علی اکبر صالحی:
تعهدات ۱+۵ در بازطراحی رآکتور اراک دائمی است/ بهرهبرداری طرحی جدید در فردو در آینده نزدیک
رئیس سازمان انرژی اتمی از بهره برداری از مرحله نخست طرحی هسته‌ای در تاسیسات فردو تا چند روز آینده خبر داد.
به گزارش ایلنا، علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی از بهرهبرداری از مرحله نخست طرحی هسته‌ای در تاسیسات فردو تا چند روز آینده خبر داد و گفت: این طرح مرتبط با ایزوتوپ‌های پایدار و مجموعه‌ای از مراکز تحقیقاتی در فردو است که مرحله اولیه آن تا یکی، دو هفته آینده به بهره برداری می‌رسد و افتتاحیه اصلی در ۲۰ فروردین آینده خواهد بود.
طرح ایزوتوپ‌های پایدار با مشارکت ایران و روسیه رو به پیش است
وی طرح ایزوتوپ‌های پایدار با مشارکت ایران و روسیه را رو به پیش دانست و با رد وقفه در اجرای این طرح اظهار داشت: قراردادهای این طرح امضا شده است و برای امضای آن گفت‌وگوهای فنی باید انجام می‌شد و اینگونه نبود که فوری به امضا برسد اینها ابعاد مختلف فنی دارد و کارشناسان ما همه ابعاد آن را در نظر گرفته‌اند.
قرارداد طرح ایزوتوپ‌های پایدار امضا شده است
معاون رئیس‌جمهور اضافه کرد: کارشناسان ما و روسیه بارها به دو کشور سفر کرده‌اند و پس از بررسی موضوع در نهایت قرارداد، نهایی و امضا شد و اکنون کارها در این بخش به خوبی پیش می‌رود و حتی در مقایسه با اقداماتی که باید می‌کردیم، جلوتر هستیم.
بخش قابل توجهی از فردو مربوط به ایزوتوپ‌های پایدار است
صالحی با بیان اینکه تاسیسات فردو در مقایسه با یکی، دو سال پیش بسیار تغییر کرده است، تصریح کرد: بخش قابل توجهی از فردو مربوط به ایزوتوپ‌های پایدار است که باید انجام می‌دادیم. بخشی از این طرح را باید روس‌ها انجام دهند و بخش قابل توجهش را خودمان باید انجام می‌دادیم که به خوبی پیش رفته‌ایم.
وی با تبیین فنی ایزوتوپ‌های پایدار و نقش آن در صنعت هسته‌ای کشورمان خاطرنشان کرد: تولید ایزوتوپ‌های پایدار مانند غنی‌سازی است با این تفاوت که در غنی‌سازی اورانیوم ۲۳۵ از ۲۳۸ جدا می‌شود چون اینها باهمند اما علاوه بر اورانیوم ایزوتوپ‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌خواهیم آنها را از هم جدا کنیم.
روسیه در مسئله طرح ایزوتوپ‌های پایدار چه اقداماتی را باید انجام دهد
رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: برای جداسازی ایزوتوپ ایکس یک از ایکس دو، ماده اولیه باید تبدیل به گاز شود تا بتوانیم آن را به سانتریفیوژها تزریق کنیم. به این منظور ابتدا درباره مراحل تبدیل کردن ایزوتوپ‌های مدنظر به گاز تحقیق کردیم که کارشناسان ما موفق شدند که این مرحله مهم اجرای این طرح است و در مرحله بعد در تزریق گاز به سانتریفیوژها با روس‌ها همکاری می کنیم که آنان در دو بخش به ما کمک می‌کنند.
صالحی با بیان اینکه بخش نخست همکاری با روس‌ها در تغییر سانتریفیوژهاست که دیگر از اورانیوم در آن استفاده نمی‌کنیم بلکه از عناصر سبک تر استفاده می شود و طراحی سانتریفیوژها باید متناسب با آن اصلاح شود، ابراز داشت: بخش دیگر در چینش سانتریفیوژهاست تا با راندمان بالا بتوانیم ایزوتوپ‌های پایدار را تولید کنیم البته این برنامه چند ساله است که به خوبی پیش می‌رود.
بنا بر تقاضای ایران، روسیه و چین متولی مدرن‌سازی راکتور اراک شدند
وی همچنین درباره تاخیر در بازطراحی رآکتور اراک گفت: هنگامی که برجام را تنظیم می‌کردیم از جنبه فنی ملاحظات لازم را مدنظر داشتیم و بنابر تقاضای خودمان ایران، سه کشور چین، امریکا و ایران متولی مدرن‌سازی این رآکتور شدند.
