در نشست خبری «ادیان و صلح‌آفرینی در هزاره سوم؛ ظرفیت‌ها و چالش‌ها» مطرح شد:
شعله‌ور شدن جنگ در خاورمیانه ناشی از کج‌اندیشی و نادرست‌فهمی دین است/ بفرد موفق در برقراری صلح، باید به‌عنوان قهرمان شناخته شود
نشست خبری «ادیان و صلح‌آفرینی در هزاره سوم؛ ظرفیت‌ها و چالش‌ها» با دبیری آیت‌الله محقق‌داماد برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری آیت‌الله مصطفی محقق‌داماد دبیر علمی ششمین همایش سالانه انجمن علمی مطالعات صلح ایران در سطح بین‌المللی با عنوان «ادیان و صلح‌آفرینی در هزاره سوم؛ ظرفیت‌ها و چالش‌ها» ظهر امروز بیست و نهم خرداد در فرهنگستان علوم برگزار شد.
آیت‌الله محقق‌داماد در این نشست توضیح داد: ما اگر آرمان‌مان صلح و آرامش بشریت باشد باید سعی در تحقق مفهوم توحید داشته باشیم و آن را به بشریت معرفی کنیم. این هدف اصلی انبیا بوده؛ یعنی تحقق صلح و آرامش و دوستی در میان انسان‌ها. ولی متاسفانه در کنار این بیان، می‌بینیم که با تفسیر غیر واقعی و برداشت‌های غلط و کج‌اندیشی‌های دینی متاسفانه بشر ناخودآگاه به طرف شرک رفته است و به نام دین، با دیگری جنگیده است.
او خاطرنشان کرد: در زمان ما در منطقه ما یعنی خاورمیانه، جنگ و آدم‌کشی شعله‌ور شده اما متاسفانه به نام و در سایه دین. همه اینها ناشی از کج‌اندیشی و تاثیر غلط و نادرست‌فهمی دین است.
دبیر علمی همایش «ادیان و صلح‌آفرینی در هزاره سوم؛ ظرفیت‌ها و چالش‌ها» یادآور شد: ادیان الهی چه مسیحیت چه یهود و چه اسلام، هر سه برای تحقق توحید بوده‌اند و برای این آرمان مقدس، از روز نخست ابراهیم فریاد زد و سه دین ابراهیمی خود را دنباله‌روی او دانستند. برای همین انتظار نبود هرگز میان‌شان جنگ و خونریزی شکل بگیرد اما در اثر عدم فهم صحیح از این ادیان، چه جنگ‌ها و چه خونریزی‌ها که در طول تاریخ اتفاق نیفتاد.
محقق‌داماد خاطرنشان کرد: امروز شکل‌گیری فوبیای دین یعنی ترس از آن به طور کلی و واهمه‌ای که بشر از دین پیدا کرده ناشی از کج‌اندیشی دینی است. دین صحیح و فهم صحیح از آن قلب بشریت را جذب می‌کند. چراکه قلب سلیم به طرف دین صحیح کشانده می‌شود.
او با بیان اینکه قرآن، خداوند را دارای اسمای حسنا معرفی کرده؛ یعنی خدا دارای نام‌های زیباست، گفت: اما زیباترین نام خدا می‌دانید چیست؟ نام صلح. همه صفات در سایه «سلام» است به معنای صلح و دوستی و آرامش. ما افتخار داریم که دین ابراهیم دین اسلام است. هر سه دین تحت نام اسلام هستند؛ اسلام خاص محمدی است اما اسلام عام، اسلام ابراهیمی است. همانطور که قرآن، ابراهیم را مسلم و مسلمان معرفی کرده. پیغمبر اسلام خود را پیرو ابراهیم معرفی کرد که دین برادری و صلح است.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: امروز وظیفه هر انسان اهل قلم، بیان و فرهنگی است که در میان جامعه‌ای که می‌زید، صلح را اندیشه‌ورزی و متحقق کند و آموزش دهد. باید بکوشد که در دل جامعه‌ای که زندگی می‌کند تفکر علاقه و گرایش به صلح را تعمیم دهد. ارزش، باید صلح و دوستی شود. چون قرآن گفته که صلح از آن خداست و مقابلش شیطان منشأ عداوت است. ما وظیفه سنگینی در این موضوع داریم. اگر اهل قلم هستیم و می‌نویسیم یا اهل بیان هستیم و می‌گوییم باید جامعه خود را به سوی صلح‌دوستی، آشتی و مودت سوق دهیم.
