ایلنا گزارش می دهد؛
بحران اقتصادی و آموزشی کارگران فارس/ وقتی پول مسیر موفقیت را تعیین می‌کند
فرزندان کارگران از فرصت‌های تحصیلی محروم می‌شوند
جامعه کارگری استان فارس و دانش‌آموزان محروم در برابر فشارهای اقتصادی و آموزشی، دو روی یک بحران اجتماعی قرار دارند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، گزارش‌های تازه نشان می‌دهد که کارگران با هزینه‌های سنگین تحصیل فرزندان، اجاره مسکن، ایاب و ذهاب و خوراکی مواجه‌اند و دستمزد فعلی پاسخگوی نیازهای خانواده‌ها نیست.
هم‌زمان، آمارهای کنکور به خصوص در رشته تجربی پرده از واقعیت تلخی برمی‌دارد؛ از میان داوطلبان رتبه زیر ۳ هزار، تنها ۱۳۵ نفر از دهک‌های کم‌درآمد هستند و بیش از نیمی از رتبه‌های طلایی به ثروتمندترین اقشار اختصاص دارد.
نزدیک به ۷۵ درصد رتبه‌های برتر کنکور تجربی نیز از ۴ دهک بالای اقتصادی انتخاب شده‌اند، موضوعی که نشان می‌دهد پول مسیر موفقیت در آموزش را تعیین می‌کند.
درآمد ماهانه کارگران پاسخگوی هزینه‌های زندگی نیست
رئیس شورای هماهنگی کار استان فارس با هشدار نسبت به شرایط دشوار معیشتی کارگران گفت: امروز جامعه کارگری بیش از هر زمان دیگری نیازمند حمایت عملی است و مسئولان باید به جای حرف، اقدام کنند.
بهرام ذنوبی در گفت و گو با ایلنا با بیان اینکه درآمد ماهانه کارگران پاسخگوی هزینه‌های زندگی نیست، افزود: کارگری که ۲۰ میلیون تومان حقوق می‌گیرد، فقط برای آماده‌سازی فرزند کلاس اولی خود در ابتدای سال تحصیلی ۳ میلیون تومان بابت لوازم‌التحریر، و حدود یک تا ۱.۵ میلیون تومان برای پوشاک مدرسه پرداخت می‌کند. هزینه سرویس، کمک به مدرسه و سایر مخارج را نیز اگر اضافه کنیم، حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان از درآمد ماهانه یک کارگر تنها در یک ماه صرف هزینه‌های مدرسه می‌شود.
به گفته ذنوبی، اجاره مسکن در پروژه‌های مسکن مهر نیز به ۵ تا ۶ میلیون تومان رسیده و پاسخگوی زندگی کارگران نیست.
وی تأکید کرد: تأمین هزینه خوراک و درمان نیز به چالشی جدی برای خانواده‌های کارگری تبدیل شده است و دولت باید در این زمینه ورود کند تا جامعه کارگری از این برهه حساس سربلند بیرون بیاید.
رئیس شورای هماهنگی کار استان فارس در بخشی دیگر از سخنان خود به تعدیل نیرو در برخی واحدهای تولیدی اشاره کرد و گفت: تعدادی از کارگران به دلیل عقب‌افتادگی ۴ تا ۶ ماه حقوق ناچار شده‌اند شرکت را ترک کنند و برای گذران زندگی به مشاغل دیگر از جمله رانندگی تاکسی اینترنتی روی آورند تا بتوانند معیشت خانواده خود را تأمین کنند.
بحران معیشتی و آموزشی کارگران
رئیس اتحادیه زنان خانه کارگر تشکیلات استان فارس نیز در گفت و گو با ایلنا با اشاره به وضعیت دشوار معیشتی کارگران گفت: شرایط زندگی برای خانواده‌های کارگری به شدت سخت شده است و حتی پاسخگویی به نیازهای اولیه خانواده دشوار است.
