ایلنا از لرستان گزارش می‌دهد؛
سومین حوضه آبریز پُر باران ایران در محاصره خشکسالی/ ۲۵روستای لرستان در بخش چابلق با تانکر آبرسانی می‌شوند/تیرخلاص چاههای غیر مجاز به سفره‌های آب لرستان
بر اساس آمارها ناپایداری آب شرب به تمام روستاهای «ازنا» در استان لرستان رسیده‌است، وضعیت سومین حوضه آبریز پُر باران ایران بحرانی است، بطوریکه تنها در بخش چابلق ۲۵ روستا با تانکر آبرسانی می‌شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سدها را در دل کوهستان‌های لرستان که به سرزمین آبشارها معروفند، احداث کردند تا روح زندگی را به زمین‌های زراعی برگردانند، سدهایی که به دلیل خشکسالی‌ها ته کشیدند و دست زمین از سخاوتش تهی شد.
تازیانه‌های خشکسالی تن دشت‌های «ازنا و کوهدشت» را بیشتر از سایر نقاط لرستان کبود کرده است، چاک‌های زمین پر واضح کاهش سطح آب را در این مناطق نشان می‌دهند.
به گواه آمارها، سطح آب‌های زیرزمینی در این مناطق (ازنا و کوهدشت) به ترتیب ۲۱.۵ متر و ۹.۴ متر افت کرده و باعث کسری مخزن آب به‌میزان ۱۸۵ میلیون مترمکعب در دشت ازنا و ۱۱۸ میلیون مترمکعب در دشت کوهدشت شده است.
خشکسالی و تنش آبی در سرزمین آبشارهای کشور وضعیت مردم لرستان را به حالت بحرانی درآورده است.
اهالی روستاهای بخش چابلق شهرستان «ازنا» می‌گویند، تانکرهای سیار، آب مصرفیشان را می‌رسانند، چشمه‌هایشان ته کشیده و بیش از ۴۲ روستا فقط در بخش چابلق با تنش آبی شدید روبرو شده اند.
کاهش بارندگی و افزایش دما باعث شده تا سومین حوضه آبریز پر باران ایران در محاصره خشکسالی قرارگرفته و لرستان را به استانی درگیر با تنش‌های آبی تبدیل کند.
آنگونه که متولیان حوزه آبی لرستان می‌گویند: میزان بارش‌ها در این استان به نسبت سال گذشته ۶ درصد کاهش یافته و ۱۳۰ رشته رودخانه اصلی و فرعی به طول ۹ هزار کیلومتر در تیررس خشکی و بی‌آبی قرار گرفته است.
رودخانه‌های چون کشکان، سیلاخور، مادیان رود، کاکا شرف خشکیده‌اند و با مرگشان خسارات زیادی بر پیکره کشاورزی و اقتصاد این استان وارد شده است.
وجود چاههای غیر مجاز، فقر سفره‌های آب زیرزمینی و سدهای تهی شده از آب، زنگ هشدار جدی برای منابع آب لرستان را به صدا در آورده است.
حالا خبرها حاکی از کاهش ۳۹ درصدی آبدهی چشمه‌های این استان نسبت به دوره بلندمدت میزان بارندگی در لرستان است که به‌طور معناداری نسبت به سال گذشته و دوره بلندمدت کاهش یافته است.
این کاهش‌ها را ۲۰۹ ایستگاه باران‌سنج با پایش‌های نقطه‌ای در لرستان تایید می‌کنند، در این میان، تنها دو شهرستان الیگودرز و دورود افزایشی نسبی بارش‌ها را نشان می‌دهند.
در حال حاضر سدهای این استان وضعیت وخیمی را تجربه می‌کنند، آب مخازن ۶ سد اصلی لرستان ظرفیت آبی‌اش از ۲۰۸ میلیون و ۷۱۰ هزار متر مکعب به ۷۳ میلیون و ۴۳۰ هزار متر مکعب رسیده که عمق بحران آبی این استان را فریاد می‌زند.
تیرخلاص چاه های غیر مجاز به سفره‌های آب لرستان
افت ۲۰ درصدی سطح آب لرستان در سال گذشته این حقیقت را آشکار می‌کند که چاههای غیر مجاز تیر خلاص را به آبخوان‌ها زده‌اند، چاههایی که تعدادشان ۱۵۸۳ حلقه است که از این تعداد ۲۹۲ حلقه چاه غیرمجاز امسال پُر ومسلوب المنفعه شده است.
۲۵ بخش چابلق با تانکر آبرسانی می‌شوند
در همین رابطه نماینده استان لرستان در شورای عالی استانها از کمبود آب شرب ۴۲ روستای بخش جاپلق شهرستان ازنا در استان لرستان می‌گوید، از وضعیت بحرانی ۲۵ روستای‌ای بخش که با تانکر آبرسانی می‌شوند، از جمعیت ۱۵ هزار نفری ساکن در بخش چابلق که روزگارشان دستخوش تغییرات اقلیمی شده و با کمبود شدید آب مواجهند.
