نسل گذشته موسیقی نتوانست با نسل جدید ارتباط برقرار کند/نوازنده برای دیده شدن مجبور است در کنار یک خواننده قرار بگیرد

به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری کنسرت «یورش» به آهنگسازی سیامک آقایی (نوازنده سنتور و شاگرد ممتاز پرویز مشکاتیان)، صبح امروز شنبه، بیستم مرداد در حوزه هنری برگزار شد.

سنتورنوازی در مسیرِ تعریف کلاسیک از موزیسین ایرانی

در ابتدای این نشست، امیر بهاری که در جایگاه مجری- کارشناس قرار داشت ضمن ارائه توضیحاتی گفت: این کنسرت به شکل گروه‌نوازی است و خواننده دارد و از آذر 88 تا به حال، اولین بار است که آقایی کنسرتی باکلام به شکل کلاسیک ایرانی برگزار می‌کند. او در این سال‌ها که در فضای رسانه‌ای حضور کم‌تری داشته، کارهای مهمی کرده است.

بهاری ادامه داد: یکی از این کارهای مهم، تور کنسرت «باز عشق» بود که در 51 شهر ایران برگزار کرد. شهرهایی مثل لامرد، گلپایگان، ورامین و... که در بعضی از آن‌ها تا پیش از این گروهی از خارج آن شهر برای برگزاری کنسرت روی صحنه نرفته بود. پروژه «باز عشق» چهار سال طول کشید و دلیلش هم مشکلی بود که برای دستشان پیش آمد که کارهایشان را مختل کرد. فعالیت دیگر آقایی برگزاری ورکشاپ‌ها و مسترکلاس‌هایی در شهرهای دور از مرکز است که شاید کمتر کسی به آنجا می‌رود و می‌توان به حدود 20 تا 25 ورکشاپ و مسترکلاسی که برگزار کرده است، اشاره کرد.

او در پایان صحبت‌هایش گفت: آقایی سال گذشته از پایان‌نامه فوق‌لیسانسش دفاع کرد با موضوعی بدیع؛ «بررسی آواز ابوعطا در 26 ردیف موجود» که گمان می‌کنم اگر منتشر شود کتابی بسیار جالب است. او در این سال‌ها مشغول تدریس بوده است، در همان دانشگاهی که تحصیل می‌کند. تعریف کلاسیکی از موزیسین ایرانی وجود دارد که خلق می‌کند، آموزش می‌دهد و انتقال می‌دهد و به جرات می‌توانم بگویم سیامک آقایی از معدود کسانی است که در همان مسیر قدم برمی‌دارد.

می‌توانستیم پل بهتری باشیم/«یورش» نقبی به موسیقی سالیان قبل

سیامک آقایی در ابتدای صحبت‌هایش گفت: اگرچه من تعداد آثار زیادی منتشر نکرده‌ام اما این اولین بار است که مسائل رسانه‌ای کاری که می‌خواهم انجام دهم با کمک امیر بهاری به این شکل مطرح می‌شود و این نقطه ضعف من بوده است که از این فرصت و امکان در مورد سایر کارهایم استفاده نکرده‌ام.

آقایی ادامه داد: نسل من و موسیقی‌ای که ما در آن سال‌ها؛ سال‌های آموزش دیدنمان در حدود دهه 60، یاد گرفتیم نتوانست پلی شود میان اساتیدمان و نسل بعد از خودمان! ما متولدین دهه 50 اگر می‌توانستیم مثل اساتیدمان یا مثل نسل بعد، بهتر حرکت کنیم شاید ارتباط میان نسل چاووش؛ استاد علیزاده، استاد لطفی و... و نسل بعد از خودمان بهتر از این می‌بود و معتقدم می‌توانستیم پل بهتری باشیم.  

