سرریز شدن حجم سرمایه‌گذاری در شهر جهانی یزد/ سرمایه‌گذاری جدید در برخی محلات یزد ممنوع شد
افزایش حجم سرمایه‌گذاری در برخی محلات بافت تاریخی یزد تا جایی پیش رفته که دیگر اجازه سرمایه‌گذاری جدید داده نمی‌شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، یزد، نخستین شهر ایران است که توانست در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گیرد. در این میان باتوجه به استقبالی که گردشگران از حضور و اقامت در بافت تاریخی این شهر دارند، شاهد افزایش علاقه مالکان به تغییر کاربری خانه‌های تاریخی و تبدیل آن به مراکز اقامتی و بومگردی هستیم.
سیدمصطفی فاطمی (مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد) با اشاره به آنکه در سال ۹۷ شاهد تخریب عمدی در یزد نبودیم، گفت: با وجود آنکه تخریب عمدی در بافت تاریخی شهر جهانی یزد نداشتیم اما بارندگی‌های اخیر آسیب‌هایی را متوجه بافت تاریخی کردند. با این وجود شاهد بوجود آمدن نگاه خوبی در عموم جامعه نسبت به صیانت از میراث فرهنگی هستیم چنانکه ارزش بناهای تاریخی به لحاظ اقتصادی و فرهنگی افزایش یافته است.
به گفته او، این روزها شاهد افزایش حجم سرمایه‌گذاری در برخی محلات بافت تاریخی یزد هستیم چنانکه این حجم از سرمایه‌گذاری تا جایی پیش رفته که دیگر اجازه سرمایه‌گذاری جدید داده نمی‌شود.
فاطمی در خصوص ممانعت‌های سرمایه‌گذاری جدید در محلات بافت تاریخی شهر جهانی یزد، اظهار کرد: در محله فهادان و محله بازار نو دیگر مجوز راه‌اندازی واحد بومگردی و اقامتی داده نمی‌شود ضمن آنکه این محلات از چنین مراکزی اشباع شده‌اند. هرچند قبول داریم که زندگی کردن در خانه‌های هزار متری در بافت تاریخی یزد دشوار است و نگهداری از این بناها نیازمند بازتعریف کاربری جدید برای کسب درآمد و زنده نگاه داشتن بافت آن است اما باتوجه به حجم انبوه سرمایه‌گذاری‌ها و تغییر کاربری خانه‌های قدیمی به واحدهای بومگردی و اقامتی، دیگر اجازه این تغییر کاربری‌ها داده نمی‌شود.
مدیرکل میراث و گردشگری یزد یادآور شد: در دوره‌ای یکی از مشکلاتمان در یزد آن بود که مالک برای آنکه بتواند ملک را تخریب کند، آب زیر بنا می‌انداخت تا به مرور تخریب شود و در نهایت بتواند لودر بیاندازد و ساخت و ساز در آنجا انجام دهد، اما اکنون نگرانی ما از این بابت مرتفع شده است چراکه بعد از ثبت یزد در فهرست میراث جهانی، مردم به اهمیت میراثی که در دست دارند پی برده‌اند. اما اکنون نگرانی ما درخصوص مرمت‌هایی است که انجام می‌شود.
او ادامه داد: به طور مثال، در سال گذشته ۸۰۰ اخطار به مرمت‌های غیراصولی دادیم و حتا ۱۰۰ شکایت داشتیم و چند مورد مرمت غیراصولی و ساخت و سازهایی که روی بنا شده بود را تخریب کردیم. اما در نهایت باتوجه به کمبود نیروی کارشناس و ناظر و گستردگی بافت تاریخی که در حدود ۲ هزار هکتار است و مجموع آثار واجد ارزش که ثبت ملی شده‌اند حدود ۲۰۰ هزار اثر است، کنترل کار دشواری خواهد بود از این رو، سعی ما برآن است که آگاهی‌رسانی انجام دهیم. مردم خودشان نسبت به این قضیه حساس شده‌اند و اگر کار مرمتی نادرست انجام شود، اطلاع‌رسانی می‌کنند.