به گفته زهرا درویشی، بسیاری از کارگران با حقوق حداقلی به سختی اجاره خانه و هزینه‌های روزمره را پرداخت می‌کنند و قادر نیستند حتی ساده‌ترین خواسته‌های خانواده خود را برآورده کنند.
وی تأکید کرد: بزرگ‌ترین آرزوی برخی کارگران، بردن خانواده به یک سفر کوتاه، رفتن به یک کنسرت یا حتی صرف یک وعده غذا در رستوران است، اما همین تفریحات ساده هم برای آنها دست‌نیافتنی شده است.
فشار سنگین هزینه‌های آموزشی بر خانواده های کارگری
رئیس اتحادیه زنان خانه کارگر فارس افزود: مدارس غیرانتفاعی با شهریه‌های ۳۰ تا ۵۰ میلیونی، هزینه سرویس رفت‌وآمد، نوشت‌افزار، لباس، کفش و کیف شرایط اسفناکی برای خانواده‌های کارگری ایجاد کرده است.
وی تصریح کرد: بسیاری از پدران برای تأمین مخارج زندگی ناچار به داشتن دو یا سه شغل هستند و این در حالی است که باز هم نمی‌توانند فرزندان خود را در مدارس غیرانتفاعی ثبت‌نام کنند.
درویشی معتقد است تفاوت در امکان تحصیل فرزندان کارگران نسبت به خانواده‌های مرفه، زمینه‌ساز مشکلات روحی و ایجاد حس تبعیض در کودکان می‌شود و گفت: بسیاری از فرزندان کارگران پس از قبولی در دانشگاه‌های غیرانتفاعی یا آزاد به دلیل ناتوانی مالی امکان ادامه تحصیل ندارند و برخی ناچار به کارهای سخت یا نامتناسب با شأن خود می‌شوند.
وی افزود: دختران جوان برای تأمین هزینه دانشگاه به نگهداری از سالمندان یا بیماران مشغول می‌شوند و پسران مجبورند در تاکسی‌های اینترنتی کار کنند تا بتوانند شهریه دانشگاه خود را بپردازند.
کاهش انگیزه تحصیل در میان فرزندان کارگران
به گفته درویشی، شرایط نابسامان اقتصادی و آموزشی باعث شده انگیزه تحصیل در میان فرزندان کارگران کاهش یابد.
وی خواستار توجه جدی مسئولان به وضعیت معیشتی و تحصیلی خانواده‌های کارگری شد تا این قشر بتوانند با آرامش و امید بیشتری به تحصیل و آینده فرزندان خود بپردازند.
رئیس اتحادیه زنان خانه کارگر تشکیلات استان فارس با اشاره به مشکلات شدید معیشتی و آموزشی خانواده‌های کارگری گفت: بسیاری از کارگران شاغل امنیت شغلی مشخصی ندارند و قراردادهای کوتاه‌مدت آنها هر سه ماه تمدید می‌شود؛ این مسئله باعث شده توانایی پرداخت شهریه‌های سنگین مدارس غیرانتفاعی برای آنها تقریباً غیرممکن باشد.
درویشی تأکید کرد: ثبت‌نام فرزندان کارگران در مدارس غیرانتفاعی با شهریه‌های ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان و هزینه‌های سرویس ۶۰ تا ۷۰ میلیون تومان، به معنای کنار گذاشتن چند ماه حقوق برای یک سال تحصیلی است که بسیاری از خانواده‌ها قادر به انجام آن نیستند.
تبعیض آموزشی و تأثیر آن بر کودکان
به گفته رئیس اتحادیه زنان خانه کارگر، این وضعیت باعث ایجاد چنددستگی در جامعه شده است. فرزندان خانواده‌های برخوردار که در مدارس غیرانتفاعی تحصیل می‌کنند از امکانات آموزشی، ورزشی و هنری بهتر برخوردارند و توجه معلمان به آنها بیشتر است، در حالی که فرزندان کارگران در مدارس دولتی با کلاس‌های شلوغ و معلمان خسته مواجه‌اند.
