در پاسخ به ایلنا مطرح شد؛
ماجرای فرار یک متهم از بیمارستان شهید مدنی/اشتغال و درمان، دو محور اصلی برنامه‌ها/اجرای حکم تبعید برای برخی محکومان امنیتی+فیلم
مدیرکل زندان‌های استان البرز در پاسخ به سئوال ایلنا درباره تعطیلی زندان رجایی‌شهر و احتمال انتقال زندانیان به زندان‌های کرج گفت: زندان رجایی‌شهر و قزلحصار همچنان زیرمجموعه سازمان زندان‌های استان تهران هستند و مدیریت آنها ارتباطی با اداره‌کل زندان‌های البرز ندارد. هیچ‌گونه انتقالی به زندان‌های ما صورت نگرفته است.
به گزارش خبرنگار ایلنا از البرز، علی‌اصغر فتحی در نشست خبری با خبرنگاران به مناسبت گرامیداشت روز ارتباطات و روابط عمومی، ضمن تقدیر از نقش رسانه‌ها در اصلاح نگاه جامعه به موضوع زندان، گفت: اگرچه زندان آخرین حلقه از زنجیره دستگاه عدالت کیفر
ی است، اما هدف ما این نیست که افراد صرفاً مجازات شوند، بلکه می‌خواهیم آنها را به زندگی سالم اجتماعی بازگردانیم.
فتحی با تأکید بر اینکه نگاه تاریخی مردم به زندان‌ها هنوز تحت تأثیر تصاویر گذشته از “سیاهچال‌ها” و مجازات‌های سخت است، افزود: زندانبانی اسلامی امروز به‌دنبال اصلاح، تربیت و بازاجتماعی کردن افراد است. رسانه‌ها می‌توانند به تغییر این ذهنیت و کاهش برچسب‌زنی اجتماعی علیه زندانیان کمک کنند.
اشتغال زندانیان؛ راهی برای بازگشت سالم به جامعه
مدیرکل زندان‌های البرز با اشاره به اینکه اشتغال زندانیان در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته، تاکید کرد: در حال حاضر حدود ۷۰۰ نفر از زندانیان درون زندان در کارگاه‌های تولیدی و ۷۵۰ نفر در قالب زندان‌های باز در کارخانجات سطح استان مشغول به کار هستند.
وی افزود: ۵۰ نفر از زندانیان پس از آزادی نیز توسط همان کارفرمایان جذب شدند و این یعنی مسیر زندگی بسیاری از آنها تغییر کرده است.
مهارت‌آموزی بدون برچسب زندان
فتحی از صدور بیش از پنج هزار گواهی مهارت‌آموزی برای زندانیان در سال گذشته خبر داد و گفت: این گواهینامه‌ها با همکاری سازمان فنی و حرفه‌ای، میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی صادر شده و هیچ نامی از زندان در آنها وجود ندارد. هدف ما این است که فرد پس از آزادی، بدون برچسب، به بازار کار وارد شود.
بازتعریف نقش زندان: از مجازات صرف تا بازسازی شخصیت
فتحی با اشاره به تحول در نگاه نظام اسلامی به موضوع زندان و زندانی تصریح کرد: امروز دیگر زندان محل صرفِ نگهداری و مجازات نیست، بلکه نهادی تربیتی، آموزشی و بازسازنده است. هدف ما، کاهش آسیب درون زندان و آماده‌سازی فرد برای بازگشت به جامعه است.
وی افزود: متأسفانه نگاه عمومی به زندانی و حتی زندانبان هنوز تحت تأثیر باورهای تاریخی و تصاویر منفی است، اما باید بپذیریم که هر انسانی ممکن است خطا کند و بازسازی او، وظیفه اجتماعی ماست.
مدیرکل زندان‌های استان البرز در این نشست خبری با اصحاب رسانه گفت: اگر جامعه زندانی را نپذیرد، او را به بازگشت دوباره به مسیر خلاف سوق می‌دهد
اشتغال؛ مهم‌ترین ابزار بازاجتماعی‌سازی
مدیرکل زندان‌های البرز اشتغال را یکی از مهم‌ترین اولویت‌های سازمان زندان‌ها عنوان کرد و اظهار داشت: ما دو نوع اشتغال داریم: اشتغال درون زندان و اشتغال در زندان باز. حدود ۷۵۰ نفر از زندانیان در زندان باز در کارخانه‌ها و شهرک‌های صنعتی استان مانند اشتهارد مشغول به کارند و از این مسیر نه‌تنها درآمد دارند بلکه بعد از آزادی نیز برخی در همان محل جذب می‌شوند.