معاون رئیس‌جمهور افزود: البته ما خودمان می‌توانستیم این کار را انجام دهیم اما می‌خواستیم با استفاده از این فرصت از توانمندی کشورهای پیشرفته در استانداردسازی طراحی این رآکتور استفاده کنیم زیرا اگر قبلا می‌خواستیم این کار را بکنیم کسی نبود طراحی ما را تایید کند این فرصتی طلایی بود.
طراحی راکتور جدید اراک با ایران است
صالحی با بیان اینکه رآکتور جدید اراک باید از تایید استاندارد کشورهای پیشرفته در صنعت هسته‌ای برخوردار می‌شد که در این زمینه چین و امریکا مسئولیت داشتند، عنوان کرد: با این حال اعلام کردیم که طراحی را خودمان انجام می‌دهیم نه آنان زیرا صاحب طرح و کارفرما خودمان هستیم و این در برجام نیز درج شده است.
منتظر امضای قرارداد درخصوص راکتور اراک نشدیم
وی افزود: بر این اساس به فرض اینکه این دو کشور نیز نباشند طراحی را خودمان به عهده گرفتیم و شرکتی تاسیس کردیم که حدود ۹۰۰ مهندس و کارشناس در آن کار می‌کنند، شرکت قدرتمندی که اکنون طراحی‌های رآکتور را انجام می‌دهند. از لحظه‌ای که مقرر شد رآکتور اراک مدرن‌سازی شود و طبق برجام درباره کلیات آن اعم از میزان قدرت، جمعیت نوترونی، میزان پلوتونیوم و زمان تحویل سوختش توافق کردیم، اقدامات خود را آغاز کردیم و منتظر قرارداد نشدیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: در این چارچوب طراحی مفهومی را پیش بردیم سپس طراحی پایه به اتمام رسید و اکنون طراحی جزئی رآکتور در دستورکار است و پس از آن ساخت و ساز و اجرای نقشه‌های ساخت آغاز می‌شود.
صالحی با اشاره به اختلافات ایران و چین در این باره بیان شد: در این فاصله که می‌خواستیم قرارداد بازطراحی رآکتور اراک را با چین امضا کنیم اختلافاتی بین ما و این کشور وجود داشت به نحوی که من قبول نمی‌کردم و تاکید داشتم که ما به عنوان پیمانکار باید تعیین کنیم که چه می‌خواهیم که این اختلافات یک سال طول کشید تا توانستیم آن را برطرف کنیم.
تاییدیه چین درباره راکتور اراک را دریافت کرده‌ایم
وی اضافه کرد: در این مدت کارمان را انجام می‌دادیم و زمانی که قرارداد امضا شد کارمان را به اتمام رسانده بودیم و به محض امضای قرارداد طراحی مفهومی را که مجموعه عظیمی دارد برای بررسی به طرف مقابل دادیم که آن را تایید کردند و اکنون این طراحی از تاییدیه کشور پیشرفته‌ای در صنعت هسته‌ای برخوردار است. در ادامه طراحی پایه را نیز انجام و تحویل دادیم و از جدول زمانبندی پیشتریم و آنها نیز بخش قابل توجه آن را مرور کرده‌اند و به زودی تحویل می‌دهند تا وارد اجرا شویم.
معاون رئیس‌جمهور یادآور شد: در موضوع اختلافی با چینی‌ها ما بر اصول خودمان ایستادیم زیرا در امضای قرارداد اصولی برای خودمان داریم و طرف مقابل نمی تواند هر شرطی را بر ما تحمیل کند؛ برای اینکه اصول مدنظرمان عملی شود مدتی طول کشید.
چینی‌ها گفتند صبر ایرانی‌ها زیاد است
صالحی با بیان اینکه البته مذاکرات یک ساله در این قرارداد حوصله می‌خواست و طرف مقابل اعلام می‌کرد که صبر ایرانیان زیاد است، گفت: مسئولان نیز دائم درباره فرجام این قرارداد سوال می‌کردند و تصورشان این بود که تعلل و کندی در کار ایجاد شده است اما وقتی مسائل را توضیح دادیم و اعلام کردیم که اصول‌مان را در تامین منافع ملی رعایت کرده‌ایم و مطابق با خواسته‌هایمان قرارداد امضا شد، مسئولان نظام هم بسیار خوشحال و راضی هستند.
