بحث بر سر یک رای دیوان عدالت؛
کار سخت منشی‌های پزشکان، بدون بیمه و با دستمزد ناچیز
رای جدید دیوان عدالت از دید برخی کارشناسان و پزشکان به عنوان کارفرما، تضییع کننده حقوق همزمان نیروی کار و پزشک است و فقط جیب تامین اجتماعی را پر می‌کند؛ هرچند نیروی کار مطب‌ها به ویژه دستیاران و منشی‌ها، روایتی متفاوت دارند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، طی یکماه گذشته دیوان عدالت اداری در رای جدید خود درباره یکی از بخشنامه‌های سازمان تامین اجتماعی پیرامون شاغلان مطب‌های شخصی پزشکان، نسبت به محاسبه حق بیمه آن‌ها اظهار نظر کرده است. بخشنامه جدید از دید برخی کارشناسان و پزشکان به عنوان کارفرما، تضییع کننده حقوق همزمان نیروی کار و پزشک بوده و دریافت غیر حقی برای تامین اجتماعی‌ست؛ هرچند نیروی کار مطب‌ها به ویژه دستیاران و منشی‌ها، روایت دیگری از شغل خود دارند.
اجحاف در حق پزشکان به مثابه کارفرما؟
آرمین خوشوقتی (کارشناس حقوق بیمه و کار) در این زمینه اظهار کرد: طی ماه گذشته دیوان عدالت اداری در رایی جدید پیرامون موضوع محاسبه حق بیمه شاغلان مطب‌های شخصی پزشکان، یکی از بخشنامه‌های سازمان تامین اجتماعی را مورد بازنگری قرار داد.
وی افزود: پیرو این رای دیوان، سازمان تامین اجتماعی خطاب به شعبات خود بخشنامه‌ای صادر کرده است که براساس آن اگر کسی در مطب پزشکی شاغل باشد، حق بیمه‌اش براساس روزهای کارکرد (فارغ از ساعت کارکرد روزانه) باید به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود. این درحالی است که معمولاً منشی‌ها و دستیاران مطب‌ها به طور متوسط بیشتر از ۳ تا ۴ ساعت کار نمی‌کنند و معمولاً روزهای زوج یا فرد کار می‌کنند. یعنی در هفته معمولاً ۱۰ تا ۱۲ ساعت کار می‌کنند، اما به ازای روزهای حضور، باید حق بیمه کامل به سازمان پرداخت شود.
خوشوقتی ادامه داد: این تصمیم به این منزله است که برای نیروی کاری که به جای ماهی ۱۶۰ تا ۱۷۰ ساعت کار، یک چهارم (۴۲ ساعت) کار می‌کند، حق بیمه ۱۵ روز کامل به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود. در چنین شرایطی برای کارکنان و منشی‌های مطب‌ها که عمدتاً حداقل دستمزد را دریافت کرده و در برخی از شهرستان‌ها کمتر از حداقل دستمزد دریافت می‌کنند، با حقوق حدود ۱۰ میلیون تومان، حق بیمه ۲ تومان (به حساب ۳۰ درصد) دریافت می‌شود.
این کارشناس حقوق بیمه و کار تصریح کرد: به این ترتیب، یک منشی یا کارمند مطب خصوصی، ۴۷۰ هزار تومان حق بیمه ۷ درصد باید بدهد و سازمان تامین اجتماعی ۲ میلیون تومان بابت روز کاری نصفه نیروی کار حق بیمه دریافت می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: طبق ماده ۳۲ قانون تامین اجتماعی که برخلاف این بخشنامه جدید است، برای بیمه‌شدگانی که کارمزد دریافت کرده و مقدار کمتری از کار متعارف روزانه ۸ ساعت ارائه می‌دهند، بایدحق بیمه‌ای به ماخذ کل دریافتی‌شان پرداخت شود. یعنی اگر کارگری در کارگاهی کار می‌کند، ۳۰ درصد حق بیمه‌اش باید از ماخذ کل حقوق‌اش دریافت شود. در مورد شاغلان مطب‌ها، حق بیمه پرداختی کارگر و کارفرما باید چیزی حدود ۹۶۰ هزار تومان باشد اما اکنون بجای ۲۱۰ هزار تومان، کارگر ۴۷۰ هزار تومان می‌پردازد و به‌جای ۷۰۰ هزار تومان حق بیمه قانونی کارفرما (پزشک) مبلغ ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان پرداخت می‌شود.
