آیا بودجه سال ۹۸ تئاتر صرفا یک عدد است؟/فرهنگ اولین قربانی کم شدن بودجه
آرش دادگر در «شب تئاتر» عنوان کرد: من نباید پاسخگو باشم که چرا اینگونه فکر می‌کنم و اجرا می‌کنم؛ آگاهی حاصل از تئاتر مساوی است با مطالبه‌گری.
به گزارش ایلنا، «شب تئاتر» در سیزدهمین نشست خود، شامگاه شنبه ۸ دی، با موضوع «بررسی بودجه تئاتر سال ۹۸» و اجرای پیام دهکردی، میزبان آرش دادگر، بازیگر، کارگردان و مدرس دانشگاه بود.
سعید ذبیحی از فعالان تئاتر کرمانشاه و فعال عرصه تئاتر دانش‌آموزی، در رابطه با برنامه هفته گذشته با موضوع تئاتر دانش‌آموزی، نامه‌ای برای پیام دهکردی فرستاده‌اند که بخش‌هایی از آن در ابتدای برنامه خوانده شد.
عدم ابلاغ بخشنامه هفته تئاتر به مدارس تاکنون و از دست رفتن زمان، وضعیت اسفبار تمام مسابقات فرهنگی، عدم تخصیص بودجه از طرف مدرسه برای نمایش، رها کردن دانش‌آموزان بعد از مسابقات، از نکاتی بود که ایشان در نامه خود مطرح کردند.
برای شکوفا شدن یک جامعه، اول از همه باید فرهنگ را پویا کرد
دهکردی در مقدمه بحث توضیح داد: بودجه تئاتر در سال ۹۷ برای کل کشور، ۲۳ میلیارد اعتباری بوده است که تنها ۵ میلیارد آن تاکنون محقق شده است. این مبلغ در سال ۹۸ تبدیل به ۳۲ میلیارد اعتباری شده است که مشخص نیست چه مقداری از آن پرداخت شود.
دادگر با تشبیه وضعیت فعلی به تابلوی «صدقه گدا به گدا» گفت: گویا بالاتری‌ها صدقه‌ای می‌دهند به بخش فرهنگی و بخش فرهنگی صدقه می‌دهد به مدیران بخش تئاتر و آنها صدقه می‌دهند به هنرمندان تئاتر و این ادامه پیدا می‌کند و ما هستیم که متضرریم. مدیران و سیاست‌گزاران می‌آیند و می‌روند اما مردم و هنرمندان و تولیدگران همیشه هستند. با همه سختی‌ها پیش آمدیم اما دیگر به یک اشباع رسیدیم. فرهنگ اولین موضوع برای کم کردن از آن است.
دادگر ادامه داد: وقتی اتریش بابت جنگ جهانی اول از دولت‌های اروپایی برای ساخت زیرساخت‌هایش کمک مالی گرفت، تمام آن را خرج ساخت سالن‌های اپرا و نمایش و گالری کرد و گفت متوجه شدیم تا وقتی مملکتی فرهنگ قوی و غنی نداشته باشد همیشه جنگ و ویرانی دارد. فرهنگ را نمی‌شود تزریق کرد، به مرور اتفاق می‌افتد. برای شکوفا شدن یک جامعه، اول از همه باید فرهنگ را پویا کرد. این فرهنگ از مدارس شروع می‌شود و در مراکز هنری گسترش می‌یابد. به راحتی می‌توان ویروس فرهنگ را در مراکز هنری با یک تماشاچی پخش کرد و همان یک نفر آن را به تمامی جامعه سرایت می‌دهد و شاید ترس از همین است. اشتباه فکر می‌کنید، اهالی تئاتر مثل موم هستند، هر چقدر فشار بدهید بیشتر از لای انگشتان‌تان بیرون می‌زنند.
در تئاتر، عنصرآگاهی وجود دارد و آگاهی مسبب مطالبه‌گری است
وی ادامه داد: شرایط اقتصادی سبب می‌شود که هنرمند به سمت تئاتر تجاری برود، آن هم نوعی از تئاتر است اما اگر تئاتر تماما تبدیل بشود به تئاتر تجاری، این نابودی یک فرهنگ و تفکر است نه فقط تئاتر. فست‌فودها باید زیاد شوند چون مردم باید یک‌‌جا هزینه کنند و ضرری هم نباشد. اما در تئاتر آگاهی هست و این یعنی: وقتی آگاه شوم اعتراض می‌کنم و مطالبه‌گر می‌شوم.
نمی‌خواهیم مسئولیت را بپذیریم و حاضر نیستیم کنار برویم تا فرد دیگری بیاید
دهکردی نتیجه‌گیری کرد: پس هنر ضرری برای مردم ندارد اما برای مدیر بی‌کفایت قطعا دارد.