فاطمی خاطرنشان کرد: در سال گذشته ۱۲۷ مجموعه گردشگری و صنایع دستی افتتاح کردیم که به طور میانگین هر دو روز و نیم یک افتتاح را شاهد بودیم. این میزان از سرمایه‌گذاری از آن جهت که سبب زنده شدن بافت تاریخی یزد می‌شود خوب است اما کنترل و نظارت روی آن دشوار است.
او در پاسخ به این سوال که وضعیت مراکز گردشگری و صنایع دستی بافت تاریخی یزد در ایام نوروز و زمان‌های پرمسافر قابل توجیه نیست و سطح خدمات و امکانات آنها بسیار پایین است، گفت: به دلیل حجم زیاد این واحدها و فعالیت این مراکز، امکان نظارت روی فعالیت آنها را نداریم. بافت تاریخی یزد دارای ظرفیتی خاص برای پذیرش است این درحالی است که حجم مسافران نوروز ۹۸ به اندازه‌ای افزایش یافت که اعلام کردیم، دیگر امکان پذیرش مسافران جدید را نداریم. همین تعداد زیاد گردشگران ممکن است به این بناها آسیب برساند. متاسفانه ساختار گردشگری ما، زمان پر مسافر و زمان کم مسافر بسیار شدید است به طوری که در برخی از روزها مانند نوروز با تعداد بسیار زیادی از گردشگر روبه‌رو هستیم و در روزهای بعد این تعداد شدیدا کاهش می‌یابد. در تعطیلات نوروز شاهد اسکان ۱ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر شب در مراکز اقامتی کل استان بودیم که دو برابر جمعیت شهر یزد است.
مدیرکل میراث و گردشگری یزد درخصوص آسیب‌های احتمالی که حضور این تعداد از گردشگر و فعالیت واحدهای اقامتی متعدد می‌تواند به بافت تاریخی شهر جهانی یزد وارد کند، گفت: تخریب‌ها زیاد نیست اما اکنون شاهد آسیب‌هایی هستیم که عوامل طبیعی مانند بارندگی، باد و آب به بافت وارد می‌کنند. بعضا شاهد آن هستیم که برخی از بادگیرها با وزش باد دچار فرسایش می‌شوند و می‌افتند. درعین حال شاهد افزایش حجم رطوبت در بافت تاریخی هستیم.
او ادامه داد: این خانه‌ها در زمانی ساخته شدند که آب با کوزه آورده می‌شد اما اکنون شاهد لوله‌کشی آب و مصرف حجم زیادی از آب در خانه‌های تاریخی هستیم که به بستر رُسی وارد می‌شود که یزد روی آن بنا شده. از آنجا که تمام کوچه‌ها کف‌سازی و خانه‌ها بازسازی شده‌اند دیگر جایی برای خروج حجم زیاد رطوبت باقی نمانده و از دیوارها خارج می‌شود که در نهایت به مرور زمان به بافت آسیب می‌رساند. تصمیم داریم از قنات‌های قدیمی برای خروج این حجم از آب و رطوبت استفاده کنیم. طرح مطالعاتی آن در دست است و مهم‌ترین طرح برای نجات بافت تاریخی یزد خواهد بود. یکی از نگرانی‌های ما برای جلوگیری از اضافه شدن اقامتگاه‌ها همین موضوع رطوبت است.
فاطمی با تاکید برآنکه در هیچ جای دنیا نتوانسته‌اند مانع تغییر کاربری در بافت تاریخی شوند، گفت: وقتی ارزش ملک افزایش می‌یابد، خود به خود دیگر صرفه اقتصادی برای سکونت ندارد و باید مالک بتواند از آن بهره‌های دیگر ببرد. از این رو با توجه به افزایش بسیار زیاد قیمت ملک در شهر جهانی یزد، تقریبا هر دو روز یکبار، شاهد حضور سرمایه‌گذاران برای تملک و تغییر کاربری خانه‌های تاریخی هستیم. باید تمام این امور ساماندهی شود.
