ایلنا گزارش می‌دهد؛
جاده ۶۸ در استان یزد بوی مرگ می‌دهد
بی توجهی ۱۶ ساله به مصوبه سفر رهبری و مطالبه مردمی
دوبانده کردن جاده ۶۸ که در یزد به جاده طبس مشهور است جزو مصوبات سفر مقام معظم رهبری به استان یزد در سال ۸۶ است که متاسفانه بعد از گذشت ۱۶ سال همچنان چشم انتظار تامین اعتبار است.
به گزارش خبرنگار ایلنا از یزد، جاده ۶۸ در استان یزد به سمت طبس، در مسیر خود از شهرها و آبادی‌های مهم و قابل توجهی در منطقهٔ کویر مرکزی ایران می‌گذرد که مهم‌ترین آنها عبارتند از خرانق، ساغند، رباط پشت بادام و طبس. طول محور این طرح ۳۶۰ کیلومتر است که ۲۰۵ کیلومتر آن در حوزه استان یزد و ۱۵۵ کیلومتر در حوزه راه‌‌‌های خراسان جنوبی است که به دلیل وجود بیش از ۵۰ معدن بزرگ و کوچک، ترددهای بسیار زیادی دارد و از سویی زائران حرم مطهر رضوی از نقاط جنوبی کشور از این مسیر تردد دارند.
تردد کامیون‌ها، تریلرهای حمل بار معادن، اتوبوس‌های بین شهری و انبوهی از خودروهای سواری در این مسیر باعث اتفاقات و حوادث جبران ناپذیری شده و بسیاری از هموطنان در مسیر سفر به مشهد مقدس در حادثه برخورد با کامیون و تریلرهای معدنی جان خود را از دست داده‌اند اما مسئولان استان بارها فقط اعلام کرده‌اند که پروژه دو‌بانده‌سازی جاده ۶۸ از اولویت‌‌‌های حوزه راه استان یزد است.
قطعاً در بروز حوادث جادهای عوامل متعددی از جمله بی‌احتیاطی رانندگان در عمل به قوانین رانندگی، ناایمن بودن جادهها و حتی خودروهای بی‌کیفیت نقش دارند اما بی توجهی مسئولان به یک مصوبه ۱۶ ساله آن هم از سوی عالی ترین مقام حاکمیت کشور را نمی‌توان توجیه کرد.
در عین حال روند کند پیشرفت این پروژه و آماده سازی تنها ۲۴ کیلومتر از یک مسیر ۳۶۰ کیلومتری بیانگر این است که دوبانده شدن مسیر بسیار طولانی یزد- طبس بر خلاف آنچه که مسئولان و پیمانکاران طرح تا پایان امسال وعده می‌دهند محقق نخواهد شد و سال‌ها به طول می‌انجامد.
تعدد معادن در این منطقه و استفاده از جاده ۶۸ برخی از خبرنگاران استان را برآن داشت تا به بررسی میدانی پیشرفت عملیات راهسازی و فعالیت پیمانکاران در بازدیدی چند ساعته بپردازند. در این بازدید خبرنگاران خبرگزاری‌ها و چند پایگاه خبری حضور داشتند و با همراهی یکی از بومیان منطقه به بررسی عملیات دوبانده شدن جاده ۶۸ پرداختند و به وضوح کندی عملیات اجرایی ۴۳ کیلومتری نخست این مسیر که بر عهده شرکت پیمانکاری سیمن سپاهان بود دیده شد.
گرچه این شرکت بخشی از عملیات اجرایی را به سرانجام رسانده و باید در هفته دولت نیز ۱۶ کیلومتر باقی‌مانده از جاده را تحویل می‌داد اما آنچه که در این بررسی میدانی مشاهده شد، زیرسازی تنها دو سه کیلومتر از پروژه در حال انجام بود و مدیر این شرکت قول مساعد به تکمیل مسیر تا دهه فجر سال جاری را داد.
مدیر شرکت پیمانکاری سیمین سپاهان با بیان اینکه کندی کار به دلیل نبود اعتبارات بوده است اظهار داشت: روند کند تزریق اعتبار به پروژه در مواقعی موجب توقف کار شده و با قولی که مسئولان استان در تامین اعتبارات داده‌اند می‌توانیم تا دهه فجر این پروژه را تکمیل و تحویل دهیم.
اجرای عملیات راه سازی جاده ۶۸؛ سالانه دو کیلومتر
اشاره شد که تنها ۲۴ کیلومتر از این مسیر ۳۶۰ کیلومتری دوبانده شده است که این اتفاق نیز در طول ۱۲ سال و با تخصیص اعتبار دولت صورت گرفته و این مهم بیانگر این است که دولت منابع مالی کافی به‌رغم اینکه اجرای پروژه مصوبه سفر مقام معظم رهبری به استان است ندارد و نمی‌تواند بودجه‌ای تزریق کند.
در حال حاضر مسیر جاده یزد-طبس، سه پروژه فعال در راستای دوبانده کردن مسیرهایی که تاکنون بیشترین حادثه را داشته است دارد.