محقق‌داماد با تاکید بر اینکه مودت بالاتر از عشق قرار دارد، گفت: آن مقداری که دیگری را دوست دارید نام ودود در قلب شما تابش کرده است. ودود یعنی ایجاد عشق.
او درباره این همایش نیز توضیح داد: انجمن علمی مطالعات صلح ایران در سطح بین‌المللی هر سال کنفرانس اجتماعی داشته و خود من در چند افتتاحیه کنفرانس سالانه‌شان سخن گفته‌ام اما امسال عنوان کنفرانس ادیان و صلح است. این انجمن بر آن است که از اندیشمندان داخلی، خارجی، مسلمان، مسیحی، یهودی و زرتشتی و هر دینی که به صلح و دوستی علاقه‌مند است دعوت کند و خوشبختانه اغلب این دعوت را پذیرفته‌اند.
نایب رئیس موسسه ادیان برای صلح یادآور شد: حتی ادیان غیر الهی هم اگر بتوانیم از حضورشان دعوت کنیم برای ما توفیق بسیار خوبی است. فرهنگستان علوم هم دعوت انجمن را پذیرفته و امیدواریم در دی ماه کنفرانس خوب و گرمی داشته باشیم.
در ادامه این نشست «علی‌اکبر صالحی» معاون پژوهشی و قائم مقام رئیس فرهنگستان علوم ایران هم طی صحبتی گفت: ملت ما چه ملت بزرگی است که علیرغم همه دغدغه‌ها و مشکلات اجتماعی به فکر مفاهیم بزرگ انسان ساز است و می‌خواهد راجع به مفهوم مهمی به نام صلح صحبت کند و این بحث را بین مردم ترویج دهد. شما که دنبال ایجاد و پیشبرد انجمن صلح هستید قطعا بار سنگینی بر دوش دارید و چیزی هم عایدتان نمی‌شود و این نشان از بزرگ‌منشی و همت عالی شما دارد جهت بسترسازی برای تفاهم بین آحاد بشر؛ از درون خودمان تا بیرون. از این جهت به عنوان یک هم وطن از شما عزیزان تشکر می‌کنم.
صالحی با اشاره به انتخاب آیت‌الله محقق‌داماد به عنوان دبیر همایش خطاب به برگزارکنندگان و مدیران انجمن گفت: واقعا به سراغ خوب کسی آمده‌اید؛ من از دهه‌ها قبل از ارادتمندان آیت‌الله محقق‌داماد هستم و صداقت ایشان گواه این است که هر حرف‌شان برآمده از مطالعات فراوان است و ریشه در شرع و احکام اسلام دارد و سخنی به گزافه نمی‌گویند. این نکته آیت‌الله محقق‌داماد هم بسیار محوری است که منشا صلح خداست و منشا درگیری و کدورت شیطان.
قائم مقام رئیس فرهنگستان علوم در ادامه خاطرنشان کرد: اینکه دارید موضوع را در سطح بین‌المللی مطرح می‌کنید می‌تواند برای جمهوری اسلامی ایران وجهه‌ای را بسازد که ریشه در باورهایش دارد. متاسفانه کسانی در اجتماع صحبت‌هایی می‌کنند که وهن نظام و وهن اسلام است. ما نیاز داریم در اذهان دیگران که برای ایران جایگاهی ویژه قائل هستند چهره دیگری از کشورمان نمایش دهیم. متاسفانه ما در درون خودمان داریم ارزش‌ها را به ضد ارزش‌ها تبدیل می‌کنیم که وهن اسلام و وهن روحانیت است. برای همین اینکه شما بازتابی زیبا از ایران نشان می‌دهید جای تقدیر دارد.
صالحی با اشاره به اینکه «فرهنگستان علوم طبق اساسنامه وظیفه نشر این‌گونه افکار و کمک به این نوع حرکات را دارد.» پیشنهاد داد: خوب است روی شیوه‌های عملی این امر زیبا و برای تحقق آن هم کار کنیم. مثل دیپلماسی علمی که می‌تواند بسترساز باشد. اگر یک بستر علمی برای همراهی و هماهنگی و مفاهمه بین گروه‌های مختلف ایجاد کنیم می‌تواند بسیار کمک کننده باشد و می‌توانیم بر اساس آن در تحقق صلح بین‌المللی کار کنیم.
