ندا شادنظر در گفتگو با ایلنا:
ناشران قدرت ریسک را از دست دادهاند
اغلب ناشران به جای اینکه ریسک ذائقهسازی و انتخاب کتابهای متفاوت را به جان بخرند، ترجیح میدهند کتابهای تکراری که قبلا با ترجمه یا ترجمههای دیگری به چاپ رسیده را دوباره ترجمه و منتشر کنند.
ایلنا: ندا شادنظر(مترجم جوان و پرکار سالهای اخیر) معتقد است عوامل مختلفی همچون تورم در عرصهی تولید و کسادی بازار کتاب، باعث شده ناشران در انتشار کتابهای ترجمهای بسیار محافظهکار شوند.
وی در گفتگو با خبرنگار ایلنا اظهار داشت: در نمایشگاه کتاب امسال، شاهد آثار خوبی در حوزهی ترجمه بودم. اما مشکلی که به شدت به چشم میآمد؛ همان انتشار تکراری کتابها توسط ناشران مختلف بود. به نحوی که گاهی غرفههای مجاور، ترجمههای مختلفی از یک یا چند کتاب را روی میز داشتند.
شادنظر ضمن بیان این مطلب که باید به ناشران حق داد، افزود: اگرچه با درنظر گرفتن شرایط اقتصادی ناشران، ریسک نکردن طبیعیترین کاریست که یک ناشر باید انجام بدهد، اما به نظر من حتی در همین شرایط هم میتوان کار متفاوت انجام داد و مخاطب جذب کرد.
وی که معتقد است ناشر باید ذائقهساز باشد، گفت: اگر انتخاب ناشران برای انتشار کتابهای ترجمهای درست باشد، چه بسا آن کتاب مورد استقبال قرار گرفته و حتی به چاپهای چندم برسد. حال آنکه کتابهایی که با مترجمهای مختلف از سوی ناشران مختلف چاپ میشوند، ذائقهساز نیستند و نمیتوانند حرکت تازهای را در این حوزه ایجاد کنند.
مترجم آثار استیفن کینگ با اشاره به ترجمهی آثار چند جلدی و سهگانه افزود: این مساله نیز به جرات ریسک ناشر بستگی دارد. برخی فکر میکنند اگر جلد اول از یک سهگانه خوب مورد استقبال قرار نگرفت و مخاطبان دلزده شدهاند-به گونهای که رغبتی برای خریدن و خواند جلدهای بعدی نیز باقی نماند- چه؟ البته این تفکر درستیست اما اگر انتخاب، انتخاب خوبی باشد نتیجهی متفاوتی خواهد داشت. در این صورت حتی مخاطبان منتظر جلدهای بعدی هستند.
وی همچنین در مورد کتابهای روانشناسی نیز گفت: همین مسالهی تکرار، مسالهی اصلی کتابهای حوزهی روانشناسی نیز هست. اغلب ناشران در این حوزه به دنبال چاپ کتابهایی با عنوانهای کلی هستند و مثلا به موضوعاتی همچون بحران بلوغ و تربیت و... مربوط میشوند. برای من عجیب است که چرا با وجود این همه موضوع جالب که میتواند پرمخاطب هم باشد، باز هم روی این عناوین تاکید میشود؟ مثلا چرا تا به حال کتابی در مورد رابطهی درونی یک نوجوان با خداوند وجود ندارد؟
این مترجم در ادامه، درمورد فعالیتهای اخیر خود در حوزهی نشر توضیح داد: سه جلدی «آهنگ آخر دنیا» نوشتهی استیفن کینگ از ترجمههای اخیر من بود که در سه جلد و از سوی نظر قطره در نمایشگاه کتاب امسال به بازار آمد. همچنین جلد سوم از مجموعهی «برج تاریک» استیفن کینگ، با نام «سرزمین متروک» نیز با نشر افراز به چاپ رسید.
وی افزود: درحال حاضر مشغول ترجمهی جلد سوم از مجموعهی «نگهبانان دروازه»؛ نوشتهی آنتونی هروویتس هستم که در حوزهی نوجوان است و تقریبا 700 صفحه دارد. جلد آخر «قدرتهای سیاه»؛ نوشتهی كلی آرماسترانگ نیز ترجمهی دیگریست که باید آن را به اتمام رسانده و به ناشر تحویل دهم.