کشف بقایای کوره ذوب فلز سده‌های نخستین اسلامی در شوش
گمانه‌زنی تقاطع ورودی چهار راه شهر شوش به آشکار شدن آثاری از جمله بقایای یکپارچة یک کورة ذوب فلز منجر شد که با توجه به نتایج کاوش‌های سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ در نزدیکی این محدوده، می‌توان این کورۀ ذوب فلز را متعلق به اواخر دوران تاریخی یا اوایل سده‌های نخستین اسلامی دانست.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مهدی امیدفر (سرپرست هیئت باستان‌شناسی) با اشاره به آنکه شوش یکی از مهمترین محوطه‌های باستانی جنوب‌غربی آسیاست که در شمال دشت خوزستان قرار دارد، گفت: این محوطۀ منحصربه‌فرد، از پشته‌های متعددی تشکیل شده که تپه‌های آکروپل، آپادانا، شهر شاهی و محدودۀ شهر صنعتگران، از مهمترین قسمتهای آن به شمار می‌روند.
این باستان‌شناس افزود: در پی کاوش‌های باستان‌شناسان انگلیسی و فرانسوی در شوش، استقرار جوامع انسانی در این محوطه از نیمه دوم هزاره پنجم پیش‌ازمیلاد آغاز شده و تقریباً به طور پیوسته تا سده‌های میانه اسلامی ادامه داشته است.
امیدفر اظهارداشت: با پایان حضور هیأت باستان‌شناسی فرانسوی و همزمان با انقلاب اسلامی در ایران، پژوهش‌های باستان‌شناسی در شوش با وقفه‌ای طولانی روبرو شد، از آن پس، کاوش‌های محدود انجام شده توسط هیأت‌های ایرانی در محوطه باستانی شوش، بیشتر با ماهیت نجات‌بخشی صورت گرفت که گمانه‌زنی در تقاطع چهارراه ورودی شهر شوش در منتهی‌الیه شرقی شهر صنعتگران نیز از آن جمله به شمار می‌رود.
او گفت: یکی از پروژه‌های عمرانی چالش‌برانگیز شهر شوش در دهۀ گذشته، برچیدن سازۀ پل روگذر محور ترانزیت اهواز-اندیمشک به منظور ایجاد مسیر زیرگذر بوده است.
به گفته این باستان‌شناس، این پل، یکی از سازه‌های جدید در محدوده عرصۀ محوطه شوش به‌شمار می‌آمد که برچیدن آن موجب سازگار شدن شرایط این محدوده با ضوابط مصوب عرصه و حریم محوطۀ باستانی از سوی نهادهای متولی شد با وجود این، بر اساس نتایج کاوش‌های اخیر و ضوابط حاکم بر عرصة محوطۀ باستانی شوش، امکان احداث مسیر زیرگذر در جادۀ اهواز-اندیمشک (محور شمال به جنوب) در محل تقاطع چهارراه ورودی شهر شوش، به‌دلیل آسیب رساندن به یکپارچگی و ماهیت باستانی این بخش از محوطه وجود نداشت.
او خاطرنشان کرد: از این رو، پروژۀ احداث مسیر زیرگذر در محور شمال به جنوب جادۀ اهواز-اندیمشک از سوی مسئولان شهری و استانی با برنامه‌ریزی برای ایجاد یک سازه در محور دزفول-شوش (شرق به غرب) جایگزین شد که کاهش مشکلات ترافیکی و سامان‌دهی این محدوده از شهر را در پی خواهد داشت.
سرپرست هیئت باستان‌شناسی گفت: با پیشنهاد این طرحِ جایگزین از سوی مسئولان شهری به پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، گمانه‌زنی به منظور بررسی احتمال آشکار شدن بقایای فرهنگی در محدودۀ مورد نظر در دستور کار هیأت باستان‌شناسی پایگاه میراث جهانی شوش قرار گرفت.
امیدفر گفت: محدودۀ پیشنهادی برای ایجاد سازۀ جایگزین در چهارراه ورودی شهر شوش در شمال شرقی تپه شهر صنعتگران، در حرائم درجه یک و دو محوطۀ میراث جهانی شوش قرار دارد.
سرپرست هیئت باستان‌شناسی با بیان‌اینکه در این پروژه، ۳۸۰ متر از بخش غربی محدوده پیشنهادی که نوار سبز ورودی شهر شوش را در بر می‌گیرد، مورد گمانه‌زنی باستان‌شناختی قرار گرفت افزود: گذشته از کاوش در وضعیت آب و هوایی نامناسب تابستان، پروژه با چالش‌های جدی دیگری نیز روبرو بود که از آن میان می‌توان به برخورد با لوله‌های قطور انتقال آب برای آبیاری فضای سبز، حوض‌های آبنما، جعبه‌های کنترل و کابل‌های برق تیرهای روشنایی و کابل‌های فیبر نوری در محدودة گمانه‌زنی اشاره کرد.
او گفت: با این حال، بخش غربی این محدوده به مراتب با مشکلات کمتری نسبت به بخش شرقی، اعم از برخورد با زیرساخت‌های شهری یا موانع دیگری از این دست رو به رو بود.
این باستان‌شناس افزود: در این فصل، جمعاً ۷ گمانه در ابعاد ۳×۳ متر ایجاد شد که از مهمترین آثار به‌دست آمده از آن‌ها می‌توان آشکار شدن بقایای یکپارچة یک کوره ذوب فلز در دو کارگاه کاوش را بر شمرد.
او اظهارکرد: اگرچه یافته فرهنگی شاخصی در ارتباط با این پدیدار به دست نیامد که پیشنهاد تاریخ دقیق برای آن را امکان‌پذیر کند، اما با توجه به نتایج کاوش‌های سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ در نزدیکی این محدوده، می‌توان این کورۀ ذوب فلز را متعلق به اواخر دوران تاریخی یا اوایل سده‌های نخستین اسلامی دانست.
سرپرست هیئت باستان‌شناسی در پایان گفت: این فرضیه با آشکار شدن ۲ سکه و یک سرپیکان مفرغی (در لایه‌های پایینتر از کوره ذوب فلز) از دورۀ اشکانی درکارگاه‌های دیگر گمانه‌زنی، بیش از پیش پشتیبانی می‌شود.
