از روایت تا تصویر در موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس

موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در سالروز بازگشت آزادگان، میزبان آیین رونمایی و نقد کتاب «من ابراهیم هادی نیستم» شد؛ مراسمی که با حضور سردار مهدی امیریان، نویسنده و منتقدان اثر و جمعی از علاقهمندان برگزار گردید و با روایتهایی تازه از ایثار و مقاومت، همراه با نمایش عکسهای کمتر دیدهشده آزادگان، حالوهوایی متفاوت یافت.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی و امور بینالملل موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، همزمان با سالروز ورود آزادگان سرافراز به میهن اسلامی آیین رونمایی و نقد و بررسی کتاب «من ابراهیم هادی نیستم» با حضور سردار «مهدی امیریان» مدیرعامل موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، آزاده سرافراز «ابراهیم هادی» راوی اثر، «محمد قاسمیپور» منقد ادبی، «امیرنوبرانی» نویسنده کتاب و جمعی از اصحاب رسانه و علاقهمندان حوزه ادبیات دفاع مقدس در گالری دیجیتال فکه موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد.
در ابتدای این مراسم سردار امیریان با اشاره به ضرورت توجه به ابعاد مختلف جنگ تحمیلی هشت ساله، با بیان اینکه دفاع مقدس فقط در میدان نبرد نبود، بلکه در دل خانوادهها نیز جریان داشت، اظهار داشت: اقشار مختلفی در دفاع مقدس حضور داشتند؛ از فرماندهان و بسیجیان در پشت خاکریزها گرفته تا پدران، مادران، همسران و فرزندان رزمندگان که در این مسیر نقش مهمی ایفا کردند.
سردار امیریان افزود: جنگ تحمیلی ۱۲ روزه نیز حاوی وقایع بسیاری بود که با در نظر گرفتن آنها میتوان فضای دفاع مقدس را بهتر درک کرد؛ بنابراین باید بیشتر درباره سختیهایی که همسران، فرزندان و والدین شهدا و ایثارگران متحمل میشوند، سخن گفت و حمایت بیشتری از آنان صورت گیرد.
مدیر عامل موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس با تاکید بر ضرورت تمرکز بر موضوع آزادگان خاطرنشان کرد: به حوزه آزادگان آنگونه که باید پرداخته نشده است. هرچند نهادها و مجموعههایی فعالیتهایی داشتهاند، اما هنوز جای کار بسیار وجود دارد. مقاومت در میدان جنگ یک معنا دارد، اما مقاومت در دوران اسارت معنایی دیگر. رزمندهای که با اسلحه در خاکریز میجنگد، یک نوع مبارزه میکند، اما زمانی که در خاک دشمن و زیر سلطه او به اسارت درمیآید، با شرایطی متفاوت مواجه است. در زندان دشمن نیز آزادگان ما دست از مقاومت برنداشتند.
وی تصریح کرد: در دوران اسارت، سایه دشمن بالای سر اسیر است؛ او از غذا و نیازهای اولیه تا فعالیتهای فرهنگی، مذهبی و شخصی تحت فشار دشمن قرار دارد. در ظاهر ممکن است تصور شود که وظیفهای بر عهده اسیر باقی نمانده، اما آزادگان ما در همان شرایط نیز دست از مبارزه و مقاومت نکشیدند. این مفهوم باید بیش از پیش در روایت دفاع مقدس برجسته شود.
سردار امیریان با بیان اینکه دفاع مقدس و بهویژه حوزه آزادگان بسیار بیشتر از این نیازمند تولید کتاب و آثار مکتوب است، ادامه داد: مقاومت در میدان جنگ یک درس بزرگ برای ما دارد، اما مقاومت در اسارت، زیر دست و پای دشمن، معنای دیگری از پایداری است که باید مورد توجه و بررسی قرار گیرد. مطالعه و انتشار کتاب در این زمینه گام ارزشمندی است و باید گسترش یابد.
در ادامه امیر نوبرانی، نویسنده کتاب «من ابراهیم هادی نیستم»، در سخنانی با اشاره به روند شکلگیری این اثر گفت: پس از درگذشت پدر و مادر شهید، برادر ایشان خاطراتی را بازگو کرد که همین خاطرات زمینهساز نگارش بخشی از این کتاب شد. در واقع تلاش و زحمتی که در جمعآوری این روایتها کشیده شد، موجب شد اثری ماندگار پیرامون این شهید والا مقام شکل بگیرد.
