بهشتیپور در گفتوگو با ایلنا:
از شعار دادن و جوزدگی درباره شرایط خاورمیانه دوری کنیم

یک کارشناس سیاست خارجی درباره شرایط ایران در منطقه پس از صلح غزه گفت: باید واقعبین باشیم، سعی کنیم نگاهمان بلندمدت باشد و چهارچوب کلی جهانی را ببینیم، اما در درون آن نیز مصداقهایی مانند لبنان، سوریه، تحولات ایران، تحولات مربوط به عراق، تحولات مربوط به یمن و حوزه خلیج فارس وجود دارد که باید به عنوان یک پازل در کلیت ببینیم. تحلیل واقعبینانه کار بسیار دشوار و مشکلی است و باید از شعار دادن و جو زدگی در رسانهها دوری کنیم تا بتوانیم دقیقتر بیندیشیم.
حسن بهشتیپور کارشناس ارشد روابط بینالملل در گفتوگو با ایلنا، در رابطه با ارزیابی خود از مسیرهای پیش رو در سیاست خارجی ایران برای حل و فصل معضلات روابط با غرب و ادامه همکاریهای ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفت: توضیح من این است که اگر بخواهیم در چارچوب فعالیتهای صلحآمیز هستهای کار کنیم، نیاز داریم که با تنها نهاد بینالمللی که وظیفهاش نظارت بر فعالیتهای هستهای است، همکاری داشته باشیم.
با وجود انتقادات به عملکرد آژانس نباید قطع ارتباط کنیم
وی ادامه داد: اگر ما میخواهیم فعالیتهای صلحآمیز هستهای داشته باشیم، باید نظارتها و کنترلهای تنها نهاد بینالمللی که وظیفهاش کنترل و نظارت بر فعالیتهای هستهای همه کشورها، از جمله ایران، است را بپذیریم و نوعی مدیریت کنیم، ولو اینکه انتقاداتی به عملکرد مدیر کل یا بازرسیهایش داریم. اما نمیتوان این عملکرد را به کل نهاد تعمیم داد.
همکاری با آژانس بهانههای اسرائیل و آمریکا را از بین میبرد
این تحلیلگر سیاست خارجی ایران با اشاره به این نکته که اگر ما میگوییم انرژی هستهای حق مسلم ماست، دقیقاً بر اساس اساسنامه و پیمان انپیتی است که مهمترین پیمان پذیرفتهشده در صحنه بینالمللی است و بر اساس آن، این نهاد به وجود آمده است، تصریح کرد: به نظر من باید به شکلی روابط با آژانس را مدیریت کنیم و بتوانیم راهکاری پیدا کنیم که با آژانس همکاریمان را ادامه دهیم و این موجب میشود که بهانهجویی از دست اسرائیل و آمریکا گرفته شود و سوژهای به دست آنها ندهیم. بسیار مهم است که ما در این زمینه حتماً همکاری کنیم و به هر شکل ممکن با آژانس ادامه دهیم.
در ارتباط با اروپا با مشکلات جدی رو به رو شدیم
بهشتیپور در پاسخ به این سوال که آیا اروپا پس از فعال سازی مکانیسم ماشه از جریان مذاکرات ایران با غرب کنار گذاشته خواهد شد، عنوان کرد: در واقع اروپا کنار گذاشته نشده است. این اروپاییها هستند که دقیقاً همسو با آمریکا و اسرائیل فشار مضاعفی به ایران وارد میکنند که آخرینش هم به اسنپ بک مربوط میشود. آنها بر سر موضوع اوکراین با ما مشکل دارند، در هر حال ما در ارتباط با اروپا با مشکلات جدی مواجه شدهایم که بیسابقه است و در طول چهل سال گذشته نیز چنین وضعیتی را تجربه نکردهایم.
وی افزود: به نظر من، روابط با اروپا باید مدیریت شود و نباید اجازه دهیم وضعیت از آنچه که هست بدتر شود. مهم این است که حتماً باید این وضیعت را مهار کنیم و اقداماتی انجام دهیم تا وضعیت بدتر از آنچه که اکنون هست نشود.
این پژوهشگر سیاست بینالملل در خصوص نیاز به تغییر راهبرد در سیاست خارجی ایران، اظهار کرد: به نظر من بیشتر یک تغییر عملکرد نیاز داریم تا تغییر راهبرد، تغییر راهبرد برای کشور سالها طول میکشد اما رویکردها را میتوان نسبت به تحولات جدید در پیش گرفت. وگرنه اگر قرار باشد همان کارها و همان حرفها و همان رفتارهای گذشته را داشته باشیم، به نتیجه نرسیدهایم. در هر صورت در عمل دیدیم که عملکردمان به نتیجه نرسیده و نیاز است، رویکردها را تغییر دهیم.
