در گفت‌وگو با ایلنا عنوان شد:
مهم‌ترین علامت‌های گرمازدگی چه مواردی هستند؟
در روزهای گرم هیچ مایعی جایگزین آب نمی‌شود
کارشناس مسئول امور کاهش خطر بلایا و حوادث عللوم پزشکی قزوین با تشریح علامت‌های گرمازدگی بر ضرورت اطلاع از این علامت‌ها و عدم حضور در فضای باز در ساعت‌های گرم و مصرف مایعات و سبزیجات تاکید کرد.
به گزارش خبرنگار ایلنا در قزوین، روزهای گرم تابستانی را می‌گذرانیم و هوا، بسار گرم است و مسئولین نگران گرمازدگی و مشکلات ناشی از آن هستند. گرمازدگی، به عدم توانایی بدن در دفع گرما و افزایش دمای درون بدن گفته می‌شود که به علت فعالیت شدید بدن یا گرمای هوا ایجاد می‌شود.
به عبارت دیگر گرمازدگی به‌هم خوردن تعادل در روش‌های تنظیم دمایی بدن است و تولید گرما در بدن، به‌علت افزایش شدید حرارت محیط و ناتوانی در دفع حرارتِ ایجاد شده، است.
گرمازدگی به راحتی قابل پیشگیری است؛ باید توجه داشت که در صورت بروز افزایش دمای شدید بدن، به درمان فوری نیاز داریم و اگر به آن اهمیت داده نشود ممکن است به آسیب‌های جدی و حتی مرگ انسان منجر شود.
حمید گلناری در این باره به خبرنگار ایلنا در قزوین گفت: در فصل تابستان هوای داغ و رطوبت بالا به بروز مشکلات جدی بهداشتی منجر می‌شود، از گرمازدگی گرفته تا بیهوشی ناشی از دمای زیاد.
وی ادامه داد: بیماری‌های مرتبط با افزایش دمای هوا زمانی بروز می‌کند که بار اضافی بر دستگاه کنترل دمای بدن وارد می‌شود و بدن دیگر قادر به خنک کردن خود نیست. بر اثر تعریق فراوان به علت گرما، مایعات و املاح زیاد از بدن خارج و شخص دچار اختلال عملکرد بدن می‌شود.
برای پیشگیری از گرمازدگی چه کنیم؟
کارشناس مسئول امور کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قزوین در ادامه به گرمازدگی به‌عنوان یکی از حوادث شایع تابستانی اشاره کرده و گفت: راه‌های پیشگیری از گرمازدگی بسیار ساده ولی مهم هستند و باید این روزها شهروندان به سادگی از کنار مراقبت از سلامت خود در مقابل گرمازدگی نگذرند.
وی در ادامه به چند مورد مهم برای پیشگیری از گرمازدگی اشاره کرد:
- تا حد ممکن در مواقعی از روز که هوا خیلی گرم است (مثل سر ظهر و بعد ازظهر) در منزل یا یک جای خنک استراحت کنید و بیرون نیایید. کمتر جلوی نور خورشید بایستید.
- ورزش را در صبح یا عصر انجام دهید. در هنگام روز و هوای گرم، ورزش می‌تواند به سلامت انسان صدمه بزند و مشکلاتی در گردش خون ایجاد کند.
- قبل از فعالیت زیاد و ایستادن در معرض آفتاب، سعی کنید به هوای گرم تابستان عادت کنید. سیستم تنظیم دمای بدن شما هنگامی که به گرما عادت کرده باشد، بهتر عمل خود را انجام خواهد داد.
چه میزان میوه و میاعات مصرف کنیم؟
- بدن انسان در حالت عادی روزانه حداقل دو لیتر مایعات مختلف احتیاج دارد تا عمل سوخت و ساز بدن بدون مشکل صورت پذیرد، این نیاز در تابستان به چهار لیتر می‌رسد.
- وقتی که برای مدت طولانی در معرض تابش آفتاب یا در یک محیط گرم هستید و همچنین قبل و بعد و در طی ورزش، آب زیادی بنوشید.
- وقتی جلوی آفتاب کار می‌کنید، روی سرتان کلاه بگذارید که بهتر است لبه‌دار باشد تا روی صورتتان سایه ایجاد کند.
- اگر در هوای گرم ورزش می‌کنید، باید ابتدا تمرینات کوتاه مدتی انجام دهید و به تدریج و در طی دو هفته مدت آن را افزایش دهید. سعی کنید تمرینات شدید را صبح زود که هوا خنک است یا هنگام عصر انجام دهید. هر نیم ساعت یک‌بار ، به مدت 5 تا 10 دقیقه در سایه استراحت کنید و اگر احساس خستگی کردید، سرعت ورزش خود را کاهش دهید.
- در هوای گرم لباس‌های گشاد، نازک و رنگ روشن بپوشید. لباس نخی از همه بهتر است، زیرا باعث می‌شود هوا به راحتی از آن عبور کند و عرق شما خشک شود.