درویشی افزود: این تبعیض آموزشی باعث ایجاد حس حقارت و خودکم‌بینی در دانش‌آموزان کارگری می‌شود و کودکان احساس می‌کنند به دلیل محدودیت‌های اقتصادی و آموزشی از دیگران عقب هستند. چنین شرایطی پیامدهای اجتماعی منفی دارد و جامعه را به چند قطب اقتصادی و آموزشی تقسیم می‌کند.
رئیس اتحادیه زنان خانه کارگر تشکیلات استان فارس با اشاره به وضعیت دشوار آموزشی فرزندان کارگران گفت: منزلت اجتماعی دانش‌آموزان از همان دوران کودکی کاهش پیدا می‌کند و از زمانی که به مدرسه می‌روند، این تبعیض و نابرابری شکل می‌گیرد.
درویشی افزود: پیش‌دبستانی‌ها که اجباری هستند، برای خانواده‌های کارگری تبدیل به یک چالش بزرگ شده‌اند؛ والدین مجبورند چندین بار مراجعه کنند تا وامی بگیرند، فرزندان خود را در مدرسه غیرانتفاعی ثبت‌نام کنند و سرویس تهیه کنند. این فرایند معمولاً یک سال کامل نیاز به قسط‌بندی دارد و فشار اقتصادی زیادی به خانواده‌ها وارد می‌کند.
بازرس کانون تامین اجتماعی بازنشستگان شیراز تأکید کرد: بر اساس قانون اساسی، دولت موظف است به تحصیل رایگان و وضعیت آموزشی کودکان توجه داشته باشد و از خانواده‌ها حمایت کند؛ اما متأسفانه، وضعیت نامناسب معیشتی، هزینه‌های درمان و دارو، و کرایه خانه باعث شده کارگران نتوانند بنیه علمی و تحصیلی فرزندانشان را تأمین کنند.
درویشی با اشاره به اینکه بسیاری از بانوان شاغل با همکاری همسران خود، بخش زیادی از درآمد خود را صرف هزینه مهدکودک، صبحانه، نگهداری، کلاس‌ها، کتاب‌ها و لباس فرم فرزندان می‌کنند، خاطرنشان کرد: این وضعیت باعث می‌شود که حتی با کمک همسرانشان، برای تأمین حداقل معیشت و هزینه تحصیل با مشکل مواجه شوند و ناچار شوند ساعات کاری خود را افزایش دهند.
درویشی تأکید کرد: عدالت اجتماعی و آموزشی مهم‌ترین اصل برای ارتقای دانش، تخصص و کارآفرینی در جامعه است. اگر فرصت‌های برابر آموزشی فراهم نشود، جامعه از این دانش محروم می‌ماند و نسل جدید با محدودیت و تبعیض مواجه می‌شود، که این موضوع می‌تواند منجر به رکود و کاهش بهره‌وری کل کشور شود.
رتبه‌های برتر کنکور از مدارس سمپاد و نمونه دولتی
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش استان فارس نیز در گفت و گو با ایلنا و در پاسخ به این پرسش که بیشترین قبولی‌های کنکور امسال از مدارس دولتی بوده یا غیردولتی، گفت: الگوی قبولی‌ها در استان فارس مشابه الگوی ملی است. رتبه‌های تک‌رقمی، دو رقمی و سه رقمی عمدتاً از مدارس سمپاد، نمونه دولتی، شاهد و در مواردی از مدارس غیردولتی هستند؛ البته سهم مدارس غیردولتی در سطح کشور بیشتر در استان تهران دیده می‌شود.
به گفته یزدان دشتیان، در رشته‌های علوم پایه مانند علوم ریاضی، علوم انسانی و علوم تجربی، تنها در چند استان قبولی تک‌رقمی داشته‌ایم. به عنوان نمونه، استان فارس به همراه چند استان دیگر تنها یک قبولی تک‌رقمی داشته‌اند و بر اساس آمار، حدود ۱۷ استان اصلاً هیچ قبولی تک‌رقمی نداشته‌اند.
