدن الیاف ممکن می‌کند. این صنعت‌دستی با وجود قدمت چند هزار ساله، امروزه در میانه سنت و مدرنیته ایستاده و به آینده می‌نگرد.

 این هنر در مناطق وسیعی از ایران از جمله  مازندران، گلستان،  خراسان،  کرمانشاه، لرستان و چهارمحال و بختیاری رواج دارد.

نمد مالی در تنگنای «دخل و خرج» و گرانی مواد اولیه

مهدی محمدی یکی از نمد مالان شهرکردی در گفت و گو با خبرنگار ایلنا گفت: نمد مالی هنری سخت است که درآمد چندانی ندارد و دخل و خرجش با هم نمی خواند.

وی ادامه داد: گرانی مواد اولیه و هزینه تولید بالا از عمده مشکلات این صنعت است.

محمدی در رابطه با مراحل تولید نمد بیان کرد: ابتدا  پشم‌های تمیز را می‌کوبیم  تا از هم جدا و پف‌دار شوند سپس پشم‌های رنگین را بر روی یک حصیر نی‌باف به شکل طرح دلخواه می‌چینیم و  با آب گرم و صابون مرطوب می‌کنیم وحصیر را لوله کرده و محکم می‌بندیم و حصیر لوله‌شده را برای چندین ساعت بر زمین می‌غلتانیم  و با فشار مالش می‌دهیم  تا الیاف درهم تنیده تا تبدیل به پارچه‌ای یکدست   شود و در آخر  نمد شکل‌گرفته را از حصیر بیرون آورده، در آفتاب پهن می‌کنند تا کاملاً خشک شود.

وی گفت: این هنر با چالش‌هایی مانند کمبود مشتری و نیروی جوان مواجه است و  نیاز به نوآوری در طرح و محصول برای بقا دارد.

محمدی بیان کرد: توسعه نمایشگاه‌های دائمی و اعطای تسهیلات کم‌بهره کمک بزرگی به این حرفه و شناخت بیشتر نمد استان خواهد کرد.

گذر از سنت به نوآوری؛ شرط اول بقای هنر

علی حیدری یکی از فعالان و هنرمندان نمد مالی با اشاره به اینکه نمد به دو روش سنتی و صنعتی تولید می شود گفت: در روش سنتی که با دست انجام می‌شود از پشم طبیعی استفاده شده و طرح ها و نقش هوایی که زده می شود کاملا ذهنی است و بار فرهنگی دارد.

وی ادامه داد: در روش صنعتی که  کاملاً مکانیزه و خودکار است از پشم و الیاف مصنوعی  استفاده می شود و معمولا  بدون نقش یا طرح‌های ساده می باشند.

حیدری افزود: آینده این هنر به تلفیق سنت و نوآوری، ارائه تسهیلات، ایجاد بازارچه‌های دائمی و آموزش و جذب نیرو  بستگی دارد.

وی گفت:  کلاه نمدی، شال کمری، زیر انداز، شنل چوپان و... بیشترین محصولاتی که از نمد تولید می شود.

نجات نمدمالی، از میراث هخامنشی تا صنعت خلاق با اقدامی جمعی

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری نیز در گفت و گو با خبرنگار ایلنا اظهارداشت: سرنوشت هنر نمدمالی به اقدام جمعی وابسته است. این هنر نه تنها یک میراث فرهنگی با قدمتی از دوره هخامنشی است، بلکه می‌تواند به یک صنعت خلاق و پایدار تبدیل شود.

علیرضا جیلان  برگزاری جشنواره‌ها را عاملی برای پویایی رشته‌های صنایع‌دستی دانست و افزود: کارگاه‌های تخصصی این جشنواره با موضوعات مختلف از جمله ارتباط نمد با فرهنگ، فناوری‌های نوظهور و اقتصاد دانش‌بنیان برگزار می‌شود.

وی ادامه داد: بیش از ۴۰ نوع محصول نمدی در استان  تولید و روانه بازارهای مصرف داخلی و خارجی می‌شود.

جیلان گفت:  شهرکرد در سال ۱۳۹۷ به‌عنوان «شهر ملی نمد» معرفی شد و تلاش می کنیم که این شهر را به‌عنوان شهر جهانی نمد به ثبت برسانیم.

نمد مالی؛ میراثی برای هویت، فرصتی برای اقتصاد

شهردار شهرکرد به خبرنگار ایلنا گفت: هنر نمد مالی به عنوان یک میراث فرهنگی ناملموس ارزشمند برای معرفی شهرکرد است و برندسازی یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای سرمایه‌گذاری پایدار و معرفی شهرکرد در سطح ملی و بین‌المللی است.

محمدحسین افزود: تنوع محصول، تاثیر در اقتصاد، شناسایی مشکلات دغدغه‌مندان و هنرمندان حوزه نمدمالی ضروری است   و  نجات هنر صنعت نمدمالی و اهمیت بیشتر به این رشته به‌عنوان یکی از اولویت‌های شهری در دستور کار قرار دارد.

وی برگزاری جشنواره ملی نمد را ترویج هنر، حمایت از هنرمندان و معرفی ظرفیت‌های اقتصادی نمد عنوان کرد.