کلید خانه‌دار شدن در گرانی:
آیا خانه‌های پیش‌ساخته کوچک، رؤیای سرپناه را واقعی می‌کنند؟
سید محمد فتاح جهرمی
در شرایطی که افزایش سرسام‌آور قیمت زمین و مصالح، خانه‌دار شدن را برای بسیاری به آرزویی دست‌نیافتنی تبدیل کرده است، یک کارشناس ارشد صنعت ساختمان از راهکاری عملی و جهانی پرده‌برداری می‌کند که می‌تواند معادله بازار مسکن را تغییر دهد.
به گزارش ایلنا به نقل از سیوان لند: بازار مسکن ایران سال‌هاست که با چالش‌های پیچیده‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کند. افزایش قیمت زمین، مصالح ساختمانی و دستمزدها، قدرت خرید مردم را به شدت کاهش داده و رؤیای داشتن یک سرپناه شخصی را برای اقشار متوسط و کم‌درآمد جامعه دور از دسترس کرده است. در این میان، تمرکز بر ساخت‌وسازهای سنتی و پروژه‌های بزرگ‌مقیاس، عملاً پاسخگوی نیاز واقعی جامعه نبوده است. اما آیا راهکار دیگری وجود دارد؟
سید محمد فتاح جهرمی، بنیان‌گذار سیوان لند و سامانه مازیس و کارشناس فعال در صنعت ساختمان، معتقد است که پاسخ مثبت است. او راهکار را در تغییر نگرش به مفهوم «خانه» و استفاده از فناوری‌های نوین ساخت‌وساز می‌داند.
«با افزایش قیمت زمین، مصالح و دستمزدها، خانه‌های بزرگ دیگر برای بسیاری از خانواده‌ها اقتصادی نیست. خانه‌های کوچک پیش‌ساخته و سری‌سازی‌شده می‌تواند راهکاری سریع، مقرون‌به‌صرفه و عملی برای کاهش بحران مسکن و کمک به اقشار فاقد سرپناه باشد.»
الگوهای موفق جهانی: مسیری که دیگران با موفقیت پیموده‌اند
ایده خانه‌های کوچک پیش‌ساخته یک تئوری خام نیست، بلکه یک استراتژی آزموده‌شده در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه است. مهندس فتاح جهرمی با اشاره به این تجربیات موفق، تاکید می‌کند که نیازی به آزمون و خطا نیست و می‌توان از این الگوها برای حل بحران مسکن در ایران الهام گرفت.
- شمال آمریکا: در کشورهایی مانند ایالات متحده و کانادا، پروژه‌های مدولار کوچک به‌عنوان راهکاری مؤثر برای مقابله با بحران بی‌خانمانی و همچنین ارائه مسکن ارزان‌قیمت به جوانان و زوج‌های جوان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- اروپا (آلمان، هلند، دانمارک): این کشورها پیشگامان ساخت مجتمع‌های مسکونی پیش‌ساخته با پلان‌های استاندارد هستند. مزیت اصلی این مدل، امکان ترکیب واحدها و توسعه فضا در آینده است که به خانواده‌ها انعطاف‌پذیری بالایی می‌دهد و همزمان هزینه‌ها و زمان ساخت را به شدت کاهش می‌دهد.
- آسیا (ژاپن و کره جنوبی): در شهرهای پرجمعیت و گران‌قیمت آسیای شرقی، واحدهای مدولار و صنعتی‌سازی ساختمان به یک استاندارد تبدیل شده است. فناوری پیشرفته در این کشورها امکان ساخت خانه‌هایی باکیفیت، ایمن و در عین حال کوچک و اقتصادی را فراهم کرده است.
- چین و سنگاپور: این دو کشور با استفاده از مدل سری‌سازی پلان‌ها و تولید انبوه واحدها، توانسته‌اند پروژه‌های عظیم مسکن اجتماعی و مقرون‌به‌صرفه را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به نتیجه برسانند.
سید محمد فتاح جهرمی در این‌باره می‌گوید: «الگوهای موفق بین‌المللی، مسیر پرهیز از آزمون و خطای بیهوده را نشان می‌دهد و می‌تواند به انبوه‌سازان و نهادهای صدور مجوز کمک کند تا پروژه‌ها با استاندارد بالا اجرا شوند.»