وی از فعالیت ۹۰۰ نفر از زندانیان در کارگاه‌های داخل زندان خبر داد و افزود: بیش از ۵۰۰۰ گواهی‌نامه مهارت‌آموزی با همکاری سازمان فنی‌وحرفه‌ای، میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی بدون ذکر نام زندان به مددجویان اعطا شده است. این مهارت‌ها می‌تواند هم در دوران حبس و هم پس از آزادی به بازگشت پایدار زندانی به جامعه کمک کند.
درمان زندانیان؛ استاندارد و تخصصی
فتحی در پاسخ به سئ وال ایلنا مبنی بر چگونگی وضعیت درمانی زندانیان، گفت: هر زندانی هنگام ورود توسط پزشک عمومی معاینه شده و در صورت نیاز پرونده پزشکی تشکیل می‌شود. مجموعه بهداری زندان البرز دارای پزشک عمومی تمام‌وقت، ۲۴ پرستار و پزشکان متخصص در پنج رشته داخلی، ارتوپدی، روان‌پزشکی، جراحی مغز و اعصاب است که در طول هفته خدمات ارائه می‌دهند.
این مسئول با اشاره به حضور دائم پزشکان عمومی و پرستاران در مراکز بهداری زندان‌ها، گفت: در پنج رشته تخصصی از جمله داخلی، روان‌پزشکی و جراحی اعصاب، زندان‌های البرز با مراکز درمانی خارج از زندان همکاری دارند. ما سعی داریم درمان زندانیان به شکل کامل پیگیری شود، حتی اگر در بیمارستان‌های شهری بستری شوند.
وی تأکید کرد: در صورت نیاز به خدمات درمانی تخصصی‌تر، زندانی با مجوز مقام قضایی و همراهی مأمور به مراکز درمانی خارج از زندان اعزام می‌شود. تمامی تلاش ما این است که سلامت زندانیان حفظ شود و فرایند درمان آنها دچار وقفه نشود.
ماجرای فرار یک متهم از بیمارستان شهید مدنی چه بود؟
در پاسخ به سئوال خبرنگار ایلنا درباره پرونده مربوط به فرار یک متهم از بیمارستان شهید مدنی کرج، فتحی تصریح کرد: این فرد در زمان انتقال برای درمان، زندانی ما نبود و متهمی بود که تحت حفاظت نیروی انتظامی قرار داشت. با توجه به نیاز پزشکی در بیمارستان مدنی کرج بستری بود.
وی افزود: با توجه به اینکه محل درمان خارج از حوزه زندان است، حفاظت و مراقبت از متهمان بر عهده نیروی انتظامی است. با این حال، اینگونه حوادث هرچند نادر، می‌تواند ذهنیت عمومی نسبت به امنیت بیمارستان و مجموعه زندانبانی را تحت تأثیر قرار دهد. امیدواریم با هماهنگی‌های بیشتر، از بروز چنین مواردی پیشگیری شود.
این مدیر استانی ادامه داد: متأسفانه مردم فکر می‌کنند هر زندانی که در بیمارستان است، در اختیار نیروی انتظامی است. اما در واقع این افراد تحت مراقبت زندان هستند و ما باید امنیت را تأمین کنیم. چنین اتفاق‌هایی اگرچه نادرند، اما سبب شکل‌گیری ذهنیت منفی علیه مجموعه می‌شوند، در حالی که ما همیشه تلاش داریم با کمترین فشار، بالاترین سطح مراقبت و سلامت را تأمین کنیم.
