حافظ‌خوانی خصوصی برای شب یلدا

علیرضا محمودی ایرانمهر که با داستان «ابرصورتی» توانسته رتبه‌ی نخست مسابقه‌ی داستان‌نویسی «بهرام صادقی» را به خود اختصاص دهد، نزدیک به پنج سال است که مشغول نگارش کتابی با نام «حافظ خوانیِ خصوصی» است. این کتاب آماده انتشار شده است.

این نویسنده درباره‌ی کتابش به خبرنگار ایلنا گفت: 5 سال است روی این کتاب کار می‌کنم که بسیار سخت است و دیر پیش می‌رود. اگر بخواهم این کتاب را با یک نقاشی مقایسه کنم باید بگویم زمانی هست که قلم را برمی‌دارید و روی بوم می‌کشید و طرحی پدید می‌آورید، اما نوشتن این کتاب مثل تراش دادن تکه‌هایی است که باید آن‌ها را کنار هم چید و رنگ و تراش هر تکه از این تابلو بسیار زمان‌بر و سخت است.

او با اشاره به کتاب «حافظ خوانی خصوصی» گفت: این کتاب بی‌شباهت با داستانک (فلش فیکشن) نیست. در واقع به گونه‌ای شیوه‌ی خواندن حافظ در زندگی مردم را مدنظر قرار داده‌ام. وقتی حافظ می‌خوانیم به دنبال آن معنایی که مدنظر شاعر بوده نیستیم، بلکه قرائت شخصی و خصوصی خودمان را از شعر می‌خواهیم.

ایرانمهر ادامه داد: وقتی فال حافظ می‌گیریم تمام جوانب زندگی شخصی خود، اعم از مسائل عاطفی، شغلی و... را در آن می‌جوییم. در واقع باید بگویم که «حافظ‌خوانی خصوصی» یک فال معکوس است. این شیوه‌ی فال حافظ و حافظ‌خوانی را با داستان ترکیب کردم و به همین دلیل هم این اسم را برای کتاب انتخاب کردم.

او درباره‌ی کاراکتر‌های این کتاب گفت: در این کتاب یک تعداد کاراکتر ثابت وجود دارد و تعدادی هم کاراکتر متحرک. باید بگویم بیشتر شبیه یک مجموعه داستان است تا رمان. تمام شخصیت‌ها حول یک محور مرکزی حرکت می‌کنند اما هرکدام برای خود داستان‌های جدایی هم دارند.

این نویسنده با اشاره به اینکه با آزمون و خطا به شیوه‌ی نگارش «حافظ خوانی خصوصی» رسیدم، بیان کرد: ما باید بدانیم که ادبیات تا چه حد کاربردی است. کتاب‌هایی منتشر می‌شوند و حتی به چاپ‌های دوم و سوم هم می‌رسند، عده‌ای می‌خوانند و عده‌ای هم تنها کتاب را خریداری می‌کنند. اما باید دید که این ادبیاتی که تولید می‌شود چقدر کاربردی است و استفاده‌ی روزمره پیدا می‌کند. البته منظورم از کاربردی شدن، تولید یک اثر ادبی عوام‌پسند نیست.

وی با بیان اینکه از ادبیات معاصر ما کم استفاده می‌شود، گفت: همیشه فکر می‌کردم باید چیزی بنویسم که کاربردی باشد. هم برای کسانی که هدفشان از خواندن کتاب سرگرم شدن است و هم برای کسانی که ادبیات را به شکل جدی‌تری می‌خوانند. شعر حافظ را همگان می‌خوانند. از استاد دانشگاه گرفته تا پایین‌ترین اقشار جامعه حافظ‌خوانی می‌کنند و همه با آن ارتباط می‌گیرند. این اتفاق حاصل نوع برخورد شاعر است.

ایرانمهر افزود: نوع خواندن ایرانی‌ها خاص است. آن‌ها یک اثر را می‌خوانند نه به این خاطر که با نوع نگاه نویسنده‌ی آن شوند بلکه آن را می‌خوانند و در اثر به دنبال خودشان می‌گردند، در واقع اثر بیش از آنکه بیانگر اندیشه‌ی نویسنده باشد، آینه‌ای است که مخاطب می‌خواهد خود را در آن ببیند.

این نویسنده با اشاره به اینکه در کار حافظ، یک قرائت هرمونتیک وجود دارد، اظهار داشت: شب یلدا بدون گرفتن فال حافظ  معنایی ندارد. در گرفتن فال حافظ، هرکس به دنبال خود و زندگی‌ شخصیِ خود در شعر حافظ است. من هم به دنبال شیوه‌ای هستم که همین اتفاق در ادبیات معاصر هم بیفتد و کاربردی شود.

او در پایان سخنان خود با بیان اینکه برای انتشار این کتاب با نشر چشمه صحبت کرده‌ام، گفت: در کار صدور مجوز برای کتاب، همیشه مشکلاتی وجود دارد اما من تلاش می‌کنم کتاب را به گونه‌ای بنویسم که اگر چند صفحه از آن هم توسط وزارت ارشاد حذف شد، به متن اصلی ضربه‌ای وارد نشود.