این کارشناس حقوقی در پایان تاکید کرد: همین اخذ مبالغ بالا بابت حق بیمه موجب شده اغلب پزشکان برخلاف قانون فرار بیمه‌ای داشته و نیروهای مطب‌ها را بیمه نکنند و بدون تردید، این رویه، موجب تضییع بیشتر حقوق نیروی کار خواهد شد.
روایت منشی‌ها و شاغلان مطب‌ها از روابط بیمه و کار
شاغلان مطب‌ها البته نگاه دیگری به مسئله دارند و بخش دیگری از ماجرا را می‌بینند. عمده آن‌ها بر این باور هستند که مشکل عدم بیمه شاغلان مطب‌ها و فرار بیمه‌ای پزشکان باید از طریق بازرسی دقیق مطب‌ها جبران شود؛ سختی کار منشی‌های پزشکان به حدی است که باید حداقل دستمزد به آنان پرداخت و به تعداد روز کاری حق بیمه‌شان واریز شود.
خانم ح.م به عنوان منشی سابق تعدادی از مطب‌های پزشکان در این رابطه می‌گوید: در فضای کار مطب که چندماه در آن مشغول به کار بودم، بعد از یکماه کار وقتی بحث مزد را به پزشک کارفرما اعلام کردم، ناراحتی و دلخوری پیش آمد. من با وجود آنکه پنج روز کاری در هفته کار می‌کردم و از ساعت ۳ بعد از ظهر تا ۹ شب در محل بودم، کمتر از حداقل دستمزد حقوق دریافت می‌کردم. این درحالی بود که گاهی نیم ساعت زودتر از ساعت کاری در محل حاضر و نیم ساعت پس از پزشک مطب را ترک می‌کردم.
وی درباره فشار کاری در مطب اظهار می‌کند: آنچه من تجربه کردم و در شرح کار اغلب همکاران سابق خود می‌دیدیم، فشار کاری بسیار بالا با فشردگی کار بود که منحصر به هماهنگ کردن دفتری ورود بیماران و تعیین وقت ویزیت نبود. در واقع به این دلیل که ما، هم در آماده‌سازی ادوات کار مانند دستیار به پزشک کمک می‌کردیم و هم کار نظافت و آبدارچی خدماتی را انجام می‌دادیم، عملاً به اندازه سه نفر در آن شش ساعت کار می‌کردیم. بحث کار سه‌ساعته درمورد منشی‌ها و نیروهای پزشکان در مطب‌های شخصی واقعی نیست و از ما به اندازه یک روز کامل کاری کار کشیده می‌شد.
او با اشاره به اینکه «هرگز هیچ وعده یا اقدامی در جهت بیمه کردن از سوی پزشک کارفرما مطرح نمی‌شد» اظهار می‌کند: اگر قرار باشد نیروهای منشی مطب‌ها بیمه شوند، باید بازرسان تامین اجتماعی، مطب‌های خاطی را شناسایی کنند و این کار به دلیل دسترسی آسان به مطب‌ها، کار دشواری نیست.
روایت عمده منشی‌های مطب‌ها، کار بیش از سه ساعت در روز است، آن‌ها ادعاهای مربوط به کار نصفه نیمه را مردود می‌دانند؛ اما جامعه پزشکان حرف دیگری دارد؛ با این وجود به نظر می‌رسد سازمان تامین اجتماعی باید به نحوی در این موضوع ورود کند که انبوه شاغلان مطب‌ها از حقوق بیمه‌ای و حداقلی خود محروم نمانند.
گزارش: رضا اسدآبادی
