ایلنا از خراسان رضوی گزارش می‌دهد؛
پایان چهار دهه مهمانی اتباع در ایران/ بیش از ٧٠٠هزار افغانی به کشورشان بازگشتند
در پی اجرای سیاست‌های تازه دولت جمهوری اسلامی ایران برای ساماندهی اتباع غیرمجاز، روند بازگشت مهاجرین افغانستانی از کشور به‌صورت داوطلبانه و با حفظ کرامت انسانی در حال اجراست. بر اساس اعلام رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، از ابتدای سال تاکنون بیش از ۷۷۲ هزار تبعه افغانستانی از مرزهای دوغارون، میلَک و ماهیرود به کشورشان بازگشته‌اند.
به گزارش خبرنگار ایلنا از خراسان رضوی، مرز دوغارون، دروازه‌ای قدیمی میان دو ملت همسایه، این روزها روایت تازه‌ای از مهاجرت و بازگشت را به تصویر می‌کشد؛ بازگشتی که پس از چهار دهه حضور گسترده اتباع افغانستانی در ایران، حالا با تصمیمی آگاهانه و روندی منظم آغاز شده است. اجرای سیاست‌های تازه ساماندهی جمعیت اتباع خارجی، موجب شده تا بخش بزرگی از مهاجران افغانستانی مقیم ایران، با مراجعه داوطلبانه به مراکز مربوطه، فرآیند قانونی خروج از کشور را آغاز کنند.
براساس اعلام مراجع رسمی، بیش از ۶٠ درصد این افراد، با تمایل شخصی و معرفی خودشان در حال بازگشت از مرز دوغارون هستند. نکته قابل توجه این است که خروج این افراد، نه در سایه اجبار یا بحران، بلکه با حفظ شأن انسانی، تکریم، و تعامل مثبت با نهادهای مسئول در حال انجام است.
این اتباع، که برخی از آن‌ها سال‌ها در ایران زندگی کرده، کار کرده و از امکاناتی چون آموزش، درمان و امنیت بهره‌مند بوده‌اند، اکنون با عبور از همان مرزی کشور را ترک می‌کنند که روزی از آن وارد ایران شده بودند؛ مرز دوغارون، مسیری که حدود ۶۷ درصد مهاجران افغان از آن وارد کشور شده‌اند.
بازگشت بیش از ٧٧٠هزار افغانی غیرمجاز به کشورشان
نادر یاراحمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، در بازدید میدانی از مرز دوغارون گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون، بیش از ۷۷۲ هزار تبعه غیرمجاز افغانستانی از کشور شناسایی و به سرزمین مادری‌شان بازگشته‌اند. این خروج از طریق سه مرز میلک، ماهیرود و به‌ویژه دوغارون انجام شده است. جالب است بدانیم که ۶۷ درصد از این خروج‌ها فقط از مرز دوغارون بوده که نشان‌دهنده نقش حیاتی و استراتژیک این گذرگاه در کنترل مهاجرت است.
وی افزود: ۶٠درصد از این افراد به‌صورت داوطلبانه و خودمعرف بازگشته‌اند؛ این موضوع نشان می‌دهد فضای تصمیم‌گیری برای مهاجرین، آرام و انسانی است. ما از همه اتباع غیرمجاز باقی‌مانده نیز خواسته‌ایم با مراجعه به دفاتر مربوطه، مراحل قانونی بازگشت را طی کنند.
یاراحمدی در ادامه تصریح کرد که برگه‌های سرشماری فاقد اعتبار هستند و تنها افراد ثبت‌شده و قانونی می‌توانند از تسهیلات خروج محترمانه بهره‌مند شوند.
وی همچنین از عملکرد نهادهای امنیتی، انتظامی و اجرایی کشور در اجرای این طرح قدردانی کرد و تأکید کرد: همه زیرساخت‌های لازم برای خروج قانونی و محترمانه فراهم شده است. خدمات به‌گونه‌ای تدارک دیده شده که این روند قابل مقایسه با هفته‌های گذشته نیست. نظم و تکریم کاملاً مشهود است.
نکته قابل تأمل در سخنان وی، اشاره به عدم همراهی نهادهای بین‌المللی است. به گفته یاراحمدی، هیچ کمک بشردوستانه‌ای از سوی سازمان‌های بین‌المللی برای حمایت از این فرآیند صورت نگرفته است، با وجود اینکه ایران بیش از چهار دهه میزبان میلیون‌ها مهاجر افغان بوده است.
وی همچنین اعلام کرد اتباع افغانستانی که در ایران مطالبه حقوقی یا مالی دارند، می‌توانند با مراجعه به دفاتر کنسولی و نمایندگی‌های رسمی، پیگیر حق خود باشند. حتی برای این افراد، امکان استفاده از وکیل رایگان نیز پیش‌بینی شده است.
توقف بیش از ٢٠٠ کامیون در مرز دوغارون به دلیل عدم همکاری کشور همسایه
حسین جمشیدی فرماندار تایباد نیز روز جمعه در بازدید از مرز دوغارون از توقف ۲۰۰ دستگاه کامیون حامل لوازم خانگی اتباع افغانستانی در مرز دوغارون خبر داد و اظهار کرد: با وجود مصوبه اخیر دیدار استانداران خراسان رضوی و هرات برای خروج سریع این کامیون‌ها از گمرک، مشکلات لجستیکی در طرف افغانستان باعث تأخیر در انتقال شده است.
فرماندار تایباد بیان کرد: نزدیک به ۲۰۰ دستگاه کامیون حامل اسباب و اثاثیه اتباع افغانستانی که قصد خروج از ایران را دارند، به مدت سه روز در مرز متوقف مانده‌اند.
وی با اشاره به مصوبه اخیر دیدار دوجانبه استانداران خراسان رضوی و هرات افزود: بر اساس این مصوبه، قرار بود کامیون‌های حامل لوازم شخصی اتباع بدون تشریفات طولانی‌مدت گمرکی از مرز عبور کنند.
جمشیدی ادامه داد: مقرر شده بود طرف افغانستانی محوطه‌ای برای تخلیه بارها آماده و ۱۵۰ کارگر برای تسهیل فرآیند انتقال تجهیز کند.
فرماندار تایباد با تقدیر از اقدام مرزبانی برای خروج تعدادی از کامیون‌ها بیان کرد: متأسفانه به دلیل کمبود کامیون و نیروی انسانی در طرف مقابل، روند انتقال با مشکل مواجه شده است.
وی از مذاکرات با مقامات ایرانی و افغانستانی خبر داد و تصریح کرد: امروز با سفیر ایران در افغانستان و سرکنسول ایران در هرات تماس گرفته و درخواست کردیم شرایط برای خروج سریع‌تر کالاها فراهم شود.
جمشیدی اضافه کرد: هدف ما این است که هیچ کامیونی با بار اتباع در مرز معطل نماند و تمام دستگاه‌های مربوطه برای حل این مشکل همکاری کنند.
فرماندار تایباد گفت: برخی از کامیون‌ها حاوی کالاهای حساس هستند که نیاز به انتقال فوری دارند، اما کمبود امکانات در خاک افغانستان باعث تأخیر شده است.
این گزارش در حالی منتشر می‌شود که بررسی‌های میدانی خبرنگار ایلنا نشان می‌دهد فرآیند بازگشت، منظم و در چارچوب استانداردهای انسانی در حال انجام است. حتی برخی از مهاجرین در گفتگو با خبرنگار ما اعلام کردند که از خدماتی نظیر تغذیه، اسکان موقت، راهنمایی اداری و رفتار محترمانه مأموران مرزی رضایت کامل دارند.
