علی ربیعی:
دموکراسی‌های صوری زمینه فساد را ایجاد میکند
علی ربیعی گفت: کشورهای که دموکراسی بالا دارند یا دیکتاتوری صرف هستند به مراتب از دموکراسی‌های صوری فساد کمتری دارند.
به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، علی ربیعی در همایش «مبارزه با فساد در ایران؛ نظام‌‌‌مند یا موردی» در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در سخنرانی خود با عنوان «روش‌‌های کارآمدسازی مبارزه با فساد در ایران» با ذکر این موضوع که بنده در کارگروه مبارزه با فساد اداری در دولت آقای خاتمی بودم، گفت: مسئله فساد از مهمترین مسائل جامعه است و با حیات سیاسی و اجتماعی جامعه مرتبط است.
وی افزود: آثار عمیق اجتماعی در روابط جامعه نفوذ میکند. فساد زندگی مردم را سخت‌‌‌تر میکند. در مواردی که فساد میشود در صورت محاسبه، هر ایرانی سرانه ١٠٠ هزار تومان می‌تواند سهم داشته باشد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه فساد از بین رفتنی نیست اما قابل کنترل است و نمونه اخیر آن گرجستان است، اظهار داشت: فساد ریشه در سیاستهای فسادزا، نظام‌های اجرایی فسادزا و عامل انسانی فاسد است. فساد سیستماتیک است. فساد از نهادهای مدنی تا دولت، دانشگاه و رسانه ادامه پیدا میکند.
ربیعی با بیان اینکه فساد دو سطح یقه سفید و یقه آبی دارد، تصریح کرد: فساد یقه سفید از نظر حجم زیاد است اما فساد یقه آبی‌ها از نظر فساد قابل توجه است. رویکردهای فساد با تجربه ایرانی در مرحله اول شامل رویکرد سیاسی است که فقدان دموکراسی یا دموکراسی‌های صوری زمینه فساد را ایجاد میکند.
وی ادامه داد: کشورهای که دموکراسی بالا دارند یا دیکتاتوری صرف هستند، به مراتب از دموکراسی‌های صوری فساد کمتری دارند.
ربیعی با یادآوری اینکه امتیازات ویژه فسادزا هستند، خاطرنشان کرد: برخی فسادها عامل روان شناختی فردی دارد که هر کس داده و ستاده‌های خود را با بقیه مقایسه می کند و اگر عدالت ندید به فساد گرویده میشود. رویکرد کارفرما، کارگزار را بسیار قابل تبیین می‌بینم که وقتی کارفرما و ناظر یکی می‌شوند به شدت فسادپرور است. با رویکرد حامی پیرو، حامی فردی را حمایت میکند و پیرو منافع حامی را پیش می‌برد.
وی اضافه کرد: من در راهکارها سه راهکار را مورد بررسی قرار داده‌ام؛ ما تنها یک بعد فساد را مدنظر قرار داده‌ایم در بحث اصلاحات ساختاری باید شفافیت ساختار انتخاباتی را پیش بگیریم. نظام نمایندگی را باید اصلاح کنیم و شکل اعمال دموکراسی مثل نهادهای نظارتی نیاز داریم.
وزیر سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه تنازعات ساختاری شاید در هیچ جای دنیا مثل ما وجود نداشته باشد، ابراز داشت: در فرودگاه دو بار شما را مورد بررسی قرار می‌‌دهند. دو نهاد شما را بازرسی میکند. درخصوص اصلاح سیاست اقتصادی خیلی سخن گفته میشود. من سیاستهای فسادزا را هم می‌‌گویم خصوصی‌‌‌سازی راه مبارزه با فساد است اما خصوصی‌‌‌سازی یک ساعته را مفید نمی‌‌‌دانم.
