ورود و خروجی‌های «بهشت»
نگاهی به کارنامه چهار دوره شورای شهر تهران.
شورای اول؛ منتقد ناکام
تعداد نمایندگان شهر تهران:
١٨ نفر/ عبدالله نوری (رئیس شورا) ابراهیم اصغرزاده، سعید حجاریان، احمد حکیمی‌پور، عباس دوزدوزانی، منصور رضوی، امیر عابدینی، محمد عطریانفر، محمد غرضی، غلامرضا فروزش، محمود علیزاده‌طباطبایی، جمیله کدیور، فاطمه جلایی‌پور، محمدحسین درودیان، صدیقه وسمقی، مرتضی لطفی، محمدحسین حقیقی، رحمت‌الله خسروی.
شهردار منتخب:
مرتضی الویری ٧٨ تا ٨٠
محمدحسن ملک‌مدنی ٨٠ تا ٨١
اعضای شورای شهر اول تهران سیاسیون نامداری بودند که با شعار «شورا؛ بنیان دموکراسی» بر سر کار آمده بودند.
این شعار و همراهی زمانی‌شان با دولت اصلاحات بر فضای حاکم بر شورای شهر ویژه‌تر می‌شد که با آمدن شورای شهر انتخاب شهردار به شورا سپرده شد و آن روزها شهردار وقت مرتضی الویری بود و نقدها و گلایه‌های تازه‌نفسان شورای شهر دامنگیرش می‌شد تا اینکه دو سال بعد در سال ٨٠ مرتضی الویری به دلیل ناهماهنگی با اعضای نخستین دوره شورای شهر تهران ناچار به کناره‌گیری از پست شهرداری شد و از ساختمان بهشت خداحافظی کرد و جایش را به محمدحسن ملک‌مدنی داد. روزها می‌گذشت که با شهردارشدن ملک‌مدنی اصرار آن بر فروش تراکم‌های شهر تهران بازهم جدالی فرسایشی میان شورای شهر و شهرداری تهران را به‌وجود آورد. این جدل و بگومگوهای رسانه‌ای ابراهیم اصغرزاده، محمد عطریانفر و چند نفر دیگر از اعضای شورای اول تهران را به چهره‌های خبرساز رسانه‌های جمعی به‌ویژه صداوسیما بدل کرده بود. داستان جدل شورای‌شهری‌ها و شهرداری تهران هر روز پردامنه‌تر می‌شد تا اینکه یک سال بعد یعنی در سال ٨١ و در روزهای سه‌سالگی شورای اول شهر تهران، برای رسیدگی به این جدل‌ها کمیته رسیدگی به حل اختلافشان تشکیل شد و در نهایت هم رأی به انحلال شورا و برکناری شهردار و جمعی از مدیرانش داد. به‌این‌ترتیب، هم شورای‌شهری‌ها رفتند و هم شهردار و مدیرانش. پس از برکناری شهردار، محمدحسین مقیمی به سرپرستی شهرداری رسید و چهار ماه هم این سمت را عهده‌دار بود تا اینکه شورای شهر دوم روی کار آمد و شهردار جدید را منصوب کرد.
البته قریب به ١٠ سال بعد ملک‌مدنی، شهردار معزول‌شده تهران در گفت‌وگویی با روزنامه «قانون» گفت: «من انحلال شورای شهر اول را مشکوک می‌دانم و احتیاج به زمان دارد تا مسائل آن برای همگان روشن شود. آقایان عطریانفر، حجاریان و من و حتی آقای رئیس‌جمهوری از این موضوع مطلع نبودیم. بعد‌ها متوجه شدیم نمی‌خواستند این مشکل حل شود و خیلی ساده با این مسائل برخورد کردند».
شورای شهر اول از همان روز تاکنون برچسبی شده که منتقدان اصلاح‌طلبان به واسطه جدل‌هایش به آن می‌تازند و به تلخی از آن ایام یاد می‌کنند.
١٥ نفر/ مهدی چمران (رئیس شورا)، حسن بیادی، رسول خادم، حمزه شکیب، حبیب کاشانی، عباس شیبانی، محمود خسروی‌وفا، نادر شریعتمداری، منظر خیرالهی، خسرو دانشجو، مسعود زریبافان، مهوش معتمدی‌آذر، امیر‌رضا واعظی‌آشتیانی، حسن زیاری و نسرین سلطان‌خواه.
شهردار منتخب:
محمود احمدی‌نژاد ٨٢ تا ٨٤
علی سعیدلو تیر تا شهریور ٨٤
محمدباقر قالیباف
نهم اسفند‌ماه سال ٨١ بود که انتخابات دومین دوره شورای شهر و روستا برگزار شد و در پی حواشی با انحلال شورای اول شهر تهران هم مشارکت اجتماعی کاهش یافت و هم اینکه ترکیبی متفاوت راهی شورای شهر پایتخت شد؛ ترکیبی که به آبادگران مشهور بودند. با استقرار آبادگران در شورا دیگر وقت یافتن گزینه‌ای جدید برای مدیریت شهر تهران بود و چند ماهی می‌شد که شهر بدون شهردار و تیم تخصصی شهری مدیریت می‌شد. آبادگران نشستند و رأی به محمود احمدی‌نژاد دادند که همه سابقه‌اش استادی دانشگاه بود و استانداری اردبیل. می‌گویند که به واسطه دیدارهایش در زمان انتخابات هفتمین دوره ریاست‌جمهوری و فعالیتش در ستاد‌های انتخاباتی علی‌اکبر ناطق‌نوری به او نزدیک شده بود و در نهایت هم با معرفی یا شاید بهتر باشد بگوییم تمهیدات شیخ نور به مدیریت پایتخت گماشته شد. او دو سال در این سمت بود و شهرداری تهران برایش سکوی پرشی به پاستور شد. احمدی‌نژاد در سال ٨٤ توانست سکانداری دولت نهم را در دست بگیرد.
