ارشاد دایره آزادی اهل قلم را وسیع‌تر کند
وضعیت کتابخوانی اسف‌بار شده و این دلایل مختلفی دارد ازجمله کلیشه‌ای شدن مضامین که دلیل عمده آن هم وجود ممیزی بر ذهن و قلم نویسنده است.
فرشته نوبخت در گفتگو با خبرنگار ایلنا؛ درباره رمان جدید خود گفت: در حال حاضر روی رمانی کار می‌کنم که امیدوارم بعد از عید آماده سپردن به دست ناشر باشد. «فصل گیلاس» عنوانی است که فعلاً برای این رمان انتخاب کردم اما قطعی نیست. برای انتخاب عنوان کتاب‌ها همیشه با ناشرم مشورت می‌کنم.
او ادامه داد: ماجرای این رمان درباره مرگ است و شخصیت اصلی داستان به نوعی با این موضوع درگیر می‌شود. این کار را هم مثل دیگر آثارم قرار است که نشر چشمه منتشر کند.
همچنین نوبخت از انتشار رمان «از همان راهی که آمدی برگرد» خبر داد که چند هفته‌ای است که وارد بازار کتاب شده.
این نویسنده در پاسخ به این سوال که آیا جوایز ادبی می‌توانند تحولی در نویسندگان و مخاطبان ایجاد کنند؛ گفت: تشویق و جایزه به هر نوعی و در هر رشته‌ای که باشد خوب است. وجود جایزه یک الزام است اما متأسفانه جوایز ادبی در کشور ما بسیار اندک است و حتی چند جایزه بزرگ هم در این سال‌ها از گردونه خارج شده است.
نوبخت با اشاره به اینکه جایزه‌ها را سلیقه‌ها می‌دهند؛ گفت: نقد من به جوایز ادبی این است که داوران آن خیلی محدودند. این سلیقه‌ای است که در همه جایزه‌ها کپی می شود. داوران سواد، سلیقه و علایق محدود به خودشان را دارند. برای هر جایزه‌ای از چند داور خاص استفاده می‌شود و به همین دلیل است که در نهایت از آن جایزه ادبی خروجی خاصی را مشاهده نمی‌کنیم.
او با بیان اینکه مخاطب بی‌انگیزه شده؛ ادامه داد: اعتمادی که مخاطب به جوایز ادبی داشت خیلی کم شده. همچنین باید گفت که جوایز دافعه هم دارد و افرادی با یک دید خاص و سازوکاری غلط به جوایز ادبی نگاه می‌کنند. متأسفانه روی اساسنامه‌ها خوب کار نشده. البته مسائل مالی هم مطرح است و برخی از این جوایز مثل جایزه مهرگان دولتی نیستند و از جانب هیچ ارگانی حمایت نمی‌شوند و همین مسئله مهمی است که خروجی جوایز را پایین آورده. البته فضای ادبیات ما هم فضای مرده‌ای است.
این نویسنده با بیان اینکه عوامل زیادی دلیل بر اسف‌بار بودن وضعیت کتابخوانی در کشور ماست؛ گفت: جوایز، ممیزی، ریسک‌پذیر نبودن ناشران، وضعیت اقتصادی مردم و همچنین ناشران که در این شرایط مالی باعث می‌شود ریسک چاپ هر کتابی را به خود ندهند، بی‌حوصلگی جوانان و مهمتر از همه محدودیت مضمون از جمله عواملی است که باعث شده امروز شاهد چنین وضعیتی در دنیای نشر و کتابخوانی کشور باشیم. متأسفانه نویسنده نمی‌تواند به هر موضوعی که می‌خواهد بپردازد چون مجوز نشر نمی‌گیرد؛ پس سراغ موضوعاتی می‌رود که می‌داند امکان انتشار آن وجود دارد. همین موضوع است که باعث کلیشه‌ای شدن مضامین در رمان‌ها و داستان‌های ایرانی می‌شود.
نوبخت با اشاره به اینکه ناشران محافظه‌کار شده‌اند؛ افزود: متأسفانه دید کارشناسان نشر خیلی بد است. البته نمی‌شود به آن‌ها هم چندان خرده گرفت. چراکه ناشر برای کتابی که قرار است چاپ کند وقت و هزینه صرف می‌کند و اگر این اثر چیزی نباشد که مجوز نگیرد سرمایه‌گذاری ناشر از دست می‌رود. پس او هم به دنبال چاپ اثری است که می‌داند منتشر می‌شود.
نوبخت افزود: چرا باید جایزه ادبی مهرگان دو سالانه باشد؟ چه اشکالی دارد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کمک کند تا این جایزه و جایزه‌های ادبی دیگر هر سال و با شور و قدرت بیشتری برگزار شوند؟ متأسفانه امکانات چندانی در اختیار برگزارکنندگان جوایز ادبی نیست. یک چیزهایی باید از ریشه تغییر کند.
نویسنده کتاب «از همان راهی که آمدی برگرد» با موضوع واگذاری ممیزی به ناشران نیز مخالفت کرد و دراین باره گفت: اگر ممیزی به ناشر واگذار شود با مشکلات بدتری روبه‌رو خواهیم بود. با این کار ترس ناشر بیشتر می‌شود چراکه آن‌وقت بار تمام مسئولیت بر دوش خودش است. با این اتفاق ممیزی به ناشر بیشتر نزدیک می‌شود و ناشران محافظه‌کارتر. این راه‌حل درستی نیست بلکه باید دیدگاه وزارت ارشاد تغییر کند. شاید لازم است افرادی با دیدگاه‌های متفاوت‌تر بر سر کار بیایند. ارشاد باید دایره آزادی اهل قلم را گسترده‌تر کند.