تشریح نتایج عملی طرح بورسیه نمایشگاه کتاب/از ساخت مجسمه خیام در مجارستان تا ترجمه آثار ایرانی در مصر و ایتالیا

امیرمسعود شهرام‌نیا (مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی و قائم‌مقام نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این پرسش که اجرای طرح «بورسیه نمایشگاه تهران» در سال اول چه خروجی عملی و کارکردی داشته است، گفت: سال گذشته شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب تهران طرحی را مصوب کرد تحت عنوان «بورسیه نمایشگاه کتاب تهران» که در این طرح به آژانس‌های ادبی، مترجمان و یا ناشرانی که در زمینه انتشار کتاب ایرانی به زبان‌های خودشان نقش موثری را ایفا کرده‌اند فرصتی در اختیارشان قرار می‌گیرد که مورد حمایت قرار بگیرند و بتواند چند روز بازدیدی از نمایشگاه کتاب تهران داشته باشند تا تاملات و گفت‌وگوهای بیشتری با ناشران و آژانس‌های ادبی و موسسات فرهنگی داخل ایران داشته باشند. خوشبختانه سال گذشته از این طرح استفاده کردیم و تعدادی افراد مختلف از کشورهای متعددی مثل ایتالیا، روسیه و دیگر کشورهای اروپایی و مکیزیک و مصر و برخی دیگر از کشورهای عربی و هندوستان و... به ایران آمدند.

شهرام‌نیا ادامه داد: این آمد و شد به نظرم در وهله اول کمکی کرد این بود که بیشتر از گذشته با ناشران ایرانی و ظرفیت‌های نشر ایران آشنا شدند و البته این دیدار‌ها خروجی‌های عملی خوبی هم داشته است. به عنوان مثال برخی از این ناشرین خارجی که به کشورهای خودشان بازگشتند نسبت به ترجمه و آثار ایرانی در کشور خودشان راغب‌تر و پیگیر‌تر شدند. مثلا نشاری که از مصر آمده در حال حاضر در مرجله نهایی انعقاد قرارداد رایت برای ترجمه کتاب‌های ایرانی است. مشخصا فردی که از مجارستان آمده بود علاقه‌مندی نشان داد به ترجمه و انتشار دیوان رباعیات خیام به زبان مجاری که کار انتشار سه‌زبانه این اثر به پایان رسیده و مجسمه‌ای هم از خیام با حمایت سفارت ایران و موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ساخته شد که قرار است هم‌زمان با نمایشگاه کتاب بوداپست در یکی از میادین این شهر رونمایی شود. باز در مورد ایتالیا هم انتشاراتی که آمده بود مستمرا روی ترجمه و انتشار آثار ادبیات ایران به زبان ایرانی کار می‌کند.

قائم‌مقام نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران همچنین تاکید کرد: به نظرم طرح بورسیه برکات و تاثیرات خوبی داشته، هرچند که به صرف برگزاری یک سال نمی‌توان قضاوت کرد که آیا این طرح کاملا موفق بوده یا خیر. با این حال چنین آثار و برکات مثبتی را از طرح مذکور در همین سال اول دیده‌ایم و امیدوارم شورای‌سیاست‌گذاری نمایشگاه که در جلسه اخیر کلیات طرح را برای نمایشگاه سی‌ویکم هم تصویب کرد، کمک کند همین مسیر را دقیق‌تر ادامه بدهیم و افراد کارشناسانه‌تر انتخاب شوند و برنامه‌ریزی‌های مناسب‌تری هم برای افراد صورت بگیرد که این آمد و رفت منجر به نتایج عملی بیشتری بشود.

او درباره بورسیه‌های انتخاب شده برای نمایشگاه سی‌ویکم نیز اظهار داشت: برای نمایشگاه سی‌ویکم تازه جلسات کارگروه‌ها شکل‌ گرفته است و در اولین جلسه در مورد ۴ یا ۵نفر گفت‌وگو شد. قرار است مذاکرات اولیه برای حضور آن‌ها در نمایشگاه سال آتی صورت بگیرد و در جلسات آتی تعداد این افراد به ۱۰ نفر می‌رسد. اصولا ممکن است از تعداد افرادی که در مرحله اول انتخاب شده‌اند و با آن‌ها مذاکره را آغاز کرده‌ایم برخی به دلایل شخصی یا زمان‌بندی و... نتوانند در تهران حضور پیدا کنند، به همین دلیل اساسا در مرحله اول تعدادی انتخاب اولیه می‌شوند و مذاکرات با آن‌ها آغاز می‌شود تا ان‌شاءالله وقتی شرایط حضورشان قطعی شد، مصوب شود و دعوت نهایی هم اتفاق می‌افتد.

شهرام‌نیا در توضیح اعتبار تخصیص شده برای طرح بورسیه شده‌ها نیز گفت: سال گذشته رقمی از تمام هزینه‌ای که برای مهمانان خارجی نمایشگاه صرف شد، اعلام کردیم. مهمانانی که در نمایشگاه حاضر می‌شوند همیشه تمام هزینه‌های آن‌ها برعهده ما نیست ولی در مورد بورسیه‌ها بیشتر هزینه‌ها برعهده ما است. در کل هم سال گذشته اعتباری که برای مهمانان خارجی ازجمله همین بورسیه‌ها هزینه شد، حدود ۱۰۰ میلیون تومان بود. سقف اعتبار تخصیصی هم به صورت کلی تحت عنوان بودجه مهمانان خارجی لحاظ شده و می‌شود که سال گذشته حدود ۱۷۰ میلیون تومان برای مهمانان خارجی درنظر گرفته شده بود که بخشی‌اش استفاده نشد و مجموع هزینه ما ۱۰۰ و خورده‌ای میلیون تومان شد. تمام اسناد و مدارک این هزینه‌ها هم ثبت شده و موجود است.