تقویت و حفظ سرمایه‌های اجتماعی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
عضو اندیشکده امور اجتماعی، جمعیت و نیروی انسانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با اشاره به توجه این الگو بر سرمایه‌های اجتماعی گفت: وضعیت سرمایه اجتماعی در کشور براساس آمارهایی ارائه شده در وضعیت مطلوبی قرار ندارد، ولی با برنامه ریزی‌های میان مدت و بلند مدت می‌توان به حفظ و تقویت این سرمایه‌ها اقدام کرد.
به گزارش ایلنا، غلامرضا غفاری (عضو اندیشکده امور اجتماعی، جمعیت، نیروی انسانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و هیات علمی دانشگاه تهران) در پنجاه و پنجمین نشست از سلسله نشست‌های اندیشه ورزی، در جمع اساتید و اعضای اندیشکده‌های این مرکز، با اشاره به یکی از تدابیر سند الگو اسلامی ایرانی پیشرفت، گفت: این تدبیر بر «ﮔﺴﺘﺮش و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی ﺗﺸﮑﻞﻫﺎی ﻣﺮدﻣﯽ ﺑﺎ ﻫﺪف اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ» تاکید دارد.
وی ادامه داد: در این تدبیر به نظر می‌رسد، سرمایه اجتماعی دارای دوکارکرد «سرمایه اجتماعی» و «پیشران بودن سرمایه اجتماعی در سایر حوزه‌ها» است.
غفاری با بیان اینکه سرمایه اجتماعی دارای دو بعد «شناختی» و «"ساختاری» است، اظهار کرد: در بعد ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، به ﺧﺼﻠﺖهای ذﻫﻨﯽ ﺗﺎ ﻋﯿﻨﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ارزش‌ها، ﺑﺎورﻫﺎ، ﻧﮕﺮش‌ها و ﭘﻨﺪاﺷﺖﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ متمرکز اﺳﺖ. این ﭘﻨﺪاﺷﺖﻫﺎ زﻣﯿﻨﻪ را ﺑﺮای اﻋﺘﻤﺎد، ﺗﻌﺎون و ﻫﻤﮑﺎری اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﺳﺎزد.
عضو اندیشکده امور اجتماعی، جمعیت و نیروی انسانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با اشاره به بعد ﺳﺎﺧﺘﺎری سرمایه اجتماعی تاکید کرد: این بعد ﻧﺎﻇﺮ ﺑر ﺳﺎﺧﺖ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﻬﺎدﻫﺎی رﺳﻤﯽ و ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ﻣﺤﻠﯽ و ﻓﺮاﻣﺤﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻘﻮﯾﺖ اﻋﺘماد ﻧﻬﺎدی و ﻣﺸﺮوﻋﯿﺖ ﺑﺨﺸﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺎم‌های ﻧﻬﺎدی را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد.
وی غایت الگو اسلامی ایرانی پیشرفت را حیات طیبه و ارزش‌های حیات طیبه دانست و یادآور شد: اجرای این الگو، بستر مشارکت و رسیدن به ارزش‌های مطرح شده را فراهم می‌کند.
عضو اندیشکده علوم اجتماعی، جمعیت و نیروی انسانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با تاکید بر اینکه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎری در مقایسه با ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، از ﻋﯿﻨﯿﺖ و ﺷﻬﻮد ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ، گفت: ﻫﺮ دو ﺷﮑﻞ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ، دارای واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫمزﻣﺎن رﻓﺘﺎر و ﮐﻨﺶ اﻓﺮاد را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﻨﺪ؛ چرا که ﺳﺮﻣﺎیه اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﺳﻄﺢ ﮐﻼن، ﺣﺎﺻﻞ ارزش و اﻫﻤﯿﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ آﺣﺎد اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ دارﻧﺪ.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران به بیان شاخص‌های سرمایه اجتماعی کلان، خرد و میانی پرداخت و اظهار کرد: ارزش و اهمیتی که آحاد جامعه نسبت به کل جامعه دارند، دارای شاخص‌هایی است که از آن جمله می‌توان به اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻬﺎدی ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ و ﻧﻬﺎدﻫﺎ، ﺑﺎور ﺑﻪ ﮐﺎرداﻧﯽ و وﻇﯿﻔﻪﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ وﮐﺎرﻣﻨﺪان، اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ و ﻧﻬﺎدﻫﺎ، اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﺗﻮان و ﺗﺨﺼﺺ ﮔﺮوهﻫﺎ، اﻋﺘﻤﺎد ﺗﻌﻤﯿﻢ ﯾﺎﻓﺘﻪ، اﻋﺘﻤﺎد ﻋﻤﻮﻣﯽ اشاره کرد.
به گفته وی منابع سرمایه اجتماعی شامل دﯾﻦ، ﺳﻨﺖﻫﺎ، اﯾﺎم و ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ، فضاﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﮐﺎﻟﺒﺪ و ﻣﺨﺘﺼﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ)، ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺧﯿﺎﺑﺎن دانست.
غفاری، در عین حال ﺳﺮﻣﺎﯾه اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﺳﺎزه‌ای ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﭼﻨﺪ وﺟﻬﯽ دانست ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ رواﺑﻂ تاکید دارد تا بر روی اﺷﯿﺎ، گفت: اﯾﻦ ﻣﺴاله ﺑﺎﻋﺚ دﺷﻮارﺗﺮ ﺷﺪن اﻣﺮ ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺬاری ﺑﺮای ﺣﻔﻆ و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽﺷﻮد؛ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﮐﻪ ﻫﯿﭻ راه ﮐﻮﺗﺎه و ﻣﯿﺎﻧﺒﺮی ﺑﺮای اﯾﺠﺎد ﺳﺮﻣﺎﯾه اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد.
به اعتقاد این استاد دانشگاه تهران، ارﺗﻘﺎی ﺳﺮﻣﺎیه اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎ دﺷﻮاریﻫﺎی زﯾﺎدی ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ وﺳﺎزوﮐﺎرﻫﺎی ﻣﻮﺛﺮ و ﺳﺎزﻧﺪه اﯾﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ را ﺑﺎﯾﺪ در زﻣﯿﻨﻪﻫﺎ و ﺑﺴﺘﺮ ﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮد.
عضو اندیشکده امور اجتماعی، جمعیت و نیروی انسانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، موضوع سرمایه اجتماعی و تقویت آن از مهمترین مولفه‌ها و شاخصه‌های پیشرفت اجتماعی در هر کشوری عنوان کرد و گفت: در موضوع سرمایه اجتماعی، روابط میان انسان‌ها و محیط اجتماعی در نقطه کانونی است از این رو افزایش سرمایه اجتماعی از طریق تقویت ساختارهای اجتماعی و افزایش اعتماد اجتماعی میان افراد با یکدیگر، افراد با دولت و افراد با محیط زیست خود حاصل می‌شود.
وی ادامه داد: در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، تقریبا همه مفاهیم کانونی سرمایه اجتماعی، به ویژه در تدابیر آن، حکایت از تقویت سرمایه اجتماعی دارد، گرچه وضعیت سرمایه اجتماعی بر اساس آمارهایی ارائه شده در وضعیت مطلوبی قرار ندارد، اما با توجه به ظرفیت و جایگاه جامعه ایرانی، قادر به حفظ و تقویت این سرمایه در آینده بلندمدت و حتی در بازه‌ای میان مدت هم متصور است.