سید عزیزالله میربراتی در گفت و گو با خبرنگار «ایلنا» از وضعیت بغرنج بی‌آبی در لرستان می‌گوید که به دلیل کمبود تانکرهای آبرسان معضل دیگری به بی‌آبی مردم بخش چابلق افزوده و باعث نارضایتی مردم شده است.
او اظهار می‌کند که بی‌آبی، روستاییان این بخش را آواره شهرها کرده و تن به مهاجرت اجباری داده اند.
نماینده لرستان در شورای عالی استانها می‌گوید؛ برای پایان دادن به وضعیت بغرنج بی‌آبی مردم ۴۲ روستای بخش چابلق، طی توافق نامه‌ای فی مابین شرکت‌های آب منطقه‌ای لرستان و استان مرکزی با نظارت و تاکید استانداران وقت هر دو استان به دلایل امکان‌سنجی فنی و مطالعات صورت گرفته و همچنین مفاد قانون توزیع عادلانه آب و خواست عمومی مردم منطقه با توجه به اینکه درصد قابل توجهی از حوزه آبریز سد کمال صالح متعلق به شهرستان ازنا است، میزان ۳۳ لیتر بر ثانیه تخصیص آب از این سد به روستاهای مورد نظر لرستان تخصیص یافته است.
میربراتی اظهار می‌کند: مطالعات این پروژه در سال۱۳۸۹ با تخصیص ۳۳ لیتر بر ثانیه آب پاک برای آبرسانی به ۴۲ روستای بخش جاپلق به طول ۱۴۴کیلومتر خط انتقال اصلی آب یک ایستگاه پمپاژ و ۲۶۰۰ متر مکعب مخزن مورد نیاز به اتمام و عملیات اجرایی آن در سال ۱۳۹۱ آغاز شده است.
او می‌افزاید: خط انتقال آب این پروژه به طول ۱۱ کیلومتر و مخازن به ظرفیت ۶۰۰ متر مکعب ساخته شده، در سال ۱۳۹۵.۶ کیلومتر خط انتقال آب ایجاد و درست یکسال بعد ۱۰ کیلومتر خط انتقال آب احداث شد.
استنکاف استان مرکزی از تحویل آب پاک به لرستان
عضو کمیسیون حقوقی و نظارت شورای عالی استانها ی کشور تاکید می‌کند: با توجه به مشکلات حاد شهرستان ازنا و استنکاف استان مرکزی از تحویل آب پاک، عملیات احداث ساختمان تصفیه خانه در محل روستای بیدستان آغاز و پکیج تصفیه خانه شهر ازنا به این محل انتقال یافت و در سال ۱۳۹۹ عملیات احداث ساختمان تصفیه خانه با احداث ۵ کیلومتر شبکه خط انتقال آب احداث شد که مجموع خط ایجاد شده به ۳۲ کیلومتر رسیده است.
میربراتی عنوان می‌کند: با توجه به اقدامات صورت گرفته تنها توانسته‌ایم برای ۸ روستا آب پایدار تامین کنیم و در حال حاضر قریب ۱۱۲ کیلومتر خط انتقال، حداقل ۲ هزار متر مکعب مخزن ذخیره آب می‌خواهد و تکمیل ساختمان تصفیه خانه هم بلا تکلیف است.
ناپایداری آب شرب به تمام روستاهای «ازنا» رسیده‌است
او اضافه می‌کند: این در حالیست که ۲۵ روستای بخش چابلق با ناپایداری شدید آب شرب مواجه و به رغم کمبود ماشین آلات با تانکر آبرسانی می‌شوند، موضوعی که دامنه گستردگی‌اش به سایر روستاهای ازنا رسیده و آنان هم با ناپایداری آب شرب مواجه هستند.
میربراتی می‌گوید: تامین آب شرب بخش چابلق شهرستان ازنا در استان لرستان در سالهای اخیر به صورت مضاعف بحرانی شده و مردم منطقه از آب شرب بهداشتی و پایدار محروم هستند.
بی‌آبی لرستان با اعتبارات ملی مرتفع شود
او معتقد است که معضل بی‌آبی بخش چابلق شهرستان «ازنا» با تامین اعتبار ملی و محرومیت‌زدایی مورد نیاز مرتفع می‌شود.
عضو کمیسیون حقوقی و نظارت شورای عالی استان‌های کشور، به بخش دیگری از مشکلات تامین آب شرب در سطح شهرستان ازنا هم گریزی می‌زند و می‌افزاید: شهر مومن آباد با بیش از ۱۲۰۰ خانوار تنها یک مخزن با ظرفیت ۱۰۰ متر مکعب و با مجموع دو حلقه چاه که یکی به صورت کامل از مدار خارج شده، دارد، در حالیکه حداقل نیاز حجم ذخیره مخزن آب این شهر با توجه به نرخ رشد جمعیت، احداث مخزن ۲هزار متر مکعبی است که با توجه به تنش‌های آبی منطقه و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، ضمن احیاء وجابجایی چاه آب جهت پایدارسازی آب شرب، این شهر حداقل نیاز به تخصیص ۶ لیتر بر ثانیه از سد کمال صالح با رعایت اصول پدافند غیر عامل است که بعنوان یک مطالبه مهم عمومی است.