وی با تاکید بر اینکه سیاستهای بازار آزاد را باید اتخاذ کنیم، بیان کرد: اصلاح فرآیندهای اداری را باید در دستورکار قرار دهیم و آزمون‌های نخبگی را باید پیش بگیریم. من پایگاه‌های اطلاعاتی را در همین زمینه در وزارت کار پیش بردم. من این را به عنوان یک راهکار ساختاری می‌دانم.
این استاد دانشگاه ادامه داد: برنامه‌های انضباطی شامل افزایش کنترل و نظارت است. من معتقد به رسانه‌های آزاد هستم؛ رسانه‌ای پول می‌گیرد و به نفع یک جریان سوت می‌زند.
وی با بیان اینکه فقدان باور عمومی هم مسئله مهمی است، یادآور شد: هر وقت فساد را سیاسی کردیم مبارزه با فساد را هم ناکارآمد کردیم.
ربیعی در پاسخ به سوال یکی از حضار که درباره استیضاحش در مجلس و مشکلات و معضلاتی در سازمان تامین اجتماعی پرسید، گفت: گاهی سازمان‌های غیررسمی در سازمان‌ها وجود دارد. من خوشحالم که سالم‌ترین فرد را در تامین اجتماعی گذاشتم او حتی نصف حقوق خود را برداشت نمی‌کرد.
وی با اشاره به پدیده ذی نفعان من غیر حق گفت: گاهی مدیران نمی‌توانند بهترین‌ها را انتخاب کنند و این ذی نفعان من غیر حق اینقدر فشار می‌آورند که مدیران تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
ربیعی با اشاره به حرکت‌هایی که در زمان استیضاح‌ها رخ می‌دهد اظهار کرد: دو سطح فعالیت در زمان استیضاح ممکن است رخ بدهد. یک سطح وقتی است که کسی می‌آید و به عنوان مثال می‌گوید من یک درمانگاه برای شهرم می‌خواهم و این می‌تواند قابل پذیرش باشد اما در سطحی دیگر می‌گویند کسی را بگذارید تا برای من پول بیاورد که این مذموم است و من اگر می‌خواستم این کارها را بکنم امروز اینجا نبودم.
ربیعی در بخش دیگری از صحبت‌های خود عنوان کرد: ما متاسفانه پدیده مبارزه با فساد و ارتقا نظام سلامت اداری را یا سیاسی می‌کنیم یا با افشاگری‌های نپخته خراب می‌کنیم. نشان دادن و به نوعی به عرصه عمومی کشاندن وقتی کار ساختاری انجام نشود، نتیجه‌ای ندارد.
وی تاکید کرد: رستمی وجود ندارد که مشکل ما را حل کند. ما مشکلی ذهنی داریم و آن این است که ما نجات‌بخشی داریم که آن نجات بخش خودمان نیستیم بلکه نجات بخشی است که باید بیاید و مشکل ما را حل کند.
وزیر پیشین تعاون، کار و رفاه اجتماعی تصریح کرد: اولین گام کاهش فساد جنبش اجتماعی در جامعه است. من وقتی نام کتب خودم را زنده باد فساد انتخاب کردم در آن کتاب گفتم که چرا؟
ربیعی با اشاره به نقش بی‌بدیل دولت‌ها در مبارزه با فساد گفت: آنچه در دولت باید اتفاق بیافتد شورایی برای شناخت گلوگاه‌های فساد و ایجاد آژیرکشی است اما آنچه باید بعدش و فراتر از آن رخ دهد، در جامعه است. وقتی مقابله با فساد به عنوان یک جنبش اجتماعی شکل بگیرد یعنی باید آن را در معرض قرار دهیم.
وی ادامه داد: راهکار اصلی، بازگشت به خود جامعه است و می‌تواند به عنوان یک خط‌کش هم برای سنجش سیاسیون به کار برود. شما دیدید در سال‌های مبارزه با فساد چه تصمیمات فسادآوری گرفته شد و به اسم مبارزه با فقر چقدر فقر عمیق شد. نهاد علم جزو جاهایی است که می‌تواند پرچمدار نهادهای مدنی باشد.