- در آب و هوای گرم یا مرطوب فعالیت شدیدی انجام ندهید به خصوص اگر به این آب و هوا عادت ندارید.
آیا مصرف چای و قهوه برای افزایش مایعات بدن در گرما مناسب است؟
- سعی کنید وعده‌های غذایی‌تان را سبک و به مقدار کم میل کنید. غذاهای چرب و سنگین برای هضم، باعث می‌شوند که سیستم انتقال خون را به طرف معده معطوف کرده و سیستم تنظیم دمای بدن و دفع گرما با مشکل مواجه شود. در هنگام غذا خوردن به همین دلیل انسان احساس گرمای بیشتری می‌کند. ضمناً غذاهای پروتئینی و چرب نیاز انسان به آب را بیشتر می‌کنند.
- از سبزیجات و میوه‌ها در تابستان به جای غذاهای پرچرب و دیرهضم یا دارای پروتئین بالا استفاده کنید.
- از غذاهای ادرارآور از جمله چای، قهوه و کافئین کمتر استفاده کرده و نوشیدن آب را با هیچ مایع دیگری جایگزین نکنید.
- در هوای گرم پنجره‌ها را باز کنید یا از یک سیستم خنک کننده مثل پنکه، کولر و فن استفاده کنید.
- در صورتیکه دارو مصرف می‌کنید، از پزشک خود سوال کنید که آیا این دارو با تنظیم دمای بدن شما تداخل دارد؟ اگر داروی مصرفی شما در تنظیم دمای بدنتان مداخله می‌کرد، باید فعالیت بدنی‌تان را در هوای گرم کاهش دهید و به مقدار کافی آب و مایعات بنوشید.
این مسئول در ادامه با اشاره به اهمیت اطلاع از علایم گرمازدگی تاکید کرد: باید از علائم خطر گرمازدگی آگاه باشید تا هنگام بروز این علائم، اقدامات لازم را انجام دهید. به خاطر داشته باشید که این علائم می‌توانند به تدریج و در طی چند روز یا اینکه بطور ناگهانی بعد از یک فعالیت شدید بروز کنند.
برای درمان گرمازدگی چه اقداماتی ضرورت دارد؟
- در صورت بروز ورم پوست و عرق سوز شدن باید برای پیشگیری از عوارض جدی گرمازدگی، دمای بدنتان را کاهش دهید. در حالت ورم (ادم) ناشی از گرما، رگ‌های خونی بدن گشاد شده و باعث می‌شوند مایعات زیر پوست بدن جمع شوند که در این صورت دست‌ها و پاها متورم می‌شوند.
- ممکن است ابتدا با احساس تنگ‌شدن انگشتر یا کفش‌ها متوجه این تورم شوید. در حالت عرق سوز، منافذ خروج عرق بسته می‌شوند و شما احساس خارش می‌کنید که معمولاً زیر لباس است. اگر لباس شما خیلی کلفت و گرم باشد ممکن است این حالت رخ دهد.
- بروز گرمازدگی یک فوریت پزشکی است. اگر شما یا هر فرد دیگری علائم زیر را که مرتبط با گرمای هواست، از خود نشان دهد، فوراً باید از خدمات اورژانس و مراکز درمانی استفاده کرد: تپش قلب، تندی نفس، احساس سرگیجه، خستگی بیش از حدّ، آشفتگی، درد شدید عضلات، تب یا تهوع، تشنج یا بیهوش شدن.
- در ساعات نزدیک ظهر تا عصر بیشترین تشعشعات و گرما از خورشید تابیده می‌شوند. برخی از این تشعشعات مثل اشعه ماورای بنفش برای سلامت انسان خطرناک هست و باعث بیماری‌هایی از فبیل سرطان و خشکی پوست می‌شود. بنابراین در این ساعات باید در معرض تشعشعات خورشید قرار نگیریم و از کرم‌های ضد‌آفتاب استفاده کنیم.
- گرمازدگی بیشتر در افرادچاق، بیماران قلبی و عروقی، بیماران‌مزمن، بیماران روانی، معلولان، افراد معتاد به الکل، زنان باردار، کودکان و سالمندان اتفاق می‌افتد. بنابراین در مواجهه با گرمازدگی، این افراد باید بیشتر مراقب سلامت خود باشند.
- اگر با فرد گرمازده روبرو شدید، آن را به جای خنک منتقل کنید. به تنفس آن کمک کنید و لباس‌های اضافی را درآورید. به او مقداری آب بدهید. پوست صورت و دست‌ها را نمناک و خنک کنید. در کنار فرد کنید تا حالش بهتر شود و هر چند دقیقه یک بار سرعت تنفس یا ضربان قلبش را بررسی کنید، معمولاً پس از نیم ساعت باید حال فرد بهتر شود.
