کشمکش برای دریافت آب بیشتر تمامی ندارد

انوش نوری اسفندیاری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره وضعیت آب استان‌های مرکزی و واکنش برخی نمایندگان به تخصیص بودجه و آب به این مناطق اظهار داشت: وضعیت آب اصفهان که موضوع جدیدی نیست و ریشه‌دار است، علت آن هم برنامه توسعه غلطی است که برای استان در نظر گرفته‌اند، به تبع آن جمعیت رشد کرده و نیاز آبی خیلی بالا رفته است.

مشکل آب مناطق مرکزی ریشه‌ای است؛ یک شبه حل نمی‌شود

وی افزود: حل مسئله آب با منابع و بودجه، راه کوتاه مدت است، مشکلات اصفهان درازمدت است، به تدریج ایجاد شده و یک ساله هم بر طرف نمی‌شود، نمایندگان به جای حل ریشه‌ای از طریق فشار روی مباحث بودجه‌ای می‌خواهند مشکل را حل کنند که راه درستی به نظر نمی‌آید. باید موضوع را در شورای حوضه آبریز حل کنند اما یک گام به سمت غیر واقعی شدن موضوع می‌روند. 

این پژوهشگر آب تصریح کرد: تصمیم گرفته شد ستادی تشکیل و موضوع بین دولت و نمایندگان بررسی شود. حوضه آبریز زاینده رود یک شورای برنامه ریزی دارد که ریاست آن با وزیر نیرو است اگر آنجا مسائل را به شکل بنیادین حل کنند یک قدم رو به بهبود است. اما این فشارهای مقطعی مثل استعفای نمایندگان مسائل اصفهان را که در انتخاب نوع صنعت، کشاورزی و یا توسعه مسیر اشتباه پیموده‌اند، حل نمی‌کند. مشکل آب اصفهان مشکل توسعه‌ای است که بی رویه در این استان انجام شده است.

مشکلات ناشی از تصمیم گیری‌هایی است که بیرون از بخش آب گرفته می‌شود

وی ادامه داد: مشکلات ناشی از تصمیم گیری‌هایی است که بیرون از بخش آب گرفته می‌شود، صنایع نادرستی را انتخاب کرده‌اند، روی کشاورزی تکیه کرده‌اند که باعث شده تقاضا برای آب بالا برود. به جای اینکه با محدودیت‌های اقلیمی و اکوسیستم سازگاری داشته باشند، سعی می‌کنند هر چه بیشتر از منابع استفاده کنند و یا از جاهای دیگر آب بیاورند، این روش غلط است، منابع هم که وجود ندارد.

نوری اسفندیاری تاکید کرد: باید به سمت مدیریت تقاضا و مصرف برویم ولی چون اینها کارهای سخت‌تری هستند همه دنبال راه‌های آسان برای حل ماجرا هستند.

کشمکش برای دریافت آب بیشتر تمامی ندارد

وی با بیان اینکه ما مشکل توسعه داریم نه منابع آبی، یادآور شد: اگر دنبال کشمکش برای دریافت آب بیشتر باشیم مسئله تمامی ندارد، تقاضا بیشتر می‌شود، مثل حلقه‌های زنجیری است که پشت هم می‌آید. بهتر است روشی اساسی بکار گرفته شود و توسعه هر منطقه‌ای متناسب با منابع طبیعی باشد، اکنون شیوه‌ای که برای استفاده از منابع طبیعی دارند، به منابع آب، خاک، مراتع و جنگل‌ها آسیب می‌رساند.

این کارشناس حوزه آب خاطرنشان کرد: روش توسعه‌ای باید بکار گرفته شود که با منابع‌مان سازگار است. بیرون از بخش آب برای آب تصمیم گیری شده که روی تمام مناطق تاثیر می‌گذارد، مناطق مرکزی کشور خشک هستند و به لحاظ کشاورزی و برخی انواع صنعت توان زیادی ندارند، باید به سمتی بروند که توسعه کم آب‌بر داشته باشند، البته اجبارا هم به این سمت می‌روند اما چون با برنامه نیست اثرات سوء گسترده‌ای داشته است.