جمعیت زندان‌ها و انتقالی‌ها: البرز مسئول زندانیان تهران نیست
فتحی در پاسخ به سوال ایلنا درباره وضعیت زندان رجایی‌شهر و پخش زندانیان آن به دیگر زندان‌ها گفت: مدیریت زندان رجایی‌شهر و قزلحصار بر عهده استان تهران است. زندانیان تهرانی که قبلاً در زندان‌های کرج بودند، به مرور به استان خود بازگردانده می‌شوند. ما فقط زندان‌های بومی خودمان شامل زندان فردیس، زندان کرج، زندان الکترونیک سما و بخش‌هایی از قزلحصار را مدیریت می‌کنیم.
پاسخ به شایعه انتقال زندانیان رجایی‌شهر به البرز
فتحی در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا درباره تعطیلی زندان رجایی‌شهر و احتمال انتقال زندانیان به زندان‌های کرج گفت: زندان رجایی‌شهر و قزلحصار همچنان زیرمجموعه سازمان زندان‌های استان تهران هستند و مدیریت آنها ارتباطی با اداره‌کل زندان‌های البرز ندارد. هیچ‌گونه انتقالی به زندان‌های ما صورت نگرفته است.
حمایت از خانواده زندانیان؛ انجمن‌ها وارد عمل شده‌اند
مدیرکل زندان‌های البرز با اشاره به تأثیر عمیق زندانی شدن سرپرست خانوار بر کل خانواده گفت: انجمن‌های حمایت از خانواده زندانیان با مشارکت خیران و مردم، تلاش دارند تا فشارهای معیشتی و روانی را کاهش دهند. در واقع خانواده زندانیان گاهی بیشتر از خود زندانی آسیب می‌بینند.
درخواست برای حمایت رسانه‌ها از خانواده‌های زندانیان
مدیرکل زندان‌های البرز ضمن قدردانی از تلاش خبرنگاران اذعان داشت: جامعه باید یاد بگیرد که خانواده زندانی را مجازات نکند. خانواده‌هایی که سرپرستشان زندانی شده‌اند، اغلب بیش از خود زندانی آسیب می‌بینند. رسالت رسانه‌ها در فرهنگ‌سازی برای پذیرش دوباره این افراد و خانواده‌هایشان بسیار مهم است.
وی افزود: زندانی اگر پس از آزادی از سوی جامعه طرد شود، احتمال بازگشتش به چرخه بزهکاری بالاست. ما باید فضا را طوری فراهم کنیم که بازگشت به جامعه، واقعی و مؤثر باشد.
بازگشت ۳۱ محکوم به زندگی: ۲۳ نفر از چوبه دار نجات یافتند
مدیرکل زندان‌های استان البرز با اشاره به اقدامات انجام‌شده در حوزه کاهش مجازات اعدام گفت: سال گذشته موفق شدیم ۳۱ نفر را از مجازات اعدام نجات دهیم که از این تعداد، ۲۳ نفر در زندان بودند و تعدادی دیگر پیش از ورود به زندان، با اقدامات واحد صلح و سازش و همکاری شورای حل اختلاف، به زندگی و خانواده خود بازگشتند.
وی افزود: رسانه‌های غربی معمولاً چهره‌ای غیرواقعی از زندان‌ها ترسیم می‌کنند، اما ما چیزی برای پنهان کردن نداریم. مخاطب اصلی ما کسانی هستند که پس از تحمل مجازات، به جامعه بازمی‌گردند و باید بتوانند زندگی سالمی را شروع کنند.
تلاش برای شفافیت، بازسازی و تقویت ارتباط با جامعه
فتحی با اشاره به برنامه‌های بازپروری و بازاجتماعی کردن زندانیان گفت: تلاش کرده‌ایم با راه‌اندازی شبکه‌ای از فعالیت‌ها، اقدامات اصلاحی و تربیتی را هدفمندتر کنیم. در حال حاضر سعی داریم سالن‌های ملاقات بیشتری راه‌اندازی کنیم و از طریق لینک‌های حمایتی، ارتباط نزدیک‌تری با رسانه‌ها و خانواده زندانیان برقرار کنیم.
زندان جای مدینه فاضله نیست؛ اما پناهگاهی برای برخی در سرمای زمستان است
وی با لحنی انتقادی از برخی تصورهای اشتباه گفت: قرار نیست زندان را تبلیغ کنیم، اما واقعیت این است که برای برخی آسیب‌دیدگان اجتماعی، حضور در زندان فرصتی برای بازسازی است. به عنوان مثال، در فصل زمستان آمار زندانیان معتاد افزایش می‌یابد چون افراد بی‌خانمان با آسیب‌های بدنی مواجه‌اند و گاه زندان را به عنوان سرپناه انتخاب می‌کنند.
