سنتی کم رنگ شده به سبک زندگی مدرنیته / یلدا قصه پر غصه گرانی برای مردم

به گزارش خبرنگار ایلنا، شب یلدا از جمله آداب و رسوم و جشن های ایران باستان است که دارای اهمیت است و افراد در مورد این شب بر این اعتقادند که پس از سیاه و سرد و بلند، خورشید متولد شده و سراسر گیتی از حرارت و گرمای آن برخوردار خواهند شد و لذا برای بزرگداشت این روز و سپری شدن این شب سیاه و سرد، جشن برگزار می کنند تا با سپری شدن سردی و سیاهی و درازی این شب، روزی همراه با شادی و شادمانی آغاز شود.

گرانی؛ عاملی مهم برای کمرنگ شدن شب یلدا 

شب یلدا در بین ایرانیان همچون بسیاری از آداب و رسوم دیگر این سرزمین کهن دارای ارزش و منزلت بالایی است که دورهم نشینی و مرور خاطره ها را با خود دارد؛ اما این روزها به واسطه مشکلات اقتصادی که دامن گیر مردم جامعه شده است، کمرنگ شده است.

محمودی یکی از بازاریان شرق مازندران هم با بیان اینکه بازار امسال همچون گذشته گرم نیست و شاید یکی از عوامل آن گرانی موجود در بازار فعلی باشد که توانی برای خرید وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه قدرت خرید مردم کاهش یافته است؛ به خبرنگار ایلنا گفت: متاسفانه مردم در این دوره از زمان نه تنها در مقایسه با سال گذشته، بلکه در مقایسه با روزهای ابتدای امسال هم از قدرت کمتری برای خرید برخوردارند و استقبال برای خرید به شدت کاهش یافته است.

یلدا، شب بلند مهر و دوستی و دورهمی هایی که کمرنگ شد

با گشت و گذاری در بازار مازندران، اگر چه بازار آجیل و هندوانه امسال را همچون سال های گذشته پررونق و گرم نمی بینیم؛ اما شور و هیجان برای برگزاری شب یلدایی کنار خانواده با خرید آجیل و خوراکی های شب یلدا فراهم است و نمی توان آن را نادیده گرفت.

همچنان که می دانیم مهمترین ره آورد شب‌های یلدا همنشینی، دورهمی و صله‌رحم است این در حالی است که شرایط اقتصادی فعلی و افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها موجب شده است که این دورهمی ها تحت تاثیر قرار گیرد.

منصوره محبوب یکی از افرادی است که سرگرم خرید برای شب یلدا در بازار شرق مازندران است؛ از او در مورد آداب و رسوم شب یلدا و علت ماندگاری اش می پرسم و می گوید: این سنت از گذشته های دور تاکنون بوده است و همچنان ادامه دارد و سنتی است که حداقل افراد را برای یک شب هم شده دور هم جمع می کند.

او معتقد است باید در این شرایط سخت زندگی و کم شدن رابطه ها و رفت و آمدها و شاید در برخی از موارد کمرنگی عاطفه ها، این سنت ها را پررنگ نگه داشت و به نوعی برای آن ارزش قائل بود.

محبوب می گوید: باید شب یلدا را شب مهر و دوستی نامگداری کرد که برای ما خوش یمن است و هر ساله تلاش داریم تا این شب را به عنوان یکی از شب های مهم سال خود بزرگ داشته و با دورهم نشینی و گپ و گفت از گذشته و فال حافظ این شب را گرامی بداریم.

از او در مورد قیمت های خرید شب یلدا می پرسم که می گوید: گرانی بیداد می کند و به همین دلیل از برخی از خریدها فاکتور گرفته ام اما برخی از خریدها را انجام داده ام و ازگیل شور یا همان به زبان محلی مازندرانی " کندس شور" را با قیمتی 15 هزار تومان خریدم و هنداونه هم بین 3 تا 5 هزارتومان است و انار بین 8 تا 10 هزارتومان در بازار است.

