یزدیان در صحن مجلس:
بارورسازی ابرها جای معجزه نیست؛ اما رها هم شده است
نماینده اصفهان با انتقاد از نبود شفافیت و اقدام عملی در سازمان آبهای جوی، گفت این نهاد نه زیرساخت ایجاد کرده، نه قرارداد مؤثری با شرکتهای دانشبنیان بسته و نه به ادعاهای علمی و شبهعلمی درباره اختلالات جوی پاسخی داده است. او تأکید کرد ایران با ادامه این روند، در آینده با آسیبپذیری شدید در امنیت آبی روبهرو خواهد شد.
به گزارش ایلنا، حامد یزدیان، نماینده اصفهان در نشست علنی امروز (سهشنبه ۱۸ آذرماه ) مجلس شورای اسلامی در تشریح سوال خود از وزیر نیرو گفت: بر اساس تمام مطالعاتی که طی سالهای اخیر در کشور انجام شده، چالش آب یکی از مهمترین چالشهای ایران در دهههای آینده است. کشوری که با چنین بحران راهبردی روبهروست، باید متناسب با این وضعیت برنامهریزی کند و از هیچ اقدام مؤثر و ضروری کوتاهی نکند.
وی افزود: متأسفانه با وجود اینکه در مجلس گذشته، در تاریخ ۱۱ آبان ۱۴۰۱، اساسنامه سازمان توسعه و بهرهبرداری از فناوریهای نوین آبهای جوی تصویب شد، باید عرض کنم که برخلاف گزارشهایی که ارائه شده، در سه سالی که از تصویب این اساسنامه میگذرد هیچ اقدام مؤثر و قابلتوجهی صورت نگرفته است.
این نماینده مجلس تاکید کرد: بله، بنده نیز قبول دارم که در دوره مدیریت آقای علیآبادی و با تغییر ریاست سازمان، برخی اقدامات آغاز شده است؛ اما اینکه در اینجا گزارش داده شود که «کارهای زیادی انجام شده» و فهرستی از اقدامات ارائه شود، خلاف واقع است. ما حتی یک صفحه گزارش عملکرد از این سازمان، بهویژه مربوط به دو سال نخست فعالیتش، دریافت نکردهایم. بعد از طرح سؤال از وزارتخانه نیز هیچ گزارش یا پاسخی درباره عملکرد این سازمان به دست ما نرسیده است.
وی بیان کرد: این سازمان دستگاهی مهم و اثرگذار است. در اساسنامه آن صراحتاً آمده که باید «زیرساختهای لازم برای بهرهبرداری از منابع آب جوی» فراهم شود. با این حال، سؤال اینجاست که چه زیرساختی ایجاد شده است؟
وی تاکید کرد: همچنین قرار بوده از توان شرکتهای دانشبنیان استفاده شود، اما با کدام شرکت قرارداد بسته شده؟ واقعاً تأسفآور است که بیان کنیم در این چند سال نهتنها حرکت رو به جلو وجود نداشته، بلکه در برخی موارد حتی اختلالاتی نیز ایجاد شده و سازمان در برابر آن پاسخگو نبوده است.جناب آقای علیآبادی، اگر بنده امروز این سؤال را در صحن مطرح میکنم و وقت مجلس را میگیرم، به دلیل اهمیت این موضوع است. امروز در بیش از ۵۰ کشور دنیا عملیاتهای جوی و استفاده از فناوریهای نوین آبهای جوی بهطور جدی دنبال میشود و اقدامات سنگینی در جریان است، اما متأسفانه کشور ما در این حوزه هیچ اقدام قابلاتکایی انجام نداده است.
وی ادامه داد: حق میدهم که امروز بسیاری از همکاران نگران باشند. البته چون موضوع این جلسه تنها «سازمان آبهای جوی» است، من به دیگر بحرانهای گسترده کشور در حوزه آب نمیپردازم. اما باید این پرسش را مطرح کرد که آیا مسئولان ما واقفاند امروز کشورهای جهان در حوزه فناوریهای جوی چه اقداماتی انجام میدهند؟
وی بیان کرد: آقای رئیس سازمان آبهای جوی، آیا میدانید که از الجزایر در غرب آفریقا تا مغولستان در شمال شرق آسیا، چه پیشرفتهایی در بهرهگیری از آبهای جوی صورت گرفته؟ آیا اطلاع داریم کشورهای اطراف ما چه برنامهها و فناوریهایی را به کار بستهاند؟ پس چرا ما همچنان خود را مغلوب واژه «تغییر اقلیم» میدانیم و آن را بهانهای برای بیعملی قرار میدهیم؟
وی بیان کرد: آیا برای مدعیانی که ادعا میکنند «کلید حل خشکسالی ایران در دست ماست» پاسخی داریم؟ هر روز کلیپهایی در فضای مجازی منتشر میشود و افرادی ادعا میکنند راهحل قطعی تأمین آب ایران را یافتهاند. آیا تا امروز پاسخی رسمی و کارشناسی به این ادعاها داده شده است؟ قطعاً نه؛ چرا که هیچ اقدامی انجام نشده و سازمانی که متولی این کار بوده، در عمل حرکت مؤثری نداشته و دائماً مسیر را انکار کرده است. دری که باید به روی دانشمندان و شرکتهای دانشبنیان گشوده باشد، بسته شده است.