راه‌اندازی برنامه‌های روان‌درمانی و اقامتی
مدیرکل زندان‌های البرز ادامه داد: با همکاری گروه‌های روان‌درمانی، برنامه‌هایی در زندان اجرا می‌شود که زندانیان در آن با مشارکت فعال، زیر نظر روانشناس، به بازسازی روانی خود کمک می‌کنند تا بتوانند برای زندگی بعد از زندان آماده شوند.
گسترش مراکز انجمن حمایت از خانواده زندانیان
فتحی از راه‌اندازی پنجمین مرکز انجمن حمایت خبر داد و گفت: امسال درخواست راه‌اندازی یک مرکز دیگر را نیز داده‌ایم. هدف این است که خانواده زندانیان با کمترین زحمت، خدمات حمایتی دریافت کنند. همچنین همکاری خوبی با کمیته امداد داریم و کمک‌های ما به‌صورت مکمل به خانواده‌ها می‌رسد.
سه نوع ملاقات و مشوق‌های رفتارهای مثبت
وی درباره ملاقات زندانیان با خانواده گفت: سه نوع ملاقات شامل حضوری، کابینی و خصوصی داریم. ملاقات خصوصی برای زندانیانی در نظر گرفته می‌شود که در کلاس‌ها و فعالیت‌های فرهنگی شرکت فعال دارند. گاهی خانواده‌ها برای این ملاقات‌ها درخواست می‌دهند و همکاران قضایی نیز همکاری لازم را دارند.
کرونا و مراقبت‌های بهداشتی در زندان‌ها
فتحی با اشاره به شرایط دوران کرونا گفت: در زمان شیوع کرونا، با وجود زندگی جمعی زندانیان، خوشبختانه در زندان‌های البرز هیچ مورد حاد و نگران‌کننده‌ای گزارش نشد. به گواه وزارت بهداشت، سطح مراقبت‌های بهداشتی در زندان‌های ما مطلوب بوده است.
زندان زنان و شرایط ویژه مادران زندانی
وی در پاسخ به سوالی درباره زندان زنان گفت: در حال حاضر ۴۷ زن زندانی داریم که برخی از آنها فرزندان خردسال خود را نیز به همراه دارند. برای نگهداری این کودکان محیطی مناسب فراهم شده و جیره غذایی آنها نیز از دیگر زندانیان متفاوت و تحت نظارت بهداشت است.
جمعیت کیفری زندان‌های البرز از ۱۴۵۰ نفر عبور کرد
مدیرکل زندان‌های استان البرز با اشاره به آخرین آمار جمعیت زندانیان گفت: در حال حاضر ۶۹۶ نفر از نیروهای همکار و ضابطان با ما در تعامل هستند و تعداد کل زندانیان نیز به ۷۵۷ نفر رسیده است. با احتساب این دو بخش، می‌توان گفت جمعیت کیفری مرتبط با سیستم زندانبانی استان حدود ۱۴۵۰ نفر است.
ضرورت تفکیک دقیق متهمان و محکومان بر اساس نوع جرم
فتحی با اشاره به اهمیت طبقه‌بندی زندانیان اظهار کرد: در حال حاضر زندانیان بازداشت موقت و محکومان قطعی به‌طور کامل از یکدیگر تفکیک شده‌اند. به‌عنوان مثال، زندانیان جرائم مالی یا سرقت، که متهم هستند، پیش از این ممکن بود در کنار محکومان دیگر نگهداری شوند، اما امروز با اجرای طبقه‌بندی دقیق، هر گروه در بخش جداگانه‌ای از زندان نگهداری می‌شود.
وی افزود: متاسفانه دیوارهای بلند زندان همیشه نوعی کنجکاوی اجتماعی ایجاد می‌کند، در حالی‌که ما تلاش کرده‌ایم به‌ویژه در دوران تحمل کیفر، شرایطی فراهم شود که افراد با زمینه‌های مختلف جرمی در کنار هم قرار نگیرند؛ به‌جز در موارد استثنا.
