معاون آموزشی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با ایلنا:
«دوره کارشناسی» در ایران از نُرم جهانی طولانی‌تر است/تجمیع عناوین گرایش‌های مقطع دکتری
معاون آموزشی دانشگاه تهران با اعلام برنامه‌های جدید این دانشگاه در سال ۹۸ از تجمیع عناوین گرایش‌های مقطع دکتری خبر داد.
سید حسین حسینی (معاون آموزشی دانشگاه تهران) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به برنامه‌های جدید دانشگاه تهران در حوزه آموزش گفت: در حال حاضر برنامه‌ای که در دستور کار حوزه آموزشی دانشگاه تهران قرار دارد، این است که اهداف اشتغال پذیری و تنوع بخشی در پاسخ به مخاطبان رشته‌های کارشناسی را به نحوی مورد بازنگری قرار بدهد تا رشته‌های کارشناسی بتوانند برای دانشجویان در بحث اشتغال پذیری و مهارت آفرینی اثر بخشی بهتری داشته باشند. از این رو قرار شد ما هر رشته در کارشناسی را به یک زمینه اصلی و فرعی وصل کنیم.
وی با اشاره به زمینه های اصلی که دانشجویان کارشناسی به آنها خواهند پرداخت، گفت: به عنوان مثال در زمینه اصلی دانشجویی که مهندس شیمی می‌شود کار و رشته اصلی خودش را در قالب یک برنامه مشخص می‌گذارند و در کنار آن یک دوره فرعی را هم سپری می‌کند. ما پیش‌تر این روند را با نام "کهاد" داشتیم به این صورت که دانشجو می بایست علاوه بر گذراندن ۱۴۰ واحد کارشناسی یک دوره جدید را هم در کنار دروس اصلی خود می گذارند، اما الان این طرح در دل برنامه اصلی جای دارد.
وی در پاسخ به این سوال که از چه نظر این برنامه جدید به نسبت دورههای کهاد برای دانشجویان بهتر است؟ گفت: به این دلیل که دورههای کهاد موجب افزایش سنوات می‌شد و از یک طرف دیگر دانشجو مجبور بود شهریه را بپردازد. همچنین همه دانشجویان معدل و شرایط مناسب ندارند که بتوانند در این دوره‌ها شرکت کنند و به نوعی یک خدمت اضافی بود. این مدل به نام " دو وجهی"، "دو رشته‌ای"، یا "دو گرایشی" است که امیدواریم این اقدام در دستور کار همه گروه‌های آموزشی ما قرار گرفته و اجرایی شود.
معاون آموزشی دانشگاه تهران اضافه کرد: طول دوره کارشناسی در کشور ما در مجموع نسبت به نُرم جهانی طولانی‌تر است. معمولا در دنیا طول دوره کارشناسی حدود سه سال تعریف شده، ولی در کشور ما معمولا چهار تا پنج سال است.
حسینی در خصوص توجه وزارت علوم به تجمیع عناوین گرایشها در دوره دکتری گفت: نکته مهمی که در خصوص دکتری وجود دارد عناوین دوره هستند. موضوع تجمیع عناوین گرایشها باید بیشتر مورد توجه وزارت علوم قرار بگیرد. زیرا در دنیا دورههای دکتری معمولا تحت عناوین کلی بیان می‌شوند اما در کشور ما خیلی از عناوینی که داریم تحت عنوان گرایش مطرح می‌شوند و عمدتا شاید خیلی از مواقع به عنوان زمینههای جرئی تخصصی مطرح شوند.
وی در ادامه توضیح داد: به عنوان مثال دانشگاه تهران سالیان سال تحت عنوان دکتری ادبیات فارسی دانشجو پذیرش می‌کرد اما بعدها در یک مقطعی یعنی همین ۷، ۸ سال پیش دکتری ادبیات فارسی را به عناوین جزئی مثل دکتری ادبیات حماسی، ادبیات غنایی، ادبیات عرفانی تقسیم کرد. واقعا کسی که میخواهد دکتری ادبیات فارسی بخواند خوب است که به نام دکتری ادبیات فارسی فارغ التحصیل شود نه اینکه دکترایش ادبیات فارسی گرایش غنایی باشد.
معاون آموزشی دانشگاه تهران با بیان اینکه این مساله حتی در پذیرش دانشجوهای ما نیز تاثیر دارد، گفت: انتخاب عناوین ادبیات فارسی به این صورت است که رتبه‌های بالاتر فقط ادبیات فارسی و رتبه‌های پایین‌تر ادبیات غنایی و عرفانی را انتخاب می‌کنند. به همین دلیل ما یکی دو سال است که تلاش می‌کنیم این تجمیع صورت بگیرد. از آنجا که گروه ادبیات فارسی دانشگاه تهران توسط آقای شفیعی کدکنی پیگیری می‌شود و وی هنوز هم پیگیر تجمیع است، ما توانستیم به همان سبک قبلی برگردیم یعنی دانشگاه تهران فقط ذیل نام ادبیات فارسی در دکتری پذیرش دانشجو می‌کند.
او افزود: در دیگر رشته‌ها هم همین شرایط وجود دارد مثلا در دکتری زارعت یک سری گرایشها تعریف شده و یا در دکتری فیزیولوژی ورزشی نیز گرایش‌هایی بوده است. از نظر ما بهتر است وقتی کسی فارغ التحصیل می‌شود با عنوان دکترای فیزیولوژی ورزشی یا دکترای مدیریت ورزشی باشد نه اینکه در ذیل گرایش‌های جزئی.
معاون آموزشی دانشگاه تهران ادامه داد: در همه جای دنیا هم در مقطع دکتری عنوانها خیلی کلی بیان می‌شود. موضوع تجمیع عناوین گرایشها در برنامه‌های ما هست، اما در یک مقطعی رویکردهای کمی در توسعه آموزشی عالی بوده و بیشتر دانشگاه به سمت تعدد گرایشها رفتند. در یک برهه‌ای دانشگاهی که میتوانست در یک رشته‌ای ۱۰ دانشجو در مقطع دکتری جذب کند، پنج عنوان گرایش ایجاد می‌کرد و برای هر گرایش ۷ دانشجو می‌گرفت. تجمیع عناوین گرایشها در بسیاری از حوزه‌های دکتری ما وجود دارد و یکی از راههایی است که در راستای ارتقای کیفی آموزشی می‌تواند موفق باشد.
حسینی در خصوص تجمیع عناوین گرایشها در کارشناسی ارشد گفت: البته این گرایشها در کارشناسی ارشد می‌تواند وجود داشته باشد، اما در مورد کارشناسی مدتی است که گرایشها تجمیع شده و خوشبختانه اقدام مثبتی در سال‌های اخیر صورت گرفته و دانشجو فقط به نام رشته‌های برق، مکانیک، جغرافیا و... جذب می‌شود و عنوان گرایش‌هایی که در ذیل رشته بودند همه تجمیع شدند.
معاون آموزشی دانشگاه تهران در پایان اظهار داشت: این مساله می‌تواند در ساماندهی دورههای دکتری مورد توجه قرار بگیرد و همچنین ظرفیتها را نیز ساماندهی کند. از طرف دیگر می‌توان دورههای دکتری را کیفی تر کرد.
