اطلاق عنوان «پدر ادبیات کودک و نوجوان به مهدی آذریزدی اشتباه است/ آثاری که هنوز منتشر نشده اند

پیام شمس الدینی در گفتگو با خبرنگار ایلنا، درباره مهدی آذریزدی گفت: دوبار با زنده‌یاد آذریزدی آشنا شدم؛ مرتبه اول تابستان ۱۳۶۳ به واسطه کتاب‌های او بود که توسط پدرم به دستم رسیدند و بار دوم هم، مردادماه ۱۳۷۹ در جشنواره ادبی دانش آموزی در یزد بود. زندگی زنده‌یاد آذریزدی در محله خرمشاه یزد، فرصتی برای دیدارهای مکررم با او بود و در بازه زمانی ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۸ که از دنیا رفت، روابط نزدیک خانوادگی پیدا کردیم. آخرین دیدارمان هم فروردین ۱۳۸۸ بود که همان موقع هم شیدایی و ناآرام بودنش مشهود بود. 

وی با اشاره به مجموعه «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» آذریزدی افزود: آذر یزدی نه تنها نویسنده کودک، بلکه روزنامه‌نگار، ویراستار، پژوهشگر ادبی و نمونه‌خوان آثار مهمی مانند فرهنگ معین و روزنامه اطلاعات بود. او در گردآوری داستان‌های مجموعه «قصه‌های خوب» از منابع متنوعی ازجمله ۱۴ نقیضه از گلستان سعدی استفاده کرد و تجربیات زندگی خود را هم به داستان‌ها اضافه کرد تا با خرافات مبارزه کند. 

این پژوهشگر درباره‌عدم ازدواج آذریزدی گفت: مساله، مربوط به یک عشق ناکام می‌شود. زنده یاد آذریزدی در جوانی عاشق دختری شد که با یکی از استادبناهای مشهور یزد ازدواج کرد. او هم به همین دلیل تا پایان عمر ازدواج نکرد. خانواده آذریزدی تازه مسلمان بودند و این ماجرا در محله‌ای رخ داد که مسلمانان و زرتشتیان یزد همزیستی خوبی دارند. 

شمس الدینی درباره انگیزه آذریزدی از نوشتن گفت: او از ۳۵ سالگی شروع کرد و خوش‌مشربی، قصه‌پردازی و افزودن عناصر روزمره زندگی، آثارش را متمایز کرده است. اما باید بدانیم دغدغه نوشتن در او از زمان کودکی و به خاطر حسرت نداشتن کتاب‌های خوب ریشه می‌گیرد. آذر یزدی بخشی از جریان بازگشت به ادبیات کهن بود و نخستین کتابش همزمان با تأسیس شورای کتاب کودک و اعطای جوایزی مانند جایزه یونسکو منتشر شد. عنوان «پدر ادبیات کودک و نوجوان» برای آذر یزدی نادرست است. بلکه باید او را پیشتاز بازنویسی ادبیات کهن برای کودکان دانست. 

وی ضمن تاکید بر لزوم بازنویسی ادبیات کلاسیک برای نسل امروز گفت: هر نسلی نیاز به بازخوانی گذشته دارد، اما فرم ارائه از کتاب به انیمیشن و تئاتر تغییر کرده است. اگر آذر یزدی زنده بود، احتمالاً به تکمیل جلدهای نهم و دهم مجموعه‌اش (قصه‌های دانشوران و تاریخ ایران) می‌پرداخت. او آثار چاپ‌نشده‌ای مانند شعرهای طنز، مثنوی‌ها، نامه‌ها و داستان «قصه آفرینش» داشت که هنوز منتشر نشده اند. 

این استاد دانشگاه در پایان گفت: آذریزدی فردی عاطفی و رقیق القلب بود. در سال‌های زندگی‌اش از موفقیت آثارش و جایزه‌ای که به عنوان خادم قرآن گرفت و قدردانی رهبر انقلاب از او در سال ۱۳۸۶ باعث خرسندی‌اش بودند و می‌گفت: «خدا پس از ۴۰ سال صبر، پاداش خلوص نیتم را داد.» پیشنهاد می‌کنم بچه‌های نسل امروز با مطالعه جلد «قصه‌های گلستان و ملستان» از مجموعه «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» شروع کنند و بعد به «قصه‌های شیخ عطار» بپردازند چون این آثار تجربیات زندگی آذر یزدی را به زبان ساده بیان می‌کنند. 

مهدی آذر یزدی با نام اصلی مهدی آذری خرمشاهی، متولد اسفند ۱۳۰۰ در یزد، از کودکی در کارگاه جوراب‌بافی مشغول به کار شد و بعدها در کتابفروشی فعالیت کرد که این تجربه عشق او به ادبیات را شکوفا کرد. آذر یزدی در سن ۳۵ سالگی نخستین جلد از مجموعه «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» را منتشر کرد و تیر ۱۳۸۸ در ۸۸ سالگی از دنیا رفت.