گرانی بازار و سنخیتی که با شیرینی شب یلدا ندارد

محمود سلیمانی هم با اشاره به اینکه یکی از خوردنی هایی که در این شب حتما در سفره شب یلدای مازندرانی می‌توان دید؛ هندوانه است، خاطر نشان کرد: مازندرانی ها معتقدند با خوردن هندوانه تا سال بعد دندان درد نخواهیم گرفت؛ اما قیمت های بالای بسیاری از موارد و تنقلات موجب شده است که شیرینی این شب را احساس نکنیم.

وی با اشاره به کمرنگ شدن شور و حال بازار برای خرید تنقلات در شب یلدا گفت: با وجود گرانی بازار، هیجان برای خرید حتی به میزان کمتر وجود دارد.

این شهروند مازندرانی در مورد قیمت ها افزود: قیمت آجیل به عنوان یکی از تنقلات شب یلدا در بازار بین 60 تا 120 هزارتومان است؛ به خبرنگار ایلنا گفت: قیمت ها متفاوت و براساس کیفیت محصولات درجه بندی شده است تا همگان بتوانند در شرایط سخت اقتصادی از این تنقلات خریداری کنند؛ اما گرانی به قدری بالاست که توانی برای خرید باقی نمانده است.

وی با اشاره به سنت‌های گذشته افزود: کرسی و زیر کرسی رفتن بعنوان وسیله ای برای گرم شدن، یکی از سنت های مردم قدیم مازندران بود که امروزه بواسطه تغییر روش زندگی رنگ باخته است.

سلیمانی با بیان اینکه امروز استفاده از کرسی معمول و مرسوم نیست؛ اما در گذشته خانواده ها در فصل زمستان و شبهای سرد و برف و بوران برای گرم شدن و هم برای خوابیدن و استراحت از وسلیه کرسی استفاده می کردند و استفاده از کرسی در زمستان به ویژه در شب یلدا آداب و رسوم خاصی داشت.

وی بیان داشت: بازی های سنتی همچون کشتی، مچ اندازی و کتک کاری در این شب از دیگر آیین های شب یلدا در برخی از نقاط مازندران است که در کنار شب زنده داری و خوردن خوراکی ها این شب را ماندگارتر می کند.

پذیرایی مازندرانی ها در شب یلدا با خوراکی های محلی

میترا رسولی از دیگر شهروندان مازندرانی در شرق این استان است که با اشاره به سنت های مختلف مازندرانی ها برای شب یلدا گفت: پخت نان محلی، اسبه حلوا، حلوای گردویی، جریره حلوا ، پشت زیک و برنجک از جمله شیرینی های شب یلدا در مازندران است که بانوان مازندرانی با وسواس خاصی برای این شب تدارک می بینند.

وی معتقد است؛ شب یلدا یک شب در طول سال است؛ اما ماندگاری این شب همچون عید نوروز زیاد است و اغلب مردم مازندران برای این شب و سنت دور هم نشینی در این شب از قبل برنامه ریزی مناسبی را در دستور کار دارند و از پخت برنج و ماهی در این شب گرفته تا پخت شیرینی های رنگارنگ از سنت های مردم مازندران با کدبانویی بانوان این دیار است.

رسولی گفت: در کنار شب نشینی به عنوان سنتی مهم در شب یلدا، خوردن انار، میوه، آجیل و تنقلاتی مثل برنجک، گندم برشته، تخم بو داده هندوانه و کدو، کدو حلوایی پخته شده، لبوی پخته شده از سنت های این شب در بین مازندرانی هاست.

یلدا، آداب و رسومی که با مدرنیته شدن رنگ می بازد

شب یلدا و چله شو از جمله آداب و رسوم کهن ایرانیان است که در برخی از موارد از صفا و صمیمیت و شور و هیجان گذشته خبری نیست، چرا که بخشی از آداب و رسوم جای خود را به تجملات داده است و همچنین سرگرم شدن برخی افراد با فضای مجازی، این شب و آداب و رسوم آن را کمرنگ کرده است.

گرچه امروزه وجود فضای مجازی و سرگرم شدن بسیاری از خانواده ها با وسایل جمعی ارتباطی و موبایل و فضای مجازی کم کم جای خود را به دورهمی ها داده است؛ اما باید تلاش شود تا در این شب یلدا و آیین های سنتی، دورهمی ها و صله رحم را با کم کردن توجه به فضای مجازی ، افزایش دهیم و بزرگان را از یاد نبریم.