پروژه اول احداث باند دوم محور یزد_طبس حدفاصل کیلومتر صفر تا ۴۳ کیلومتری است که از کیلومتر ۱۵ تا ۲۷ در مرحله عملیات خاکی و از کیلومتر ۲۷ تا ۴۳ به طول ۱۶ کیلومتر در مرحله اجرای آسفالت قرار دارد و در صورت تأمین اعتبار تا بهمن ماه سال جاری به بهرهبرداری خواهد رسید.
پروژه دوم؛ احداث باند دوم محور یزد -طبس در حدفاصل کیلومتر ۶۷ تا ۸۰ و ۱۰۷ تا ۱۲۰ قرار دارد، که تاکنون پیمانکار آن عملیات خاکی و ابنیه فنی قطعه دوم از کیلومتر ۶۷ تا ۸۰ در دست اجرا قرار داده و کیلومتر ۱۰۷ تا ۱۲۰ در حال تکمیل عملیات خاکی و ابنیه فنی و اجرای روسازی است. ۱۰ کیلومتر از این مسیر در صورت تأمین اعتبار تا پایان بهمن امسال به بهرهبرداری می‌رسد.
پروژه سوم در دست اجرا، احداث باند دوم محور یزد -طبس در حدفاصل کیلومتر ۸۶ تا ۱۰۷ و ۱۰۲ تا ۱۳۹ قرار دارد، در این بخش نیز عملیات خاکی و ابنیه فنی مسیر ۱۹ کیلومتر با بودجه مسئولیت‌های اجتماعی یک شرکت صنعتی و معدنی بومی منطقه در دست اجرا است که ۱۰ کیلومتر آن تا پایان بهمن امسال بهرهبرداری می‌شود.
دوبانده سازی ۸۰ کیلومتر از جاده ۶۸ به عهده معادن است
روشن است که «راه‌ها» سرمایه‌های ملی هستند که حفظ و نگهداری آنها اعتبارات کلانی را می‌طلبد اما در جاده ۶۸ که بیش از ۵۰ معدن وجود دارد این مهم بیش از پیش به چشم می‌آید که عبور خودروهای سنگین دغدغه های بسیاری را برای مردم منطقه و دستگاه های متولی ایجاد کرده است تا هرچه سریعتر دوبانده سازی این جاده تکمیل شود.
در این جاده که تنها یکی از معادن حداقل در روز ۶۰۰ تریلر به دلیل بارگیری تردد دارد و این مسیر را رفت و برگشت طی می‌کند لازم است توجه بیشتری به ایفای مسئولیت های اجتماعی از سوی معادن صورت گیرد.
به گفته مسئولان جلسات متعددی با معادن جهت ایفای مسئولیت اجتماعی آنها برقرار شده است اما تنها یک شرکت زیربار انجام تعهد رفته و سایر شرکت های معدنی به دلایل مختلف شانه از زیربار خالی می‌کنند.
محمدجواد ابوالحسینی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری یزد در گفت و گو با خبرنگار ایلنا با اشاره به پیگیری های انجام شده در خصوص دوبانده سازی جاده ۶۸ از محل مسئولیت‌های اجتماعی معادن اظهار داشت: به تازگی با چادرملو نشستی برگزار و مقرر شد ۲۰ کیلومتر از ۸۰ کیلومتر مسیری که اجرای آن بر عهده معادن در این جاده است را به همراه تقاطع غیرهمسطح خود اجرا کند.
جای خالی مسئولیت‌های اجتماعی در پاسخ به مطالبه مردمی
بررسی‌های خبرنگاران اما نشان می‌دهد که مجتمع صنعتی و معدنی چادرملو این پروژه را به این دلیل که راه دسترسی و از محورهای مرتبط با صنایع و معادن هستند را با اعتباری بالغ بر ۸۰۰ میلیارد تومان اجرا می‌کند نه به عنوان مسؤلیت اجتماعی.
براساس اعلام مسئولان استان، درآمدهای امسال استان معدنی یزد از محل یک درصد فروش معادن، ۲۱۰۰ میلیارد تومان بوده، این در حالی است که در سال گذشته با وجود تلاش‌‌‌ها و پیگیری‌‌‌های بسیار، تنها ۳۵۰ میلیارد تومان از این سهم به استان برگشته است.
همچنین در خصوص وظایف معادن در بازسازی جادهها در بند الحاقی ۸ تبصره ۷ در بخش هزینه‌‌‌ای لایحه بودجه ۱۴۰۲ آمده است: به منظور جبران بخشی از خسارات وارده به شبکه جادهای ناشی از بهرهبرداری از معادن و فعالیت‌‌‌های صنایع معدنی، شورای معادن استان موظف است ۲۵ درصد از وصولی حقوق دولتی سهم معادن استان‌ها را از طریق اداره کل راهداری و حمل‌ونقل جادهای همان استان برای نگهداری و بهسازی محورهای جادهای با اولویت جاده‌های مورد استفاده معادن اختصاص دهد.
بنابراین، دوبانده سازی جاده ۶۸ با وجود ۵۰ معدن فعال در مسیر در کمتر از شش ماه به پایان می‌رسد که نتایج مثبتی از جمله حفظ جان و سلامت مسافران را به دنبال خواهد داشت.