میر براتی به وضعیت بلاتکلیف پروژه آبرسانی به آب شرب روستاهای پاچه لک غربی و شهدای دره تخت که تامین کننده آب مورد نیاز ۱۴ روستای پایین دست می‌باشد هم اشاره می‌کند و می‌گوید: از ۱۴ روستای مورد هدف در حال حاضر ۹ روستا دارای آب شرب ناپایدار و با تانکر آبرسانی شود.
رئیس کمیسیون حقوقی نظارت و بازرسی شورای اسلامی استان لرستان، وضعیت آبی شهرستان الیگودرز را هم نامناسب عنوان می‌کند و می‌افزاید: ۱۵ میلیون متر مکعب تخصیص جهت جبران آب شرب الیگودرز از قم رود در نظر گرفته شده است، اگر این طرح انجام شود، برداشت آب شهر الیگودرز از کمندان کاهش و امکان تامین کسری آب شرب ازنا در مواقعی که کاهش شدید آب از سراب داریم، امکان‌پذیر می‌شود.
رئیس کمیسیون حقوقی نظارت و بازرسی شورای اسلامی استان لرستان اضافه می‌کند که آب پایدار شهر «ازنا از کمندان» کمتر از سه ماه در سال است که همین موضوع یکی از بحرانی‌ترین مشکلات شهر ازنا است.
میربراتی تعداد چاههای تامین آب شرب شهر ازنا را ۱۵ حلقه عنوان می‌کند که تنها ۸ حلقه چاه فعال و سایر چاههای آب غیر فعال است.
تامین آب «ازنا» نیازمند تدابیر جدی
نماینده استان لرستان در شورای عالی استانها یادآور می‌شود: دبی آب چاههای ازنا از ۱۸۰ لیتر به ۱۰۰ لیتر بر ثانیه کاهش یافته و در حال حاضر در صورتی که آب کمندان به علت کدورت از مدار خارج شود، نیمی از شهر ازنا بدون آب شرب می‌ماند که می‌طلبد این مهم نیاز است تا کلیه چاههای آب در این منطقه احیاء تا این مشکل حل شود.
کاهش ۳۹درصدی دبی آب رودخانه‌ها در لرستان
در همین پیوند، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان لرستان، از کاهش۲۳ درصدی آبدهی چشمه‌های لرستان نسبت به سال گذشته و نسبت به میانگین بلندمدت ۳۹ درصد اعلام می‌کند که در حوضه‌های کرخه و کارون هم محسوس است.
داریوش حسن‌نژاد، در گفت و گو با خبرنگار «ایلنا» مهمترین دلایل تنش آبی استان لرستان را کمبود بارش وعدم وجود زیرساختهای مناسب جهت ذخیره آب برای مصارف مختلف از جمله شرب و کشاورزی در لرستان می‌داند و می‌گوید: بر اثر کمبود بارش‌ها دبی رودخانه‌های استان لرستان نسبت به بلند مدت با کاهش ۶۰ درصدی مواجه شده است.
«رومشکان و کوهدشت» کمترین آمار بارشی را در لرستان دارند
او با تاکید بر اینکه کمترین حجم بارش استان لرستان در محدوده مطالعاتی رومشکان و کوهدشت اتفاق افتاده، ابراز می‌کند: بر اساس سوابق سالهای گذشته، مناطق بیرانشهر، روستاهای پایین دست سدهای مروک و حوضیان، روستاهای حاشیه رودخانه کشکان در شهرستانهای چگنی و پلدختر، مناطقی از شهرستانهای بروجرد و دورود، و همچنین بالا دست شهرستان خرم آباد بیشترین تنش آبی را دارند.
ممنوعیت کشت‌های آبدوست در لرستان
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان لرستان با اشاره به اقدامات این شرکت برای رفع تنش آبی استان لرستان می‌افزاید: برای تحقق این مهم، آب سدهای ایوشان و مروک رهاسازی شده و کشت بهاره و تابستانه در اراضی تحت پوشش شبکه آبیاری سدهای حوضیان و مروک ممنوع شده است.
الزام به نصب کنتور هوشمند آب بر روی تمامی چاه ها، اجرای برنامه مدیریت توامان آب و برق و قطع برق چاههای با مصرف بالای آب و برق، اصلاح و تعدیل پروانه بیش از ۵ هزار حلقه چاه کشاورزی، تغییر الگوی کشت در اراضی تحت پوشش چاههای کشاورزی از اقداماتیست که برای رفع تنش‌های آبی لرستان انجام شده است.
به گفته حسن نژاد در استان لرستان ۱۵۸۳ حلقه چاه غیر مجاز و تعداد ۷۶۷۱ حلقه چاه دارای پروانه بهره برداری وجود دارد که در سال جاری تعداد ۲۹۲ حلقه چاه غیرمجاز پُر ومسلوب المنفعه شده است.
گزارش: آمنه سپهر