یک فراخوان ملی: نقش انبوه‌سازان، پیمانکاران و نهادهای دولتی
پیاده‌سازی این راهکار در ایران نیازمند یک عزم ملی و همکاری سه‌جانبه میان سازندگان، پیمانکاران و نهادهای صدور مجوز است. پذیرش الگوهای ساخت‌وساز مدرن و اقتصادی، نیازمند تغییر نگرش در تمام سطوح است.
انبوه‌سازان و پیمانکاران می‌توانند با سرمایه‌گذاری بر روی فناوری‌های پیش‌ساخته و مدولار، پروژه‌هایی را تعریف کنند که هم از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر بوده و هم با سرعت بسیار بالاتری به مرحله بهره‌برداری می‌رسند. این امر بازگشت سرمایه را تسریع کرده و ریسک‌های ناشی از تورم و نوسانات قیمت را کاهش می‌دهد.
نهادهای صدور مجوز، مانند شهرداری‌ها و وزارت راه و شهرسازی، نیز نقشی کلیدی بر عهده دارند. آن‌ها باید با درک درست از وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم، قوانین و ضوابط را به گونه‌ای تسهیل کنند که ساخت واحدهای کوچک و استاندارد ممکن شود. تمرکز باید از شعارهای غیرقابل اجرا به سمت تحقق مالکیت واقعی مردم بر سرپناهشان تغییر کند، حتی اگر این سرپناه یک واحد کوچک باشد.
چرا خانه‌های کوچک پیش‌ساخته یک گزینه هوشمندانه است؟
مزایای این روش تنها به قیمت تمام‌شده پایین‌تر محدود نمی‌شود. این خانه‌ها مجموعه‌ای از ویژگی‌های مثبت را ارائه می‌دهند که آن‌ها را به راهکاری پایدار و منطقی برای آینده شهرنشینی تبدیل می‌کند:
- کاهش چشمگیر زمان ساخت: فرایند ساخت یک خانه پیش‌ساخته به دلیل تولید همزمان قطعات در کارخانه و آماده‌سازی فونداسیون در محل، می‌تواند حداکثر تا ۶ ماه زمان ببرد که در مقایسه با روش‌های سنتی یک رکورد محسوب می‌شود.
- کاهش هزینه‌ها: تولید انبوه، کاهش نیاز به نیروی کار در محل پروژه و مدیریت بهینه مصالح، هزینه‌های ساخت را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
- انعطاف‌پذیری در طراحی: معماری مدولار این امکان را می‌دهد که واحدها در آینده با افزودن ماژول‌های جدید گسترش یابند و با نیازهای خانواده تطبیق پیدا کنند.
- ورود فناوری به صنعت ساختمان: این روش، صنعت ساختمان را به سمت صنعتی‌سازی، افزایش کیفیت و دقت در اجرا و استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا سوق می‌دهد.
- دوستدار محیط زیست: به دلیل تولید در محیط کنترل‌شده کارخانه، هدررفت مصالح به حداقل رسیده و بهره‌وری منابع به شکل چشمگیری افزایش می‌یابد.
جمع‌بندی: گامی عملی برای تحقق یک رؤیای ملی
در نهایت، همان‌طور که سید محمد فتاح جهرمی تاکید می‌کند، راهکار بحران مسکن نه در وعده‌های بزرگ، بلکه در برداشتن قدم‌های کوچک، عملی و هوشمندانه نهفته است.
«خانه‌های کوچک پیش‌ساخته، راهکاری عملی، استاندارد و پایدار برای بحران مسکن هستند. اگر انبوه‌سازان، پیمانکاران و نهادهای صدور مجوز با نگاه انسانی و واقعی به شرایط مردم عمل کنند، حتی در شرایط سخت اقتصادی، می‌توان به اقشار فاقد مسکن کمک کرد تا مالک خانه خود شوند. این مدل از شعار دادن و اقدامات غیرواقعی جلوگیری می‌کند و می‌تواند اثر واقعی بر زندگی مردم داشته باشد.»
زمان آن فرا رسیده است که با نگاهی نو به صنعت ساختمان، از تجربیات موفق جهانی بهره بگیریم و با تمرکز بر راهکارهای مقیاس‌پذیر و اقتصادی، رؤیای خانه‌دار شدن را برای میلیون‌ها ایرانی به واقعیتی شیرین تبدیل کنیم.
