زرگر در گفتوگو با ایلنا:
اسرائیل با بهانه جویی به دنبال تاخیر در آتشبس غزه است/ راهبرد مخرب کابینه نتانیاهو، عامل نارضایتی عمومی و خودکشی سربازان

کارشناس مسائل منطقه گفت: اسرائیل عجلهای برای آتشبس ندارد و بیشتر در پی بهانهجوییهایی هستند که حقوق فلسطینیها را نادیده میگیرد، فشار گرسنگی و ناامنی به آنها وارد میکنند و بمبارانهای مداوم را ادامه میدهند.
علیاصغر زرگر، کارشناس مسائل منطقه با اشاره به عدم حصول توافق آتشبس غزه و انتقادهای داخلی از نتانیاهو در گفتوگو با ایلنا اظهار کرد: صحبتهای نتانیاهو در آمریکا درباره مسأله آتشبس و اهداف اسرائیل چند هدف مهم و روشن را بیان کرد. اول اینکه آتشبسی که مدنظر اسرائیل است، نمیتواند به هر قیمتی انجام شود. او صریحاً به این نکته اشاره کرد که حتی اگر آتشبس برای آمریکا هم مهم باشد، به هر قیمتی حاضر نیستند آن را بپذیرند. درباره آتشبسی که آمریکاییها مطرح کردهاند، یعنی آتشبسی ۶۰ روزه، چند دلیل از سوی آمریکا اعلام شده است؛ اما از نظر نتانیاهو در هر آتشبسی باید حماس به طور کامل خلع سلاح شود و هیچ نقش نظامی یا سیاسی در اداره غزه نداشته باشد. همچنین او معتقد است که اسرائیل باید در موضوع اداره رفح حضور مستقیم داشته باشد و از نظر امنیتی کنترل کامل بر غزه به عهده آنها باشد.
وی ادامه داد: مسأله دوم این است که نتانیاهو و اسرائیل معتقدند که اگر چنین شرایطی فراهم نشود، اسرائیل از طریق ارتش خود مجددا جنگ را ادامه خواهد داد. بر این اساس این اظهارات نشاندهنده آن است که اسرائیل قصد دارد به همان طرحی که قبلاً آمریکاییها مطرح کرده بودند، عمل کند؛ طرحی که شامل تخلیه یا انتقال بخشی از جمعیت غزه به مناطق دیگر و کنترل کامل آنها بر بخشهای باقیمانده است. بنابراین، به نظر نمیرسد اسرائیلیها عجلهای برای آتشبس داشته باشند و بیشتر در پی بهانهجویی هستند؛ بهانهجوییهایی که در واقع حقوق مسلم فلسطینیها را نادیده میگیرند، فشار گرسنگی و ناامنی به آنها وارد میکنند و بمبارانهای مداوم را ادامه میدهند. هدف نهایی این است که اسرائیل بر بخشهای مهمی از غزه تسلط یابد و تعداد زیادی از فلسطینیها را به بیرون از آنجا منتقل کند، سپس بگوید که به اهدافش رسیده است، حماس را خلع سلاح کرده و از نقش سیاسی و نظامی آنها جلوگیری کند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در کوتاهمدت احتمالاً گفتوگوهای آتشبس به نتیجهای نمیرسد و اسرائیل به راهبرد خود در غزه ادامه خواهد داد. از سوی دیگر، درباره دیدگاه آمریکا نسبت به این مسأله، باید گفت که آمریکاییها ناگزیرند تابع تحولات میدانی باشند. برای مثال، در موضوع اوکراین، تغییر موضع آنها با تحولات میدانی همراه بود؛ ابتدا ترامپ تصور میکرد جنگ اوکراین ظرف چند هفته تمام میشود، اما با ادامه درگیریها و نرسیدن به اهداف، تقابل سیاسی با روسیه و حمایت نظامی آمریکا از اوکراین افزایش یافت. بنابراین، آمریکاییها در مسأله فلسطین و خاورمیانه نیز تابع همین مسائل هستند؛ هرچند که رئیسجمهوری آمریکا اعلام میکند خواهان پایان جنگ است، اما سیاستها و اقدامات آمریکا در نهایت بستگی به تحولات میدانی دارد.
وی افزود: ترامپ اگر بخواهد جنگ را متوقف کند، باید اسرائیل را متوقف کند، تحریم کند یا حمایت نظامی را قطع کند، ولی به دلیل نفوذ لابی اسرائیل در آمریکا، چنین اقدامی برای او بسیار دشوار است. روابط نزدیک استراتژیک میان آمریکا و اسرائیل، به ویژه بعد از تهاجم اخیر به ایران، تقویت شده و دو طرف هماهنگ عمل میکنند. بنابراین، آمریکا گزینهای جز پذیرفتن سیاستهای اسرائیل از طریق همکاری استراتژیک نمیبیند و این در حالیست که نتانیاهو بارها اعلام کرده ترامپ بزرگترین حامی اسرائیل به حساب میآید. تمام این روند در حالی رخ میدهد که در داخل اسرائیل هم انتقادات گسترده نسبت به نتانیاهو و عملکرد تیم تندروی وی مطرح میشود؛ مثلاً بنی گانتس، وزیر جنگ سابق اسرائیل خواستار تشکیل کابینهای کارآمد برای تأمین امنیت سربازان و شهروندان شده و علنا سیاستهای نتانیاهو را یک نوع راهبرد مخرب برای امنیت اسرائیل میداند. همچنین آمار خودکشی در بین سربازان ارتش اسرائیل که از سال ۲۰۲۳ تاکنون دائما در حال افزایش بوده، نشاندهنده فشار روانی و نارضایتی درونی و حتی نوعی بلاتکلیفی در حوزه میدانی است. این مسائل، در کنار انتقادات عمومی و نارضایتیهای داخلی، میتواند موقعیت نتانیاهو را تحت تأثیر قرار دهد.
زرگر در پایان گفت: این نارضایتیها پدیدهای تازه نیست و پیش از بحرانهای اخیر نیز وجود داشت. نتانیاهو تلاش میکند با حمله به ایران و کسب حمایت بیشتر ترامپ به نوعی جایگاه خود را حفظ و تقویت کند. همچنین سفر او به آمریکا و دریافت حمایتهای نظامی، بخشی از این استراتژی است. با این حال، حماس و فلسطینیها همچنان فعال هستند و با وجود فشارها و تلفات، به مقاومت ادامه میدهند و این موضوع بر موضع نتانیاهو و فضای داخلی اسرائیل تأثیرگذار است. به نظر میرسد که این روند طولانی شدن جنگ و فشارهای بیرونی و درونی، ممکن است در کوتاهمدت موقعیت سیاسی نتانیاهو را تضعیف کند و حتی منجر به تغییراتی در نظام سیاسی اسرائیل شود؛ چراکه کاهش محبوبیت نخستوزیر میتواند زمینهساز تحولات سیاسی و تمهیدات قانونی علیه او باشد.