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش استان فارس با بیان اینکه توجه دولت به آموزش و پرورش در دوره اخیر قابل توجه است، تصریح کرد: در طول تاریخ آموزش و پرورش هیچ رئیس جمهوری به اندازه دکتر پزشکیان به آموزش و پرورش بها نداده است و همواره بر ارتقای کیفیت آموزشی و توجه به شاخص‌های تربیتی تأکید دارد.
وی به مشکلات جذب معلم و نیروی انسانی اشاره کرد و تأکید کرد: تغییرات در فرآیند استخدام معلمان طی سال‌های گذشته، تأثیر منفی بر کیفیت آموزش گذاشته است. دولت و آموزش و پرورش سیاست تقویت مدارس دولتی و بهینه‌سازی فضاهای آموزشی را در دستور کار دارند، اما موفقیت این سیاست نیازمند همراهی والدین، نهادهای استانی و مشارکت همه جانبه جامعه است.
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش استان فارس با اشاره به افزایش چشمگیر مدارس غیردولتی در شیراز گفت: گسترش این مدارس به‌ویژه در نواحی برخوردار از جمله ناحیه ۲ شیراز و شهر جدید صدرا، ناشی از کمبود ظرفیت و فضای آموزشی در مدارس دولتی است.
دشتیان اظهار کرد: در بسیاری از این مدارس، تراکم دانش‌آموزان در کلاس‌ها به ۲۵ تا ۳۰ نفر رسیده که نزدیک به استانداردهای جهانی است و این امر می‌تواند فرآیند یاددهی–یادگیری را بهبود بخشد.
وی با اشاره به سیاست‌های دولت در حوزه آموزش و پرورش افزود: دولت فعلی دو محور اصلی را در دستور کار قرار داده است؛ نخست بهینه‌سازی فضاهای آموزشی و دوم ارتقای فرآیندهای آموزشی. پروژه‌های متعددی در حوزه مدرسه‌سازی آغاز شده و استان فارس جزو استان‌های پیشرو در این زمینه است. خوشبختانه امروز در فارس دیگر مدارس کپری و کانکسی نداریم، هرچند گستردگی مدارس عشایری همچنان بالاست.
دشتیان ادامه داد: در محور دوم، آموزش مدیران و معلمان به‌طور جدی دنبال شده است. بخشی از مدیران میانی و معلمان آموزش دیده‌اند تا کیفیت آموزش و مدیریت مدارس ارتقا یابد و سال تحصیلی جدید با انگیزه و کیفیت بالاتری آغاز شود.
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش استان فارس با تأکید بر ضرورت همراهی خانواده‌ها گفت: مشارکت اولیا تنها به معنای کمک مالی نیست، بلکه شامل مشارکت فرهنگی و اعتماد به نظام آموزشی نیز می‌شود. تجربه موفق استان یزد در آزمون‌های نهایی و کنکور نشان می‌دهد که اعتماد و همراهی خانواده‌ها می‌تواند نتایج قابل‌توجهی به همراه داشته باشد.
وی با تأکید بر اهمیت مشارکت کلان جامعه در آموزش گفت: اولویت‌دهی به آموزش و پرورش از بالاترین مقام اجرایی تا بدنه پایین جامعه ضروری است؛ آموزش و پرورش بدون حمایت نهادهای اجرایی، نظارتی و خانواده‌ها نمی‌تواند اهداف توسعه آموزشی و تربیتی را محقق کند.
دشتیان تصریح کرد: موفقیت نظام آموزشی نیازمند همکاری تمام ارکان جامعه از استانداری، امام جمعه و دستگاه‌های نظارتی تا مدیران مدارس و والدین است تا فرآیند یادگیری دانش‌آموزان در تمام مقاطع تحصیلی با کیفیت مطلوب ادامه یابد.
