لاریجانی:
ایران همواره از اصل مذاکره استقبال کرده است/ باید برای هر سناریویی آماده باشیم
دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: اروپایی‌ها یک سال ایران را با وعده‌های توخالی معطل گذاشتند و هیچ اقدامی نکردند. اکنون اگر بنا باشد کسی مواخذه شود، این آمریکا و اروپا هستند نه ایران.
به گزارش ایلنا علی لاریجانی در گفت‌وگویی تلویزیونی با بخش خبری ۲۰:۳۰ تأکید کرد: آمریکایی‌ها در جریان مذاکرات هسته‌ای اصرار داشتند که موضوع توان موشکی ایران نیز در مذاکرات مطرح شود؛ در حالی که علاوه بر این، درباره غنی‌سازی هم می‌گفتند ایران نباید چنین حقی داشته باشد و در عوض وعده می‌دادند که نیروگاه هسته‌ای در اختیارمان قرار می‌دهند، که به تعبیر او «سخنی بی‌اساس» بود.
وی با اشاره به ماجرای مکانیسم ماشه یا همان اسنپ‌بک اظهار داشت: فلسفه این سازوکار آن است که اگر طرفی به تعهدات خود عمل نکرد، طرف مقابل بتواند به وضعیت قبل بازگردد. اما آنچه در عمل رخ داد این بود که آمریکا ابتدا از برجام خارج شد و به تعهدات خود پایبند نماند. پس از آن، اتحادیه اروپا گرچه وعده داد تا با ایجاد بانک یا فراهم کردن زمینه فعالیت شرکت‌های اروپایی، مسیر همکاری را باز کند، اما هیچ اقدامی عملی انجام نداد. ایران یک سال به امید تحقق وعده‌های اروپایی‌ها صبر کرد و پس از آنکه مشاهده کرد هیچ اقدامی صورت نگرفت، گام‌های متقابل برداشت.
لاریجانی افزود: اکنون پس از گذشت بیش از ده سال، نه تنها آمریکا و اروپا به تعهدات خود عمل نکرده‌اند، بلکه واشنگتن از توافق خارج شد و حتی علیه ایران عملیات نظامی نیز انجام داد. بنابراین باید پرسید چه کسی باید مورد مواخذه قرار گیرد؟
ایران همواره از اصل مذاکره استقبال کرده است
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره از اصل مذاکره استقبال کرده اما بر «عادلانه و واقع‌بینانه بودن آن» تأکید دارد، خاطرنشان کرد: ایران هیچ‌گاه پرچم گفت‌وگو را زمین نخواهد گذاشت. در همین راستا، روسیه پیشنهادی مطرح کرد مبنی بر اینکه اجرای مکانیسم ماشه شش ماه به تعویق بیفتد و ایران با این پیشنهاد موافقت کرد. همچنین اروپا طرحی ارائه داد که شروطی داشت؛ از جمله توافق با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که ایران بدان عمل کرد، اما شرط دیگر مذاکره مستقیم با آمریکا بود. همین موضوع نشان می‌دهد که وزن طرف‌ها در این معادله چگونه است.
رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی در پایان تأکید کرد: ایران مخالفتی با انجام مذاکرات در قالب جمع ۱+۵ ندارد و حتی حضور آمریکا در این چارچوب نیز در صورتی که در جمع سایر کشورها باشد، پذیرفته است.
دبیر شورای عالی امنیت ملی در واکنش به شروط آمریکا برای مذاکره تأکید کرد: واشنگتن اصرار دارد موضوع موشکی نیز وارد مذاکرات شود، در حالی که این مسئله فراتر از بحث غنی‌سازی است. وی یادآور شد: در توافق قبلی مقرر شده بود ایران غنی‌سازی را در سطح سه و نیم درصد ادامه دهد، اما همان اروپایی‌هایی که برجام را با این شرایط امضا کردند، بعداً مدعی شدند که ایران نباید غنی‌سازی داشته باشد و وعده دادند به جای آن نیروگاه در اختیارمان قرار دهند، که به گفته او «حرفی بی‌پایه» بود.
وی افزود: نکته مهم این است که آمریکایی‌ها می‌خواهند توان موشکی ایران را محدود کنند. گاهی می‌گویند ایران نباید موشک دوربرد داشته باشد و گاهی هم تأکید می‌کنند برد موشک‌ها باید به زیر ۳۰۰ یا ۵۰۰ کیلومتر کاهش یابد. این یعنی تنها ابزار دفاعی و بازدارندگی ملت ایران را می‌خواهند سلب کنند. جمهوری اسلامی قطعاً در برابر چنین فشارهایی ایستادگی خواهد کرد و نه تنها تسلیم نمی‌شود بلکه پاسخ قاطع خواهد داد.