او افزود: یکی از انگیزه‌های من برای روی صحنه بردن کنسرت «یورش» با توجه به اینکه آخرین اجرایم با حضور خواننده به سال 88 برمی‌گردد؛ کنسرتی با حضور سالار عقیلی به عنوان خواننده و بعد از آن «باز عشق» که خواننده نداشت، تلاشی بود برای زدن نقبی میان فضایی که در آن سال‌ها داشتیم و این سال‌هایمان. وگرنه در مجموع انگیزه چندانی برای روی صحنه بودن ندارم.

نوازندگان مستعدی که فرصت نشستن کنار یک خواننده مطرح را نداشته‌اند

آقایی در مورد گروه نوازندگانش؛ شروین مهاجر، مهرزاد اعظمی‌کیا، میثم ملکی، پیام جوانی، نیما جوزی و همایون جهانشاهی هم توضیح داد: تجربه‌ای که من از باقی گروه‌نوازی‌هایم داشته‌ام این است که رنج سنی حدود 30 سال یعنی نه چندان جوان و نه چندان مسن، انگیزه زیادی برای کار کردن دارند و توانایی‌های تکنیکی‌شان را به شکلی بسیار منظم و مرتب در اختیار گروه قرار می‌دهند. اعتراف می‌کنم در رده سنی 40، 45 سال پیدا کردن یک گروه بسیار دشوارتر است مگر اینکه انگیزه‌هایی عجیب و غریب داشته باشند که عمدتا مالی است.  

او ادامه داد: فضای این کنسرت خیلی عام نیست و ما از جریان موسیقی رایج دورتر هستیم. شاید یکی از تفاوت‌های اصلی این اجرا استفاده از دوستانی باشد که از دید من در کارشان فوق‌العاده هستند و به جز شروین مهاجر برای باقی‌شان فرصتی پیش نیامده است که خود را نشان دهند. به نظر می‌رسد فضای موسیقی طوری شده است که تا به یکی از سه، چهار خواننده جوان مطرح نزدیک نشوید و سه، چهار سالی را صرف درنوردیدن سالن‌های اجرا نکنید بعید است شناخته شوید. ما هر کسی را از میان نوازندگان می‌شناسیم، سال‌های زیادی کنار یک خواننده مطرح بوده و از آن طریق به شهرت رسیده است و ظاهرا راه دیگری وجود ندارد که بشناسیم‌شان.

آقایی تصریح کرد: نوازندگان کنسرت «یورش» نمونه و سمپلی هستند از استعدادهای کشورمان که فرصت نشستن کنار یک خواننده مطرح را نداشته‌اند. خوشحالم که این کنسرت شرایطی را ایجاد کرده که بتوانیم در فضایی فارغ از موسیقی مردم‌پسند که البته ارزش‌های خودش را دارد به یکی از مهمترین مسائل موسیقی کشورمان که ارتباط میان هنرمند با شنوندگان و مخاطبانی است که اگرچه از نظر کمی قلیل‌اند اما از نظر کیفی قطعا کثیرند، بپردازیم.  

استعدادهایی که دیده نمی‌شوند

آقایی توضیح داد: بسیار پیش آمده است که بسیاری از استعدادهای عرصه نوازندگی خودشان را به شما می‌رسانند و یک سی‌دی به دستتان می‌دهند که بگویند کار ما به این شکل است و این کار را در صورتی انجام می‌دهند که افرادی برون‌گرا باشند و در کنارش بسیاری از آن‌ها نمی‌دانند کار خود را باید به چه صورتی عرضه کنند. چند سالی است که به لطف هومان اسعدی (دبیر جشنواره ملی موسیقی جوان) در جریان بخش سنتورنوازی هستم، در همین دوره 170 دی‌وی‌دی را چک کردم تا از میانشان شش نفر را انتخاب کنم. امسال همچنین بخش آهنگسازی خلاقه، نه صرف ردیف سنتی دستگاهی، به این جشنواره اضافه شد. در مسترکلاس‌هایی که برگزار می‌کنم لیستی از شماره تلفن‌هایی دارم از بچه‌هایی 14، 15 ساله که به شکل عجیبی ساز می‌زنند. قصد داشتم از یکی، دو نفر از همین بچه‌ها دعوت کنم که در کنسرت «یورش» روی صحنه بیایند اما طی صحبت با استاد حسین علیزاده به این نتیجه رسیدیم که شاید کار مناسبی نباشد که در این سن روی صحنه بیاوریمشان.