وی افزود: این کتاب در حقیقت درباره شهید ابراهیم هادی است؛ شهیدی که با وجود گذشت سالها از شهادتش، همچنان الهامبخش جوانان است. اگرچه سن او در زمان شهادت کمتر از ۱۵ سال بود، اما ایمان و ارادهاش نشان میداد که روح بزرگی در وجودش جریان دارد.
نوبرانی تصریح کرد: برای من، بازخوانی زندگی شهید تنها یک تجربه نویسندگی نبود، بلکه یک سیر روحی و معنوی به شمار میرفت. زمانی که خاطرات خانواده و اطرافیان او را مرور میکردم، حس و حالی وصفناپذیر به من دست داد و همین تجربه مرا بیش از پیش به ارزشهای ایثار و مقاومت پیوند داد.
وی ادامه داد: نام خانوادگی و تشابه اسمی نیز در ابتدا سبب برخی سوءتفاهمها شد، اما در نهایت روشن شد که مقصود اصلی شهید ابراهیم هادی است؛ شخصیتی که زندگی کوتاه اما اثرگذار او باید برای نسلهای امروز بازگو شود.
او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: من اعتقاد دارم نوشتن از شهدا تنها بازگویی خاطرات نیست، بلکه نوعی زنده نگهداشتن پیام آنهاست. این کتاب تلاشی است برای آنکه جوانان امروز بدانند چگونه همسنوسالانشان در گذشته با تمام وجود در مسیر ایمان و آزادی گام برداشتند.
محمد قاسمیپور، منتقد ادبی نیز در باره این کتاب گفت: این اثر ضمن پرداختن به زندگی شهید،
نکات آموزنده و اخلاقی بسیاری دارد و نشان میدهد که تجربه بازگشت از اسارت، علاوه بر دشواریهای جسمی و روحی، در ارتقای فهم اخلاقی افراد نیز نقش مهمی ایفا میکند. مطالعه این کتاب به مخاطب امکان میدهد تا درباره تعامل آزادگان با محیط و گفتگوهایشان با دیگران تأمل کند.
وی افزود: یکی از ویژگیهای شاخص این کتاب، استفاده از تجربیات زیسته آزادگان و توجه به جزئیات اردوگاهها و فضاهای مختلف است. این اطلاعات زمینهای غنی برای پرسشهای دقیقتر و تحلیل بهتر در حوزه آموزش و پژوهش فراهم میکند. به اعتقاد من، هر گفتوگوکنندهای باید آمادگی، توانمندی و احیاگری لازم برای بازخوانی چنین تجربههایی را داشته باشد تا بتواند ابعاد اخلاقی و انسانی داستان را به درستی منتقل کند.
قاسمیپور تصریح کرد: کتاب همچنین به اهمیت موقعیتهای زیستی و جغرافیای تجربی آزادگان توجه دارد؛ از عبور از سرزمین مادری تا زندگی در اردوگاهها و بیمارستانها. این بسترها، همراه با گفتگوهای خانوادگی و تجربه نزدیکان، به مخاطب کمک میکند تا درک عمیقتری از شرایط و انتخابهای آزادگان پیدا کند. در نهایت، کتاب نه تنها روایت خاطرات است، بلکه فرصتی برای فهم دقیقتر ماهیت پژوهش و گفتگو درباره اسارت و بازگشت به زندگی عادی فراهم میکند.
همچنین در حاشیه این مراسم، نمایش دیجیتال عکسهای دیدهنشدهای از آزادگان و یادگاران دوران دفاع مقدس برای نخستینبار به نمایش درآمد؛ تصاویری که بخشی از تاریخ شفاهی و بصری این مقطع درخشان از انقلاب اسلامی را بازگو میکند.
این ویژهبرنامه، فرصتی مغتنم برای علاقهمندان به ادبیات مقاومت و تاریخ معاصر بود تا در کنار شنیدن خاطرات و تحلیلها، با اسناد تصویری کمتر دیدهشده از روزهای بازگشت قهرمانان وطن آشنا شوند.