پس از فروپاشی شوروی همه به دنبال تفسیری از مدل نظم جهانی بودند
بهشتیپور درباره تحولات اخیر در منطقه غرب آسیا، صلح غزه و برنامه های آمریکا برای طرح خاورمانه جدید، گفت: چندین سال بعد از فروپاشی شوروی، موضوع نظم نوین جدید مطرح شد. مدتی عدهای در این باره بحث میکردند که نظم نوین چیست؟ برخی میگفتند دنیای آینده چندقطبی خواهد بود، برخی دیگر میگفتند دنیای یکقطبی است و بعضیها هم به چندجانبهگرایی منطقهای اشاره میکردند. حرفهای متعدد گفته می شد تا اینکه یازده سپتامبر اتفاق افتاد. پس از یازده سپتامبر، ناگهان همه به سمت مبارزه با تروریسم شیفت کردند. موضوع جهانی شدن و بحث جهانیسازی مطرح شد و این سوال پیشآمد که آیا این یک پروژه است یا یک پروسه. همینطور حرفهای مختلف مطرح میشد.
وی اضافه کرد: پس از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین، یک نقطه عطف بزرگ به وجود آمد که گفته شد قبل از تجاوز و بعد از آن، دنیا تحولات بزرگی را تجربه خواهد کرد و نظم جهانی در حال گذار است. همانطور که پس از جنگ جهانی اول و دوم، نظم جدیدی به وجود آمد، این جنگ و مسائلش نیز موجب نظم جدیدی خواهد شد. به بعد از حمله هفت اکتبر رسیدیم، باز دوباره مسائل خاورمیانه جدید و سایکس پیکو موضوع روز شد.
خودمان از آمریکا یک قدرت شکست ناپذیر ساختیم
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا با تاکید بر این موضوع که به جای یک نگرش استراتژیک و بلندمدت نسبت به تحولات، مرتب نسبت به تحولات جدید شیفت میکنیم و به دنبال یک گفتمان جدید هستیم، بیان کرد: همواره سعی میکنیم متناسب با تحولات، شرایط منطقه را توجیه کنیم که اکنون عدهای دنبال تجزیه هستند و برنامهریزیهایی دارند. خودمان آمریکا را یک قدرت فعال مایشاء ترسیم میکنیم که هر آنچه اراده کند، محقق خواهد شد. در حالی که ما دیدیم در عراق چه افتضاحی به بار آورد و چندین بار تحقیر شدند و نزدیک به هفت هزار میلیارد دلار در افغانستان و عراق سرمایهگذاری و هزینه کردند و نتیجهاش را هم دیدیم.
خاورمیانه چندین دهه است که دچار مشکلات جدی است
بهشتیپور با طرح این پیشنهاد که باید تحولات روز را در درون یک استراتژی بلندمدت تحلیل کنیم و سعی کنیم درک همهجانبهای نسبت به این موضوعات و تغییرات داشته باشیم، گفت: اینکه بگوییم آمریکا دنبال این است که تمام مشکلاتش را حل کند و بعد به ایران برسد، که مسائل ما را قابل حل نمیکند. خاورمیانه چندین دهه است که دچار مشکلات جدی است و هر دفعه به شکلی شاهد تحولاتی بودهایم که از قبل هرگز فکرش را نمیکردیم.
باید از شعار دادن و جو زدگی در رسانهها دوری کنیم
ویخاطرنشان کرد: چهار سال پیش، کسی فکر نمیکرد که هفت اکتبر به وقوع بپیوندد. به نظر من باید واقعبین باشیم و سعی کنیم نگاهمان بلندمدت باشد و چهارچوب کلی جهانی را ببینیم، اما در درون آن هم مصداقهایی مانند لبنان، سوریه، تحولات ایران، تحولات مربوط به عراق، تحولات مربوط به یمن و حوزه خلیج فارس وجود دارد که باید به عنوان یک پازل در کلیت ببینیم و در عین حال جزئیات نیز بسیار مهم است. تحلیل واقعبینانه کار بسیار دشوار و مشکلی است و باید از شعار دادن و جو زدگی در رسانهها دوری کنیم تا بتوانیم دقیقتر بیندیشیم.