کنسرتی که بازتاب شرایط امروز است

او ادامه داد: این کنسرت آن چیزی نیست که تا به حال به اسم کنسرت دیده‌اید. تاکیدی ندارم که بگویم ما متفاوتیم ولی مدل من به این صورت است که تا انگیزه اساسی نداشته باشم و تا یک فرس را احساس نکنم اقدام به برگزاری کنسرت نمی‌کنم. تولید موسیقی بدون کانسپتی پشت سر آن برای امثال من چیز جذابی نیست. این کنسرت بازتاب شرایط امروز است و اجازه دهید بیشتر از این در رابطه با جزئیاتش توضیح ندهم.

چرا تالار وحدت، نه؟

آقایی در مورد اینکه چرا در تالار وحدت روی صحنه نرفته است و تالار اندیشه حوزه هنری را انتخاب کرده است هم توضیح داد: ما تالار وحدت را داشتیم ولی مدل من این شکلی است که اگر به عنوان مثال به نوازنده تنبک زنگ بزنم و نتواند بیاید آن قطعه هیچ وقت ساخته نمی‌شود!

او ادامه داد:‌ تالار وحدت به سمتی رفته است که خودگردان شود و و حدس می‌زنم شاید به این دلیل باشد که ارشاد یکسری سوبسیدها را برداشته است. یکی دو بار امکانش را داشتم که «یورش» را به وحدت ببرم ولی تایم‌ها را از دست دادم و دیدیم برای گرفتن تایم پنجشنبه و جمعه به سختی می‌خورم.

این نوازنده سنتور افزود: قصد جسارت ندارم اما تالار وحدت یک زمانی، مثلا یک دهه پیش، جای به اصطلاح عامیانه؛ آدم حسابی‌های موسیقی بود و مدیریتش اجازه نمی‌داد هر کسی با هر رویکرد و وضعیتی روی صحنه برود. ولی اخیرا به اسامی و گروه‌هایی برمی‌خورید که بسیار بی‌ربطند.

او تصریح کرد: از سوی دیگر تالار وحدت یکسری چیزها را به شما اجبار می‌کند، مانند اینکه ردیف یک تا سه را کلا برمی‌دارد و خالی نگه می‌دارد. این خرده‌ریزها در آن جا زیاد است و من یکی را به این سمت سوق داد که دو چهارراه بالاتر بیایم و محیطی روی صحنه بروم که به نظرم معماری‌اش هم بسیار متناسب‌تر با موسیقی سنتی است.

آقایی که قرار است با سنتوری متعلق به سال 52 که از یکی از شاگردان فرامرز پایور به او رسیده است روی صحنه برود، در مورد تعداد قطعات هم توضیح داد: چهار قطعه داریم که با روال کند به تند پیش می‌رود و تندترین و پرانرژی‌ترین قطعه آخرین آن‌هاست که «یورش» نام دارد.

سیامک آقایی (آهنگساز و سرپرست گروه)، دانیال معمارنژاد (خواننده)، شروین مهاجر (کمانچه)، مهرزاد اعظمی‌کیا (کمانچه التو)، میثم ملکی (تار)، پیام جوانی (تارباس)، نی (نیما جوزی) و تنبک (همایون جهانشاهی) هنرمند حاضر در کنسرت «یورش» هستند. کنسرت «یورش» هشتم و نهم شهریور در تالار اندیشه حوزه هنری برگزار می‌شود.