تعهدات ۱+۵ در بازطراحی رآکتور اراک دائمی است
وی تعهدات ۱+۵ در قبال بازطراحی و مدرن‌سازی رآکتور اراک را دائمی دانست و با تبیین روند همکاری‌های چین و امریکا در پیشبرد طرح بازطراحی رآکتور اراک اظهار داشت: عملکرد امریکایی‌ها در زمینه فنی تا قبل از روی کار آمدن آقای ترامپ خیلی خوب بود زیرا گروه فنی در این زمینه مسئولیت داشتند و سیاسیون نیستند که بخواهند عملکرد سیاسی داشته باشند.
امریکایی‌ها در زمینه فنی در دوره ترامپ هم خوب کار می‌کنند
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: از زمانی که آقای ترامپ روی کار آمده است خوب کار می‌کنند اما متوجه شده‌ایم که سایه ترس رئیس‌جمهور روی سرشان است با این حال همکاری می‌کنند.
صالحی بازطراحی رآکتور اراک را در مقایسه با سایر توافقات مندرج در برجام استثنا دانست و تصریح کرد: طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد اگر فرض کنیم برجام برهم بخورد، همه چیز حتی تحریم‌ها به حالت سابق بازگردد آنان متعهد شده‌اند به مسئولیتشان در بازطراحی این رآکتور ادامه دهند.
وی درباره اینکه اگر با وجود تعهدات آنان در این قطعنامه، به تعهداتشان عمل نکنند خودمان می‌توانیم رآکتور را بازطراحی کنیم، خاطرنشان کرد: البته می‌توانیم کار را پیش ببریم اما هدف ما این بود که با استفاده از فرصت برجام از تجارب کشورهای پیشرفته استفاده کنیم.
رآکتور کارخانه‌ای عادی نیست
معاون رئیس‌جمهور با تاکید بر رعایت ملاحظات ایمنی در طراحی و بهرهبرداری از رآکتور اراک به عنوان تاسیساتی حساس ابراز داشت: رآکتور کارخانه‌ای عادی نیست که اگر اشتباهی روی دهد و آتش بگیرد آثار آن منحصر به محدوده آن باشد بلکه صنعتی است که اگر آسیب ببیند آثار آن مرز نمی‌شناسد.
صالحی اضافه کرد: برخی که مدعی تخصصند می‌گویند رآکتور اراک، رآکتوری کوچک است در حالی که رآکتوری ۲۵ مگاواتی است که سوخت بزرگی مانند نیروگاه‌های قدرت دارد و اگر شکافتی در سوخت آن روی دهد و وارد آب و فضا شود بحران ایجاد می‌شود. به این علت نکات ایمنی را در ساخت و بهرهبرداری از این رآکتور باید بسیار جدی بگیریم و پاسخگوی اعتماد مردم باشیم زیرا آنان با اعتماد به ما مسئولیت‌ها را واگذار کرده‌اند و اگر اتفاقی بیفتد می‌پرسند چرا دقت نکردیم.
با اروپا و ژاپنی‌ها و... همکاری داریم تا ایمنی تاسیسات هسته‌ای را ارتقا دهیم
وی تاکید کرد: البته با وجود رعایت کردن همه ملاحظات ایمنی باز ممکن است اتفاق روی دهد همچنانکه در رآکتورهایی در ژاپن، امریکا و اوکراین با وجود رعایت همه نکات ایمنی چنین اتفاقی روی داد اما باید نهایت ایمنی را به کار برد که اتفاقی نیفتد.
رئیس سازمان انرژی اتمی با تبیین اقدامات این سازمان برای ارتقای ایمنی هسته‌ای در کشورمان پس از برجام ابراز داشت: ما با اعضای اتحادیه اروپا، ژاپنی‌ها، روس‌ها، سوئیس و همه کشورهای صنعتی در خصوص ایمنی هسته‌ای همکاری داریم تا ایمنی تاسیسات هسته‌ای کشورمان را در حد نهایت ارتقا دهیم.
ارو متعهد شد تا ۲۰ میلیون دلار برای ارتقای ایمینی هسته‌ای تامین مالی کند
صالحی افزود: با آنکه به هنگام ساخت نیروگاه اتمی بوشهر همه ابعاد و ملاحظات ایمنی را در همکاری آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای روسیه و کشورمان مدنظر داشتیم پس از برجام با کشورهای اروپایی قراردادهایی در زمینه ایمنی امضا کردیم و آنان متعهد شدند که تا ۲۰ میلیون دلار برای این کار تامین مالی کنند.
وی اضافه کرد: بر اساس این قراردادها مقرر شد که در مرحله نخست پنج میلیون دلار، در مرحله بعد ۱۰ میلیون دلار و بقیه در ادامه تامین مالی شود تا هر قدر می‌توانیم ایمنی تاسیسات هسته‌ای را ارتقا دهیم زیرا ایمنی در صنعت هسته‌ای حرف اول و آخر است.
