تهدید پوتین و معضل ناتو؛ آیا هواپیماهای روسی سرنگون خواهند شد؟
با تشدید پروازهای تحریک‌آمیز روسیه بر فراز خاک کشورهای عضو ناتو و اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا درباره استفاده از قدرت نظامی، این ائتلاف نظامی با معضلی استراتژیک روبه‌روست: رهگیری معمولی یا دستور سرنگونی؟
به گزارش ایلنا، روزنامه تایمز نوشت که تنش‌ها بین روسیه و کشورهای عضو ناتو در هفته‌های اخیر به دلیل یک رشته عملیات هوایی تحریک‌آمیز روسیه و ورود هواپیماهای این کشور به حریم هوایی متحدان، افزایش یافته است.
این روزنامه انگلیسی افزود که برخی اعضای ناتو نگرانند یک اشتباه کوچک می‌تواند جنگ جهانی سوم را به‌راه اندازد. این تحولات ائتلاف را با یک معضل راهبردی جدی مواجه کرده است: آیا باید مانند سابق این هواپیماها را رهگیری و از منطقه دور کرد، یا باید دستور سرنگونی آنها صادر شود؟
تایمز نوشت که این موضوع محور بحث‌های کنونی ناتو پس از سلسله پروازهای تحریک‌آمیز روسیه در آسمان کشورهای عضو است. تنش‌ها پس از اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در روز سه‌شنبه شدت گرفت؛ او تأکید کرده که ناتو باید در پاسخ به این نقض‌ها از قدرت نظامی استفاده کند.
با این حال، موضع رسمی ناتو نسبت به تحرکات اخیر به‌طور استراتژیک مبهم مانده و قواعد درگیری به‌صورت محرمانه نگه داشته شده تا مسکو نتواند از آنها سوءاستفاده کند.
تایمز به نقل از مارک روته، دبیرکل ناتو، نوشت که هر تصمیمی بر اساس اطلاعات دقیق اطلاعاتی از جمله نیت هواپیما، تجهیزات تسلیحاتی و خطرات احتمالی برای نیروهای عضو، غیرنظامیان و زیرساخت‌ها اتخاذ خواهد شد. بسیاری از فرماندهان نظامی معتقدند ائتلاف باید خویشتن‌داری کند و از شتاب‌زدگی و تشدید تنش با روسیه پرهیز نماید.
بوریس بیستوروس، وزیر دفاع آلمان نیز تأکید کرد که نباید در «دام تحریکات» ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه گرفتار شد و باید ناتو با «احتیاط، هوشمندی و قاطعیت» عمل کند.
در همین حال، ژنرال یان جاکولا، فرمانده ارتش فنلاند، نسبت به تصمیمات شتاب‌زده که می‌تواند عواقب وخیمی داشته باشد، هشدار داد.
در مقابل، برخی کارشناسان معتقدند تردید ناتو، مسکو را به ادامه اقدامات تحریک‌آمیز تشویق می‌کند. گابریلیوس لاندسبیرگیس، وزیر پیشین لیتوانی، از نبود خطوط قرمز به‌عنوان خطر واقعی یاد کرده و خواستار تهدید به هدف قرار دادن مواضع پرتاب پهپادهای روسی با موشک‌های کروز شد.
تایمز گزارش داد که لهستان اعلام آمادگی کرده هر هواپیمای نظامی روسی را که وارد حریم هوایی آن شود سرنگون کند و کشورهایی مانند سوئد، دانمارک و استونی در حال بررسی تصویب قوانینی مشابه هستند. اوکراین نیز قصد دارد یک‌هزار نیروی خود را برای شرکت در تمرینات دفاع هوایی مشترک به لهستان اعزام کند.
این روزنامه افزود که گزینه‌های کمتر تشدیدکننده دیگری نیز روی میز است، از جمله انجام حملات سایبری محرمانه و پیشگیرانه علیه اهداف روسیه؛ امری که کریستوف کون، رئیس ستاد مرکز دفاع سایبری ناتو در استونی بر آن تاکید دارد.
با وجود اینکه سرنگونی هواپیماهای روسی می‌تواند پیام بازدارنده قوی ارسال کند، اما هر اقدامی از این دست نیازمند حمایت سیاسی و نظامی روشن همه اعضای ناتو به ویژه آمریکا است؛ کشوری که رئیس‌جمهور آن، در ارائه حمایت نظامی در این زمینه مردد به نظر می‌رسد.
تایمز همچنین خاطرنشان کرد که برخی کشورهای ناتو مانند استونی به‌شدت به سامانه‌های هوایی یا باتری‌های دفاع هوایی متحدان خود وابسته هستند و این موضوع می‌تواند مانعی دیگر در مسیر تصمیم‌گیری باشد.