دادگر ادامه داد: انسان‌شناسی و خود‌شناسی که تئاتر انجام می‌دهد، به دلیل تنگ‌نظری‌ها و بی‌مسئولیتی‌ها در حال از بین رفتن است. نمی‌خواهیم مسئولیت را بپذیریم و حاضر نیستیم کنار برویم تا فرد دیگری بیاید. سرزمین ما پر از استعداد و توانایی است اما مدیریت وجود ندارد و وقتی اقتصاد فلج باشد هیچ اتفاقی نمی‌تواند صورت بگیرد.
بودجه تئاتر باید به صورت لایحه در بیاید
دادگر گفت: خواست دیدن تئاتر و تعداد گروها بسیار افزایش یافته اما مدیران هنوز فکر می‌کنند که ما در دهه ۶۰ هستیم و هزار نفر تئاتری داریم. در تهران در هرشب حدود ۱۲۰ اجرا اتفاق می‌افتد. بودجه‌ای که مجلس در حال تصویب آن است به هیچ جای این تئاتر نمی‌رسد. تئاتر مانند سینما صنعت نیست امر نمادین و واقعی است. بودجه تئاتر باید به صورت لایحه در بیاید. یک دولت مثل پدر جامعه است و باید به آینده بچه‌ها فکر کند.
دادگر خاطرنشان کرد: من نباید به بودجه فکر کنم. من نباید کار مدیری که گذاشته شده تا کار مرا راه بیاندازد را راه بیاندازم و پیشنهاد بدهم. من اجراگرم نه پیشنهاد دهنده. در شروع دهه پنجم هستیم نه برنامه‌ای هست و نه چشم‌اندازی. حتی برنامه کوتاه مدت هم نداریم. فرهنگ این مملکت مانند ذخایر آب‌مان در حال اتمام است. اگر نیت ۱ ساله داریم باید گندم بکاریم، اگر نیت ۱۰۰ ساله داریم باید انسان تربیت کنیم. تئاتر انسان تربیت می‌کند، باید براش هزینه کرد.
انگار هیچ قانونی وجود ندارد!
۱۴کارگردان تئاتر به دادسرا احضار شده‌اند. فارغ از درست و غلط بودن آن، این چه ترسی است که از بدنه نحیف تئاتر وجود دارد؟ آیا نباید معاون هنری یا بخش حقوقی وزارت ارشاد بروند و پاسخگو باشند؟
دادگر پاسخ داد: قانون برای همه یکسان است. تئاتر برای اجراگر قوانینی مشخص کرده که مرجع رسیدگی به تمامی اینها اداره‌کل هنرهای نمایشی است. وقتی مجوزی برای اجرا صادر می‌شود یعنی آن نمایش حائز اجرا شدن است. وقتی نهادها و ارگان‌های مختلف و حتی مدعی‌العموم پا وسط می‌گذارند، می‌پرسیم کسانی که در نظارت ارزشیابی هستند آیا متخصص این قضیه هستند یا نه؟ آیا کسانی که در دادسرا هستند متخصص هستند یا گزارشی داده شده؟ برای گزارش باید تفهیم اتهام شود. چرا اول از همه باید سراغ کارگردان و بازیگران تئاتر بروند نه مدیران بالایی آنها؟ مسئله این است که الان انگار هیچ قانونی وجود ندارد. ما قوانین را رعایت می‌کنیم اما وقتی تفسیر شخصی می‌شوند دیگر من نمی‌دانم باید چه کاری کنم!
من نباید پاسخگو باشم که چرا اینگونه فکر می‌کنم و اجرا می‌کنم
وی ادامه داد: مشکل این‌جاست که قوه مجریه و قضایی با هم گفتگو نمی‌کنند. آنها باید این مسائل را حل کنند من نباید پاسخگو باشم. من باید پاسخوی تماشاگر و مدیر بالاسری خودم باشم. من نباید پاسخگو باشم که چرا اینگونه فکر می‌کنم و اجرا می‌کنم. اگر قرار است آن‌گونه که شما می‌خواهید انجام دهم به خانه می‌روم و می‌نشینم. من کارمند نیستم، تئاتر عابربانک من نیست. من برای اینکه آرتیست باشم ضررهای بسیاری چشیده‌ام.
در بخش پایانی پیام دهکردی از محسن حسن‌زاده، مدیر روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی، مهمان تلفنی درخصوص بسته شدن پردیس تئاتر شهرزاد سوال کرد و حسن‌زاده از مکاتبات شهرام کرمی، مدیر‌کل هنرهای نمایشی برای بازگشایی مجدد این تماشاخانه خبر داد.
«شب تئاتر» با اجرا و کارشناسی پیام دهکردی، تهیه‌کنندگی امیر قمیشی و سردبیری محراب محمدزاده، با محوریت تحلیل مسائل مربوط به تئاتر کشور، شنبه‌های هر هفته ساعت ۲۳ از شبکه چهار سیما پخش می‌شود.