سوخت راکتور اراک تحت نظارت کشورهای پیشرفته ساخته می‌شود
معاون رئیس‌جمهور با اشاره به سوخت راکتور اراک بیان کرد: بازطراحی رآکتور اراک فرصتی پیش آورد تا بتوانیم از آن استفاده کنیم و سوختش را تحت نظارت کشورهای پیشرفته بسازیم زیرا پیشتر از آن کسی نبود و باید خودمان سوختی را که طراحی می‌کردیم و می‌ساختیم در رآکتور قرار می‌دادیم اما ممکن بود اتفاقی بیفتد.
وی افزود: ممکن است این پرسش مطرح شود که رآکتور تهران هم ۲۰ درصدی است و همین کار را در آن رآکتور هم کرده‌ایم در حالی که این بسیار متفاوت است زیرا رآکتور تهران دارای استخری با ۶ متر عمق و سوخت آن نیز ۴۰ تا ۶۰ سانتیمتر است که اگر دچار شکافت شود همان جا در آب می‌ماند و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌شود این در حالی است که رآکتور اراک و رآکتورهای قدرت اینگونه نیست و شرایطش متفاوت است به این علت فرصتی طلایی برای ما پیش آمد تا از تجارب کشورهای پیشرفته در صنعت هسته‌ای استفاده کنیم.
راکتور بازطراحی‌شده اراک از پیشرفته‌ترین راکتورهای تحقیقاتی جهان خواهد بود
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: اگر رآکتور اراک مطابق بازطراحی آن به نتیجه برسد از پیشرفته‌ترین رآکتورهای تحقیقاتی جهان خواهد بود و کشورمان در شرایطی قرار می‌گیرد که بتواند مشابه آن را با تاییدیه بین‌المللی به کشورهای دیگر بفروشد و این افتخارآمیز است.
بهرهبرداری رسمی از رآکتور بازطراحی شده اراک پنج سال طول می‌کشد
صالحی درباره زمان بهرهبرداری رسمی از رآکتور بازطراحی شده اراک یادآور شد: طبق قرارداد بنا بود که از زمان اجرایی شدن برجام پنج سال طول می‌کشد که هنوز هم همان برآورد را داریم و اکنون بیش از یک سال از آن گذشته است.
تولید آب سنگین یکی از قوت‌های برجام است
وی همچنین درباره تولید آب سنگین در کشورمان عنوان کرد: یکی از قوت‌های برجام تولید آب سنگین است، اینکه می‌گوییم در ابعاد فنی هسته‌ای مشکل نداریم به علت همین است که رآکتور اراک، تولید آب سنگین، اکتشاف و استخراج، غنی‌سازی و تحقیق و توسعه به خوبی پیش می‌رود.
حداکثر پنج روزه غنی‌سازی ۲۰ درصدی را آغاز می‌کنیم
معاون رئیس‌جمهور با بیان اینکه تاسیسات فردو نیز سر جای خود فعال است، گفت: اگر بخواهیم می‌توانیم حداکثر پنج روزه غنی‌سازی ۲۰ درصدی را آغاز کنیم؛ کسانی که می‌گویند صنعت هسته‌ای کشورمان متوقف یا نابود شده است چگونه می‌خواهند پاسخ دهند.
صالحی با بیان اینکه غنی‌سازی اکنون در کشورمان منطقی شده است، اظهار داشت: پیش از این همینطور غنی‌سازی می‌کردیم در حالی که طبق فتوای رهبر معظم انقلاب قصد ساخت سلاح هسته‌ای نداشتیم و با وجود نداشتن چنین قصدی، اورانیوم را غنی‌سازی و انباشت می‌کردیم اما آخرش برای چه؟
وی افزود: ما باید به صنعت ساخت سوخت می‌رسیدیم و آن را تبدیل به سوخت می‌کردیم، اکنون آن شرایط متناسب با تحولات ماست و در حال غنی‌سازی هستیم و متناسب با شرایط، اورانیوم غنی‌شده را در زمان مقرر و طبق نقشه راهی که داریم تبدیل به سوخت می‌کنیم.
به گزارش ایلنا به نقل از خبرگزاری صداوسیما، رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین درباره بازاریابی برای فروش آب سنگین تولید کشورمان تصریح کرد: اکنون چند شرکت اروپایی تمایل به خرید این محصول دارند و رسماً به ما نامه نوشته‌اند و کارشناسان ما در این باره در حال مذاکره‌اند.