۹۵ درصد تحریم‌ها هم‌اکنون برقرار است
دبیر شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به پرسشی درباره بازگشت احتمالی قطعنامه‌ها گفت: از نظر نظامی اتفاق جدیدی رخ نمی‌دهد، بلکه موضوع بیشتر در حوزه تحریم‌هاست. واقعیت این است که بخش اعظم این تحریم‌ها هم‌اکنون وجود دارد. اگر شرکتی بخواهد با ایران همکاری کند یا کشوری بخواهد نفت بخرد یا حتی کشتی در اختیار ایران قرار دهد، تحریم می‌شود. بنابراین ۹۵ درصد تحریم‌هایی که ممکن است از طریق مکانیسم ماشه بازگردد، هم‌اکنون هم اعمال می‌شود و تنها حدود پنج درصد تفاوت خواهد داشت؛ آن هم به این صورت که به دلیل سازمان مللی بودن تحریم‌ها، برخی کشورها ناچار به اجرای آن می‌شوند.
وی تأکید کرد: افزایش نرخ دلار در روزهای اخیر بیش از آنکه نتیجه فشارهای اقتصادی واقعی باشد، ناشی از جو روانی است.
لاریجانی در ادامه گفت: دشمن تلاش می‌کند از طریق فشار اقتصادی نارضایتی در میان مردم ایجاد کند، اما دو مانع جدی وجود دارد؛ نخست اینکه ملت ایران آگاه و هوشیار است و می‌داند هدف دشمن ضربه زدن به ریشه‌های کشور است، همان‌طور که در سوریه عمل کردند. دوم اینکه در داخل کشور سازوکارها و اختیارات ویژه‌ای برای شرایط بحرانی وجود دارد تا فشار مستقیم به مردم منتقل نشود. بر همین اساس، می‌توان گفت بازگشت مکانیسم ماشه تغییر تعیین‌کننده‌ای ایجاد نخواهد کرد و بخشی از نوسانات ارزی نیز بیشتر به دلیل انتظارات روانی جامعه است.
بازگشت قطعنامه‌ها به معنای چراغ سبز برای حمله نظامی نیست
وی درباره ادعای برخی مبنی بر اینکه بازگشت قطعنامه‌ها می‌تواند مشروعیت حمله نظامی به ایران را فراهم کند، توضیح داد: مطلقاً چنین چیزی در قطعنامه‌ها وجود ندارد. این اسناد صرفاً محدودیت‌هایی در حوزه مبادلات تجاری و فروش تسلیحات ایجاد می‌کنند و هیچ اشاره‌ای به اقدام نظامی ندارند. البته ممکن است کشوری مانند آمریکا مستقل از هر قطعنامه‌ای اقدام کند، اما به پشتوانه اسناد سازمان ملل چنین حقی وجود ندارد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی با اشاره به تغییر موازنه جهانی خاطرنشان کرد: نظام تحریم‌ها تا حد زیادی فروپاشیده است. ایران تعاملات بانکی ویژه‌ای با روسیه ایجاد کرده و در چنین شرایطی تحریم‌ها تأثیر چندانی ندارد. گرچه ممکن است برخی کشورها سوءاستفاده کنند، اما فضای جهانی مانند گذشته نیست و بسیاری از کشورها در پی تأمین منافع خود هستند. حتی در منطقه، کشورهایی که تا دیروز کاملاً به آمریکا متکی بودند، در تحولات اخیر مسیر دیگری انتخاب کرده‌اند زیرا دریافتند با طناب آمریکا نمی‌توان به چاه رفت.
آمادگی ایران برای بررسی پیشنهادها
وی تأکید کرد: ایران هیچ مسیری را که به حفظ حقوق و منافع ملی کمک کند کنار نمی‌گذارد و هر پیشنهادی که مطرح شود بررسی خواهد شد. حتی در روزهای باقی‌مانده تا فعال‌سازی مکانیسم ماشه، اگر طرحی ارائه شود ایران آن را مورد توجه قرار می‌دهد.
لاریجانی در پایان اظهار داشت: تاکنون پیشنهادی دریافت شده و درباره آن نظر داده‌ایم و گفت‌وگوها ادامه دارد. ملت ایران مطمئن باشند که همه مسیرها آزموده می‌شود تا فردا کسی نگوید چرا فلان اقدام صورت نگرفت؛ اما در عین حال باید برای هر سناریویی آماده باشیم.