این نماینده بیان کرد: عزیزان من، قبل از انقلاب این کشور دارای «مرکز بارورسازی ابرهای یزد» بود. امروز پس از ۵۰ سال، چه کردهایم؟ بنده نمیگویم همه ادعاها درباره اختلال در جریان ابرها صحیح است؛ اما واکنش ما چه بوده؟ آیا مدعیان را دعوت کردیم؟ آیا ادعاهایی را که درباره «دیوارهای نامرئی برای ممانعت از ورود ابرها به ایران» مطرح میشود بررسی کردهایم؟ خیر؛ هیچیک از این مسائل پاسخ داده نشده و افکار عمومی را در بلاتکلیفی رها کردهایم.
یزدیان بیان کرد: درد ما دشمن بیرونی نیست. مشکل اصلی ما مدیریت منفعل و سنتی در داخل کشور است؛ سازمانی که باید فرمانده عملیات جوی باشد، همچنان درگیر کاغذبازی و روشهای منسوخ است. سازمانی که قرار است دانشبنیان و ریسکپذیر باشد، به جای بهرهگیری از نخبگان، گرفتار مدیرانی است که جسارت خطرپذیری ندارند و هنرشان «نمیشود» و «نمیتوانیم» گفتن است.
وی بیان کرد: سازمانی که باید تخصص جوی داشته باشد، نه تجهیزات پایش بهروز دارد و نه توان فنی برای شناسایی اختلالات جوی. هنوز با هواپیماهای قدیمی و روشهای منسوخ ۵۰ سال پیش و بدون دادههای کافی میخواهد با فناوریهای لبه جهان رقابت کند. همکاران عزیز، با حکمرانی غلط منابع آبی در دهههای گذشته، تالابها و رودخانههایی چون گاوخونی—قلب تپنده ایران مرکزی—خشک شد و حالا تعجب میکنیم که چرا باران نمیبارد. نمایندگان ! زمان مماشات و بیعملی تمام شده است. امنیت آبی امروز عین امنیت ملی ماست. ما مدیرانی نمیخواهیم که پشت میزها نشسته و نگران گزارشها باشند؛ ما مدیرانی نمیخواهیم که خشکسالی و تغییر اقلیم را توجیه ناتوانی خود بدانند و با انکار فناوریها هر روز مصاحبههایی منتشر کنند.
وی بیان کرد: ما فرماندهان جسور و فناور میخواهیم؛ مدیرانی خطرپذیر و آشنا با فناوریهای روز دنیا. ما ساختاری میخواهیم که نترسد، به جوان دانشمند ایرانی اعتماد کند و زیر چتر حمایت نظام، برای احقاق حق این سرزمین از آسمان تلاش کند.همانطور که در حوزه انرژی هستهای تصمیمات اساسی گرفتیم، در این حوزه نیز نیازمند تصمیمی جدی هستیم. اگر امروز خود را بهروز نکنیم، تجهیزات تهیه نکنیم، دانش را ارتقا ندهیم و از متخصصان و دانشمندان داخل و خارج کشور بهره نگیریم، در سالهای آینده دچار آسیبپذیری گسترده خواهیم شد.
وی بیان کرد: این سازمان باید دستش برای بهرهگیری از فناوریهایی همچون پهپادهای ویژه، فناوریهای فرکانسی، الکترومغناطیسی، الکترواستاتیکی، لیزری، کوانتومی و سایر فناوریهای نو باز باشد و شرکتهای دانشبنیان را رقیب خود نداند؛ اما متأسفانه در سالهای گذشته همه این مجموعهها را رقیب تلقی کرده و هر جا ادعایی مطرح شده، گفته است که «خودم وارد عملیات میشوم»؛ در حالی که قانون چنین تکلیفی برای سازمان قائل نشده است. در برنامه هفتم توسعه نیز وزارت نیرو مکلف به اقدام بوده، اما در نامهای که به مجلس ارسال شده، این بند را «غیرقابل اجرا» اعلام کردهاند؛ موضوعی که به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.
در کنار همه اینها تأکید میکنم نباید از این سازمان انتظار معجزه داشت. همه تحقیقات علمی نشان میدهد که عملیات جوی و بارورسازی ابرها نهایتاً بین ۱۵ تا ۲۰ درصد میتواند در افزایش بارشها مؤثر باشد—عددی که برای ایرانِ خشک بسیار ارزشمند است—اما نباید در افکار عمومی تصور ایجاد کرد که این فناوریها معجزه میکنند.
