ناتو: هواپیماهای روسی را خواهیم زد
نقض مکرر حریم هوایی کشورهای عضو ناتو توسط هواپیماهای روسیه در هفته‌های اخیر، بحث‌ها و نگرانی‌های جدی‌ای را در این ائتلاف درباره نحوه پاسخ به این تجاوزات به دنبال داشته است؛ از جمله احتمال سرنگونی هواپیماهای متجاوز.
به گزارش ایلنا، روزنامه آمریکایی پولیتیکو در گزارش خود در این‌باره به بیانیه مشترک سفرای ناتو اشاره کرده که در آن تأکید شده است «ناتو از تمام ابزارهای نظامی و غیرنظامی، مطابق با قوانین بین‌المللی، برای دفاع از خود و حفاظت از اعضایش استفاده خواهد کرد.»
برخی کشورهای عضو ناتو مانند لهستان و سوئد اعلام کرده‌اند که آماده‌اند هر هواپیمای روسی که وارد حریم هوایی‌شان شود را سرنگون کنند.
با این حال، کارشناسان به بررسی تفاوت اساسی دیدگاه‌های روسیه و غرب می‌پردازند؛ روسیه خود را در وضعیت جنگ نظامی با غرب می‌داند، در حالی که ناتو خود را ائتلافی دفاعی می‌داند که هدفش بازدارندگی و جلوگیری از تشدید تنش‌هاست.
چالری سالونویوس-باسترناک، مدیر اجرایی مرکز پژوهشی «نوردیک وست آفیس» در هلسینکی در این‌باره می‌گوید: «بین دیدگاه مسکو و ناتو تفاوت اساسی وجود دارد. روسیه معتقد است در حال جنگ با ما و غرب است، ولی ما چنین برداشتی نداریم. به همین دلیل، قواعد درگیری ما متفاوت است.»
اوانا لونگیسکو، سخنگوی پیشین ناتو معتقد است که قواعد نظامی ناتو محرمانه است و آن تعیین می‌کند که نیروها در هر موقعیت چه رفتاری داشته باشند و این قواعد بسته به ماموریت متفاوت است.
با این حال، هر کشور عضو ناتو حق دارد بر اساس تصمیمات ملی خود از حریم هوایی خود دفاع کند. به همین دلیل، کشورهای مانند لیتوانی و رومانی اخیرا قواعد خود را برای واکنش سریع‌تر به نقض حریم هوایی تغییر داده‌اند.
در حادثه‌ای که جمعه گذشته رخ داد، ناتو از سرنگونی جنگنده‌های روسی خودداری کرد، زیرا «تهدید مستقیم» مشاهده نشد. اما کارشناسان هشدار داده‌اند که این موضوع می‌تواند به تشدید تنش‌ها و سوءاستفاده روسیه از نبود موضع روشن آمریکا منجر شود.
آینده قواعد درگیری
فشارها برای سخت‌تر شدن قواعد درگیری در حال افزایش است و برخی رهبران اروپای شرقی از جمله رئیس‌جمهور چک، خواستار پاسخ قوی‌تر و سرنگونی هواپیماهای روسی در موارد بعدی شده‌اند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل گفت که «کشورهای ناتو می‌توانند هواپیماهای روسی متجاوز را سرنگون کنند.» وزیر خارجه لهستان نیز این موضع را تأیید کرد.
با این حال، پولیتیکو متذکر شده که «هنوز مشخص نیست قواعد فعلی اجازه سرنگونی هواپیماهای روسی را می‌دهد یا نه، و در صورت امکان این امر، شرایط اساسی آن مشخص نیست.»
آخرین بار که یکی از اعضای ناتو یک هواپیمای روسی را سرنگون کرد، به سال ۲۰۱۵ بازمی‌گردد؛ زمانی که ترکیه یک جنگنده سوخو-۲۴ روسیه را به‌دلیل نقض حریم هوایی‌اش، هرچند برای مدت کوتاه، هدف قرار داد. این حادثه به بحرانی دیپلماتیک میان آنکارا و مسکو منجر شد، اما پس از آن، موارد نقض هوایی از سوی روسیه به شکل محسوسی کاهش یافت.
