نقش انسان در عصر هوش مصنوعی و تحول در نظام اداری کشور باید بازتعریف شود

به گزارش ایلنا، علاءالدین رفیع‌زاده؛ معاون رئیس‌جمهور و رئیس این سازمان، ۲۴ مهرماه در نخستین کنفرانس ملی چالش‌های مدیریت سرمایه انسانی در سازمان‌های بزرگ مقیاس که به میزبانی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد و در جوار بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) برگزار شد، سخنرانی کرد. 

وی در آغاز سخنان خود ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این رویداد در مشهد مقدس، یاد و خاطره شهدای دفاع مقدس و شهدای جنگ ۱۲روزه، از جمله شهید طهرانچی، دانشمند برجسته هسته‌ای و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی که به دست رژیم صهیونیستی ترور شد را گرامی داشت. 

رفیع‌زاده با اشاره به یادداشت شخصی خود درباره «تغییرات شغلی ناشی از تحولات فناورانه» گفت: تکنولوژی‌های نوین تغییراتی در نظام مدیریتی جهان ایجاد کرده‌اند که اگر نسبت به آن‌ها آگاه نباشیم، حتی موقعیت فعلی خود را نیز از دست خواهیم داد. 

وی یکی از چالش‌های اساسی پیش‌رو را مدیریت مبتنی بر داده دانست و افزود: نکته دوم توجه به استعدادهای محلی و جغرافیایی است و سومین مسئله، تعریف مرز جدید میان انسان و ماشین است. 

او با استناد به گزارش‌های بین‌المللی، اعلام کرد: تا سال ۲۰۲۷ حدود ۸۳ میلیون شغل از بین می‌رود و تنها ۶۳ میلیون شغل جدید ایجاد خواهد شد؛ یعنی در مجموع ۱۴ میلیون شغل حذف می‌شود. 

به گفته وی، مشاغلی مانند بایگانی، منشی‌گری و برخی از پست‌های مدیریتی بیشترین آسیب را از هوش مصنوعی خواهند دید و بخش خدمات مالی نیز به سمت استفاده از ربات‌ها حرکت می‌کند. 

رفیع‌زاده افزود: در سال ۲۰۲۷ نزدیک به ۴۲ درصد کارها ماشینی خواهد شد و اگر بخواهیم پاسخگوی این تغییرات باشیم، باید از امروز تدابیر لازم را اتخاذ کنیم. این تحول باید از دانشگاه آغاز شود. 

رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور با تأکید بر اهمیت آموزش مجدد نیروهای انسانی گفت: ۵۰ درصد کارکنان نیاز به آموزش‌های جدید دارند که ۳۶ درصد آن‌ها باید ظرف شش ماه آموزش ببینند. 

وی سه استراتژی کلان در مدیریت منابع انسانی را تشریح کرد و گفت: یا باید نیروهای فعلی را جایگزین کنیم، یا آموزش دهیم، و یا از ظرفیت خرید خدمت استفاده کنیم. 

رفیع‌زاده افزود: در نظام اجرایی کشور نسبت به این رویکردها بی‌توجه نیستیم و آن را در چارچوب برنامه اصلاح نظام اداری دولت چهاردهم دنبال می‌کنیم. 

رفیع‌زاده در ادامه با اشاره به چالش‌های اصلی نظام اداری گفت: نخستین گام، تدقیق آمار و اطلاعات نیروی انسانی موجود است؛ باید بدانیم چه تعداد نیرو، با چه کیفیتی و چه نیازهای آموزشی در دستگاه‌ها داریم. 

وی با اشاره به تنوع قراردادهای به‌کارگیری نیروها افزود: ۴۵ درصد دستگاه‌های اجرایی کشور مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری نیستند و این موضوع موجب ناترازی در نظام استخدامی شده است. 

او عدالت در جذب نیروی انسانی را دومین محور دانست و گفت: در نخستین آزمون استخدامی دولت چهاردهم تلاش کردیم تا اعمال نظرهای شخصی را به حداقل برسانیم و وزن آزمون کتبی را افزایش دهیم. 

به گفته رفیع‌زاده، یکی از مشکلات موجود توزیع نامناسب نیروی انسانی است؛ در حالی که در برخی ستادها تراکم نیرو داریم، در شهرستان‌ها کمبود جدی احساس می‌شود. در برنامه جدید، مجوزهای استخدامی صرفاً برای نقاط دارای کمبود صادر خواهد شد. 

رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور با تأکید بر اهمیت آموزش‌های عملی و کاربردی گفت: ما بیش از تئوری‌پردازی به آموزش‌های مهارتی و استفاده از استادان حرفه‌ای نیازمندیم. 

وی درباره نحوه پرداخت و جبران خدمات کارکنان دولت تصریح کرد: باید میان عملکرد کارمند و میزان دریافتی او ارتباط معنادار برقرار شود. به‌عنوان مثال، رفتار شایسته با مردم و تکریم ارباب‌رجوع باید یکی از شاخص‌های پرداخت باشد. در سامانه فواد ۱۲۸ نیز همین رویکرد دنبال می‌شود. 

رفیع‌زاده در پایان با تأکید بر این‌که هدف نهایی فعالیت‌های اداری باید رضایت مردم باشد، افزود: با تحولات سریع فناوری، لازم است نظام اداری نیز خود را با شرایط جدید تطبیق دهد. اگر دانش ما ظرف ۷۰ روز به‌روزرسانی نشود، مدرک تحصیلی ما ارزش علمی خود را از دست خواهد داد.