یکی به نعل یکی به میخ نکوبند

وی بیان کرد: در حال حاضر چاره کار این است که سیاست‌گذاران واقعیت‌ها را در اختیار مردم قرار دهند، اطلاعات شفاف ارائه دهند، یکی به نعل یکی به میخ نکوبند، اینکه گفته می‌شود مسئله‌ای در رابطه با آب نداریم موجب می‌شود انتظارات زیاد شود باید توقعات را واقع بینانه کرد و حقیقت را به مردم و هم نمایندگان بگوییم.

نوری اسفندیاری افزود: نمایندگان با هم در رقابتند، فکر می‌کنند اگر سهمی می‌توان گرفت سعی می‌کنند زودتر بگیرند. این رقابت خطرناک که بنیه طبیعی کشور را به فرسایش برده و منابع مالی را هم هدر می‌دهد باید از بین برود.

وی با بیان اینکه انتخاب‌های غلطی که در گذشته داشتیم در امروز و آنچه امروز انجام می‌دهیم در فردایمان تاثیر دارد، گفت: امروز دیگر امکان انتخاب زیادی نداریم، بهتر است انتخابی کنیم که فردا وضعیت بهتری داشته باشیم.

عرضه بیشتر آب و وانمود کردن به اینکه مشکلی نداریم، راه حل نیست

این پژوهشگر آب بیان کرد: اکنون یک عده به طور وسیعی در سیستان و بلوچستان، خوزستان، اطراف ارومیه  خراسان جنوبی قربانی شده‌اند، مدیر عامل آب منطقه‌ای یزد اعلام کرده یزدی‌ها ممکن است به زودی مهاجرت کنند. در کوتاه مدت می‌توانیم معضلات را تسکین دهیم، ولی انتخاب امروز قطعا بر فردا تاثیر می‌گذارد، باید به این فکر کنیم که چه انتخاب‌های بهتری می‌توانیم داشته باشیم. مسلما دنبال عرضه بیشتر آب بودن و وانمود کنیم که مشکلی نداریم، راه حل نیست. مطمئنا انتقال آب دریای عمان موضوع را حل نمی‌کند چون زمان بر است و سرانجام هم پول ندارند و پروژه ناقص می‌ماند، بهتر است واقع بینانه گفت‌وگو کنیم.

انتقال آب از دریا راه حل نیست؛ شرب بهانه است

وی گفت: باید ببینیم اقداماتی که قول انجام آن را می دهند واقع بینانه است یا خیر؟ از کجا قرار است آب بیاورند؟ کارون و دز آبی ندارند که منتقل شود. مجبوریم به سمت دریا برویم آنهم آنقدر پر هزینه است که هیچ فعالیت اقتصادی در این زمینه سودآور نیست، واقعیت این است که انتقال آب از دریا هم به بهانه تامین آب شرب مطرح می‌شود اما آب شرب بخش کوچکی از موضوع است آنچه خطرناک است انتقال برای غیر شرب است.

مسئولین از مردم الهام بگیرند

عضو شورای راهبردی اندیشکده آب با بیان اینکه باید هرچه زودتر در مناطق کم آب فعالیت‌های اقتصادی تعریف کنیم که آب کمی نیاز دارد، تاکید کرد: مسئولین از مردم الهام بگیرند نمونه‌ها شناسایی و معرفی شود مثلا کشت زعفران و تبدیل باغات به مزارع کم مصرف‌تر یکی از راهکارها است، اکنون خیلی مناطق به سمت کشت پسته رفته‌اند یا کشت زعفران توسعه پیدا کرده و سطح کشت برنج را در اصفهان و فارس کاهش داده‌اند اما فعلا این اقدامات همه گیر نشده دولت باید از این تغییر و تحولات حمایت کند.

وی خاطرنشان کرد: گفته شده در برنامه ششم باید 11 میلیارد متر مکعب از برداشت آب کم شود این هدفی است که دولت پیشنهاد و مجلس هم تصویب کرده چرا نمایندگان به مصوبه خودشان پایبند نیستند؟