او در پایان تصریح کرد: البته صلح به معنای تسلیم شدن مقابل اراده ظالم نیست؛ آنجا که مورد تعدی قرار گرفتیم بایستی دفاع کنیم. بنابراین منظور از صلح، صلح به هر قیمتی نیست و صلح جای خود را دارد.
آیت‌الله محقق‌داماد در ادامه این نشست گفت: در حاشیه مطلبی که دکتر صالحی مطرح کردند باید بگویم که من در درجه اول از انجمن صلح، منهای این کنفرانس و به طور کلی، انتظار دارم که وظیفه‌اش را بر این بگذارد که صلح‌دوستی در جامعه ما تبدیل به یک ارزش شود و هر کسی دوست داشته باشد و این را بخواهد که صلح برقرار باشد. در نتیجه فرد موفق در برقراری صلح، قهرمان شناخته شود؛ یعنی کسی که بتواند با سیاست خود جلوی وقوع جنگ را بگیرد یا در صورت وقوع آن را خاموش کند.
دبیر علمی همایش «ادیان و صلح‌آفرینی در هزاره سوم؛ ظرفیت‌ها و چالش‌ها» تصریح کرد: بزرگی امام حسین (ع) و ارادت همه ما به آن امام شکی نیست اما امام حسن (ع) هم خیلی بزرگ و در عین حال مظلوم است. امامی که مردی هنرمند در حفظ هسته مرکزی تشیع با صلح بود. صلح حدیبیه اگر نبود امروز اسلامی هم باقی نمانده بود. یکی از زیباترین چهره‌های دیپلماسی پیامبر صلح حدیبیه است. اگر کسی بخواهد دیپلماسی رسول الله را مطالعه کند باید از آن بیاموزد. هنر پیامبر این بود که جلوی جنگ را گرفت و مقدمه آینده جهان اسلام شد. صلح حدیبیه قراردادی بسیار هنری و دیپلماتانه است. برای همین باید اول از همه در جامعه کسی که می‌تواند صلح ایجاد کند را به عنوان قهرمان بشناسیم.
محقق‌داماد یادآور شد: امروز نیاز داریم افرادی مقاله‌های خوبی بنویسند درباره اینکه چگونه صلح را به توده جامعه آموزش دهیم، در آموزش و پرورش چگونه واردش کنیم و... به نظر من اینها از جاهایی است که بایستی روی آن کار کنیم. باید از اهرم دین استفاده اما آن را تفسیر کنیم در راه تحقق دوستی و اتحاد و وحدت بشری و رعایت حقوق بشر. در این صورت پیروز و موفق شده‌ایم.
او با بیان اینکه «از یک چهره دینی انتظار می‌رود که دم از صلح بزند» گفت: ما به عنوان معلمان دینی باید از دهان‌مان حرف صلح و آشتی و دوستی بیرون بیاید.
این استاد حوزه و دانشگاه همچنین درباره دیپلماسی و ارتباطش با صلح هم گفت: مقدم‌ترین کار در تحقق صلح، ترویجِ تفکرِ تحمل دیگری است. باید آن را یک ادب انسانی تلقی کنیم و آموزش دهیم که هر کسی باید برای دیگری احترام قائل باشد. این تفکر تحمل، مقدمه ترویج آشتی و دوستی است. اگر جنگی شروع می‌شود بیشتر از همه به خاطر این است که هر کسی خود را به حق می‌داند.
محقق‌داماد با اشاره به اینکه بشر جنگ‌های جهانی را پشت سر گذاشته و اعلامیه حقوق بشر را بسیار رندانه و خردمندانه نوشته است؛ گفت: این اعلامیه به عوامل جنگ و خصومت میان انسان‌ها پرداخته. نکته مشترک بین همه ما انسانیت است. آنچه انسان را مرید قرآن می‌کند این است که مخاطبش «ناس» است؛ می‌گوید تمام انسان‌ها برادرند. وحدت خانوادگی انسان از قرآن شروع شده، قبل از اعلامیه حقوق بشر که می‌گوید همه از یک پدر و مادر (آدم و حوا) آفریده شدید. اگر بتوانیم این مسأله را ترویج دهیم مقدمه یک آشتی انسانی را ایجاد کرده‌ایم. که آغاز دوستی وسیعی خواهد بود.
او در پایان تصریح کرد: صلح توحیدی، صلح در سایه عدالت است. صلح ظالمانه یک تناقض است.
