یازدهمین گزارش سیاستی وزارت کار: اصلاح نظام بازنشستگی اجتناب‌ناپذیر است
یازدهمین گزارش سیاستی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با هشدار نسبت به شتاب سالخوردگی جمعیت در ایران، تأکید کرد که پنجره فرصت‌های ناشی از «سود جمعیتی نخست» در حال بسته شدن است و کشور برای بهره‌برداری از «سود دوم جمعیتی» باید به‌سرعت به سمت اصلاح نظام بازنشستگی، تقویت الگوهای پس‌انداز شخصی و سرمایه‌گذاری هدفمند حرکت کند.
به گزارش ایلنا به نقل از مرکز روابط عمومی و امور بین الملل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، یازدهمین گزارش سیاستی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکید می‌کند که تحولات جمعیتی ایران نشان می‌دهد از سال ۱۴۱۰ به بعد با ورود نسل‌های پرشمار دهه‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰ به سن بازنشستگی، فشار سنگینی بر نظام‌های بازنشستگی، تأمین اجتماعی و خدمات سلامت وارد خواهد شد. بر این اساس، یک‌سوم جمعیت کشور در دهه‌های آینده به مصرف‌کننده تبدیل می‌شوند بدون آنکه در چرخه تولید نقشی داشته باشند؛ مسئله‌ای که در صورت غفلت از اصلاحات، می‌تواند به کاهش رشد اقتصادی و بحران‌های رفاهی بینجامد.
این گزارش با اشاره به تجربه کشورهایی نظیر ژاپن، آلمان، کره‌جنوبی و چین در مدیریت سالخوردگی جمعیت تصریح می‌کند: اصلاح نظام بازنشستگی، افزایش سن بازنشستگی، تقویت نظام‌های پس‌انداز شخصی، سرمایه‌گذاری در آموزش و مهارت‌آموزی جوانان و زنان و توسعه صنایع نوآور، کلید کاهش فشارهای ناشی از تغییرات جمعیتی است. به باور کارشناسان، ایران نیز می‌تواند با بهره‌گیری از این تجارب جهانی، مسیر مواجهه با تحولات جمعیتی خود را تغییر دهد.
بر اساس یافته‌های این گزارش، «سود جمعیتی نخست» که از افزایش جمعیت در سن کار ناشی می‌شود، در ایران رو به پایان است. اما اگر دولت و جامعه بتوانند فرصت‌های باقی‌مانده را برای افزایش پس‌انداز، انباشت سرمایه و توسعه بازارهای مالی شفاف به کار بگیرند، امکان بهره‌برداری از «سود دوم جمعیتی» وجود دارد؛ سودی که می‌تواند از محل دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های سالمندان در آینده، به رشد پایدار اقتصادی منجر شود.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: تأخیر در واکنش به تغییرات جمعیتی، تنها باعث از دست رفتن فرصت‌ها و تعمیق بحران‌ها خواهد شد. به همین دلیل، مجموعه‌ای از راهبردهای سیاستی از جمله اصلاح نظام بازنشستگی و تأمین اجتماعی، اتخاذ سیاست‌های بهداشتی مناسب برای بهبود کیفیت زندگی در سالمندی، تقویت پس‌انداز و سپرده‌گذاری شخصی و سرمایه‌گذاری در سرمایه انسانی جوانان و زنان به‌عنوان راهکارهای کلیدی برای عبور موفق ایران از گذار جمعیتی پیشنهاد شده است.
کارشناسان تأکید کرده‌اند که اگر جامعه نتواند در دوره فعلی که جمعیت در سن کار در اوج خود قرار دارد، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری کافی انجام دهد، نسل آینده با فشارهای دوچندان مواجه خواهد شد. به بیان دیگر، سالخوردگی در ایران دیگر یک پدیده آینده‌نگر نیست، بلکه روندی آغاز شده و پرشتاب است که نیازمند تصمیم‌های سریع و مؤثر سیاستگذاران است.