ترکیب یکدست شورا از یک سو و هراس از دچارشدن سرنوشت این شورا به شورای اول کلا سبک و سیاق آن را تغییر داد. علی سعیدلو در فاصله رفتن احمدی‌نژاد برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری و پیروزی‌اش در انتخابات به مدت حدود سه ماه سرپرست در شهرداری تهران بود. سعیدلو معاون پشتیبانی احمدی‌نژاد بود و پس از خروج از شهرداری تهران و رفتن به بهشت، در مسئولیت‌های معاون امور بین‌الملل رئیس‌جمهوری و ریاست سازمان تربیت بدنی ایران قرار گرفت.
١٥ نفر/ مهدی چمران (رئیس شورا) معصومه آباد، معصومه ابتکار، پروین احمدی‌نژاد، رسول خادم، خسرو دانشجو، علیرضا دبیر، هادی ساعی، حمزه شکیب، حسن بیادی، مرتضی طلایی، حبیب کاشانی، عباس شیبانی، احمد مسجدجامعی و محمدعلی نجفی.
شهردار منتخب:
محمدباقر قالیباف
سومین دوره انتخابات شورای شهر بیست‌وپنجم آذر ٨٥ برگزار شد و بهار سال ٨٦ بود که سومین دوره شورای شهر تهران آغاز به کار کرد. مهدی چمران برای دومین دوره پیاپی و در رقابت دوستانه با مرتضی طلایی به ریاست شورا رسید. احمدی‌نژاد که رئیس‌جمهور شد، جای خالی او را به محمدباقر قالیباف سپردند، قالیباف آمد و در ساختمان بهشت مستقر شد، این شورا به خاطر انتقاداتی که به روند بی‌خبر و بی‌دستاورد جدی شورای شهر دوم می‌شد، می‌خواست هم پرسشگر باشد هم ناظر اما هیچ‌وقت نتوانست قالیباف و امورش را به‌ویژه در ماجرای پروژه احداث پل صدر مورد سؤال و جواب قرار دهد. ماجرای حوادث دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری هم که روی داد، شورای شهری که قریب به اتفاقشان وابسته به جناح راست بودند، با شهردار اصولگرا همدل‌تر شدند. همراهی موبه‌‌مو و گام‌به‌گام شورای‌شهر اصولگرایان پایتخت با شهرداری که شکست‌خورده انتخابات ریاست‌جمهوری بود، همه امور نظارتی را طلسم کرد آن‌چنان که هر طرحی که بر نظارت و حساب‌کشی مالی شهرداری تهران تأکید می‌کرد، نیامده از دستور کار شورای‌شهری‌ها خارج می‌شد.
٣١ نفر/ مهدی چمران (رئیس شورا)، مرتضی طلایی، مهدی قناعتی، محسن پیرهادی، رضا تقی‌پور، هادی ساعی، ولی‌الله شجاع‌پوریان، عباس جدیدی، احمد حکیمی‌پور، محمد سالاری، محمدمهدی تندگویان، معصومه آباد، غلامرضا انصاری، الهه راستگو، رحمت‌الله حافظی، احمد دنیامالی، محمد حقانی، فاطمه دانشور، علیرضا دبیر، اسماعیل دوستی، حسین رضازاده، محسن سرخو، پرویز سروری، علی صابری، اقبال شاکری، مجتبی شاکری، عباس شیبانی، حبیب کاشانی، عبدالحسین مختاباد، احمد مسجدجامعی و عبدالمقیم ناصحی.
شهردار منتخب:
محمدباقر قالیباف
تعداد کرسی‌های این دوره از شورای شهر با رأی مجلس در آخرین روزهای سال ٩١ به بیش از دو برابر افزایش یافت و ٣١ نفر به عضویت آن درآمدند. از نمایندگانی که موفق به ورود به این دوره شدند، ١٣ نفر اصلاح‌طلب و ١٨ نفر هم اصولگرا بودند. همین تقسیم‌بندی سبب شد شورای شهر چهارم در قریب به اتفاق موارد در دستور کار، از انتخاب رئیس گرفته تا انتخاب شهردار یا طرح‌ها و بحث استیضاح شهردار تهران به چالش‌ها و جنجال‌های خبری بدل شود. مثل انتخاب رئیس شورا که با رأی‌گیری نفسگیر میان مهدی چمران و احمد مسجدجامعی برگزار شد و در نهایت هم چمران برای سومین دوره پیاپی رئیس شورا ماند. در این دوره از شورا برای انتخاب شهردار نیز رقابتی تنگاتنگ میان حامیان محمدباقر قالیباف و محسن هاشمی بود که در نهایت هم قالیباف با اختلاف دو رأی به شهرداری رسید. شورای شهر چهارم شاید به دلیل افزایش دوبرابری کرسی‌های نمایندگی و شاید به‌خاطر ترکیب غیریکدست و ناهمگون آن بیشتر از دوره‌های دوم و سوم خبرساز بود. ماجرای انتشار بودجه شهرداری تهران از سوی رحمت‌الله حافظی یکی از خبرسازترین اتفاقاتی بود که در کارنامه این شورا ثبت شد. ماجرای املاک نجومی، پرداخت‌های غیرقانونی و... از جمله مواردی بود که مدت‌ها اخبار شورای شهر تهران را به صدر اخبار داخلی کشور می‌کشاند.
شرق
