تأثیر انگیزه های معنوی در رشد و توسعه فرهنگ قرض الحسنه

به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی بانک قرض الحسنه مهر ایران، محسن پدرام در خصوص دلایل عدم اقبال عمومی به فرهنگ سپرده گذاری قرض الحسنه اذعان داشت: برای جذب سپرده ها و نقدینگی در اقتصاد نیاز به ابزار و انگیزه برای سپرده گذار است.

وی با بیان اینکه در سیستم بانکداری سود ابزاری برای کنترل و جذب سپرده گذار است بیان داشت: در هنگام نیاز به سرمایه گذاری در اقتصاد با کاهش نرخ سود تسهیلات، انگیزه و تقاضا برای وام و سرمایه گذاری را افزایش می دهند. ولی در سیستم بانکداری قرض الحسنه فقدان اهرم کافی برای جذب سپرده ها به چشم می خورد.

رئیس هیأت مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران اضافه کرد: در بانکداری، نرخ سود از پیش تعیین شده، صاحبان وجوه را به سوی بانک می کشاند. اگر بانک به پول بیشتری نیاز داشته باشد، نرخ سود سپرده های بانکی را افزایش می دهد و هرگاه احساس کند نیاز به پول کمتری دارد، نرخ سود سپرده ها را کاهش می دهد.

پدرام افزود: در جهت اعطای تسهیلات نیز هرگاه بخواهد تقاضای مردم را افزایش دهد، نرخ سود وام را کاهش می دهد و هرگاه بخواهد تقاضا را کاهش دهد، نرخ سود وام را افزایش می دهد. در بانکداری قرض الحسنه، بانک فقط سپرده قرض الحسنه دریافت می کند و در بانکداری قرض الحسنه افرادی که نیازمند وام های خرد بوده مشتریان این نوع بانکداری هستند.

رئیس هیأت مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران همچنین در خصوص انگیزه های اجتماعی و نیت های خیرخواهانه در ترویج قرض الحسنه و فرهنگ این بخش در شرایط کنونی جامعه بیان داشت: انگیزه مشارکت در سنت قرض الحسنه به مقدار زیادی به انگیزه های معنوی و اخروی وام دهنده مربوط می شود و با رشد یا تضعیف انگیزه های دینی افراد، فرهنگ قرض الحسنه نیز رشد یافته یا تضعیف می شود.

وی افزود: در جامعه کنونی اعتقادات مذهبی نقش پررنگی در زندگی افراد دارند و حتی فرهنگ صدقه که در آن فرد بانی از اصل مال نیز می گذرد، از قوت زیادی برخوردار است. لیکن در جهت گردآوری وجوه و پرداخت قرض الحسنه به نیازمندان گام های زیادی است که باید برداشته شود.

پدرام اضافه کرد: دو عامل مهمی که بر مشارکت افراد در این سنت تأثیر اساسی می گذارد، «توان مالی فرد قرض دهنده و اطمینان از پرداخت صحیح قرض و سپس بازپرداخت آن است». در مورد اول، با توجه به افزایش تورم، بیکاری، کاهش قدرت خرید و عدم توزیع متناسب ثروت، عموم افراد به درآمد نیاز بیشتری داشته و این امر ضریب مشارکت آنان را کاهش می دهد.

وی تصریح کرد: به عبارتی دیگر، رونق اقتصادی حتی منجر به تقویت سنت قرض الحسنه می گردد. باید توجه داشت که در شرایط رکود یا بازار پرنوسان، افراد علاوه بر اینکه کمتر توان مشارکت دارند؛ ترس و نگرانی ایشان در خصوص آینده بر این عدم مشارکت آنان می افزاید. در مورد دوم: افراد برای اطمینان از بازپرداخت قرض، می بایست عاملیت را به بانک ها و صندوق های قرض الحسنه بسپارند که در این حالت وجهه و اعتبار آن نهاد مالی در عودت سپرده های افراد، مسئولیت سخت تری بر دوش بانک ها و صندوق های قرض الحسنه بسپارند که در این حالت وجهه و اعتبار آن نهاد مالی از اهمیت زیادی برخوردار است.

رئیس هیأت مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران ادامه داد: علاوه بر وجاهت نهاد مالی در عودت سپرده های افراد، مسئولیت سخت تری بر دوش بانک ها و صندوق های قرض الحسنه بسپارند که در این حالت وجهه و اعتبار آن نهاد مالی از اهمیت زیادی برخوردار است.

پدرام همچنین در خصوص کمبودهای فرنگ قرض الحسنه در ایران توضیح داد: التزام عملی به فرهنگ مهمی مانند قرض الحسنه تنها با رسیدگی بخشی و مقطعی محقق نمی شود. برای ترویج این فرهنگ به صورت نظام مند، نیاز به همکاری و هماهنگی تمامی ارکان تأثیرگذار اقتصادی کشور مانند وزارت امور اقتصادی و دارایی، مجلس شورای اسلامی، بانک مرکزی و غیره وجود دارد و باید برنامه ای مدون برای رشد این فرهنگ تدوین شود و تمامی ارگان ها فهم مشترکی از این برنامه داشته باشند.

وی افزود: تصمیم گیران و متصدیان سیستم بانکی کشور باید توجه داشته باشند زمانی که عموم جامعه تصور مناسبی در خصوص مصرف صحیح منابع قرض الحسنه نداشته باشند، جذب منابع سخت تر و گسترش این فرهنگ مشکل تر خواهد بود.

رئیس هیأت مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران، ارائه آمار و گزارش منابع جمع آوری شده و سرفصل های پرداختی و آمار افراد بهره مند شده از منابع را یک کمک بیشتر برای استقبال مردم و مشارکت آن ها دانست و اذعان داشت: نکته قابل ذکر دیگر آنکه یکی از علل کاهش سهم سپرده های قرض الحسنه پس انداز در نظام بانکی، رونق گرفتن صندوق های قرض الحسنه (با و بی مجوز) ارزیابی می شود و این صندوق ها موفق شده اند درصد قابل توجهی از سپرده های قرض الحسنه در نظام بانکی را طی سالیان اخیر جذب کنند.

وی اضافه کرد: این امر ممکن است مانع از اجرای تصمیمات یکپارچه و هدفمند در خصوص جهت دهی سنت قرض الحسنه در سطح ملی شده و سطح فعالیت آن را بیشتر در سطح محلی نگه دارد.

پدرام افزود: به طور کلی با توجه به حضور بانک های دولتی و خصوصی و موسسات مالی و اعتباری در کشور متأسفانه کمتر به اشاعه فرهنگ اصیل قرض الحسنه بر اساس موازین اسلام توجه شده است.