رسانه‌ها در انتشار اخبار زندان‌ها دقت کنند
مدیرکل زندان‌های البرز ضمن گلایه از برخی شیوه‌های اطلاع‌رسانی، تأکید کرد: برخی اخبار منتشرشده درباره وضعیت زندانیان، به‌دلیل ناآگاهی از تفکیک آمارها، موجب ایجاد سوءتفاهم در افکار عمومی می‌شود. در سیستم آماری ما، متهم، محکوم و معترض (دارای پرونده در حال بررسی) در دسته‌های جداگانه قرار دارند.
اجرای حکم تبعید برای برخی محکومان امنیتی/ سازمان زندان‌ها فقط مجری حکم حبس است
فتحی در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا درباره وضعیت برخی محکومان پرونده‌های سال ۱۴۰۱ و به‌ویژه پرونده مرتبط با «شهید عجمیان» ادامه داد: یکی از محکومان این پرونده، یک زن بود که طبق حکم صادره، به تبعید خارج از استان محکوم شد. اما باید توجه داشت که سازمان زندان‌ها صرفاً مسئول اجرای احکام حبس است. اجرای برخی احکام از جمله اعدام یا قصاص، برعهده مراجع قضایی و ضابطان مربوطه است.
فعالیت دو تا سه نفر از محکومان مرتبط با پرونده‌های خاص در استان
وی در پاسخ به ایلنا درباره حضور افراد مرتبط با پرونده‌های خاص در زندان‌های استان اذعان داشت: در حال حاضر دو تا سه نفر از افراد مرتبط با این پرونده‌ها همچنان در زندان‌های استان نگهداری می‌شوند. این افراد تحت نظارت دقیق قضایی و امنیتی قرار دارند.
آزادی زندانیان جرایم مالی با کمک مراکز مردمی و نیکوکارانه
مدیرکل زندان‌های استان البرز با اشاره به سازوکار آزادی زندانیان جرایم مالی تصریح کرد: فرایند آزادی این دسته از زندانیان عمدتاً در قالب ستاد دیه، مرکز نیکوکاری شهدای البرز و انجمن‌های حمایت از خانواده زندانیان انجام می‌شود. همچنین شوراهای حل اختلاف نیز در برخی موارد برای جلب رضایت شاکیان وارد عمل شده‌اند.
وی تأکید کرد: مردم و خیران باید توجه داشته باشند که هیچ‌گونه وجهی نباید به حساب کارکنان زندان یا مجموعه قضایی واریز شود. تمامی کمک‌ها فقط از مسیر قانونی و حساب‌های رسمی مراکز حمایتی صورت می‌گیرد.
برنامه‌های فرهنگی، مذهبی و ورزشی در زندان‌ها توسعه یافته‌اند
فتحی با بیان اینکه فعالیت‌های فرهنگی در زندان‌ها تقویت شده‌اند، گفت: روزانه برنامه‌های متنوعی با حضور کارشناسان مذهبی، مدرسان قرآن، مربیان فرهنگی و هنری برگزار می‌شود. به‌عنوان مثال، مربیان تئاتر و هنرهای تجسمی و نیز مربیان رسمی از انجمن سینمای جوان در زندان‌ها حضور فعال دارند.
مدیرکل زندان‌های البرز همچنین افزود: در سال جاری با فدراسیون ورزش‌های همگانی و انجمن‌های ورزشی تفاهم‌نامه‌هایی امضا کرده‌ایم. اکنون رشته‌هایی مانند فوتبال، والیبال، باستانی و دیگر ورزش‌های گروهی در زندان‌ها فعال شده‌اند. در کنار آن جشنواره‌ها و مسابقات فرهنگی بین اندرزگاه‌ها برگزار می‌شود که برگزیدگان آن در جشنواره‌های کشوری نیز حضور پیدا می‌کنند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به تأثیر فعالیت‌های قرآنی در امتیازدهی به زندانیان گفت: افرادی که موفق به حفظ بخشی از قرآن شوند، در شورای طبقه‌بندی به عنوان افراد دارای رفتار مثبت معرفی شده و پیشنهاداتی مانند مرخصی یا آزادی مشروط برای آنها به مقام قضایی ارائه می‌شود.
