دیوار حلبی به جای پرچین؛ سرنوشت حریم‌سازی تئاتر شهر

به گزارش ایلنا، علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران، در تشریح پیشینه بحث ساماندهی حریم تئاتر شهر اظهار کرد: این موضوع از دوره ششم شورای شهر تهران و از چندین سال پیش کلید خورده است.

به گفته وی مشکل اصلی چهارراه ولیعصر به عنوان پرترددترین چهارراه کشور این بود که علاوه بر تردد گسترده مردم، به محل اتراق و فعالیت دست‌فروشان تبدیل شده بود.

نادعلی افزود: به‌هم‌ریختگی اجتماعی ناشی از این وضعیت، به همراه شرایط بوستان دانشجو، دست به دست هم دادند و فضای بسیار بدی برای تئاتر شهر و اطراف آن ایجاد کردند.

سخنگوی شورای شهر تهران با اشاره به آغاز دوره کاری خود از سال ۱۴۰۰، خاطرنشان کرد: ما در دوره خودمان چندین بار ابتدا فیلم‌های آنجا را دیدیم و سپس به صورت حضوری و از طریق راهنمایی همکاران در تئاتر شهر، از این وضعیت اجتماعی بسیار بد بازدید کردیم.

وی با بیان مثال‌های عینی از وخامت اوضاع هشدار داد: حتی یک یا دو بار، صحنه تا حد آتش‌سوزی داخل تئاتر شهر هم پیش رفته بود، چرا که در اطراف دیوارهای تئاتر شهر برای گرم کردن خود در ایام سرما، آتش روشن می‌کردند.

نادعلی ادامه داد: آن محل کثیف شده بود، شب‌ها معتادین در آنجا می‌خوابیدند و دعواهای بسیار بدی تا حد چاقوزنی و قمه‌کشی در آن محل رخ می‌داد.

وی با یادآوری خاطرات گذشته خود گفت: پارک دانشجو محلی بود که علاوه بر هنرمندان، مخاطبان تئاتر شهر و دانشجویان و خانواده‌های تهرانی نیز از آن با آرامش استفاده می‌کردند، اما در آن زمان، شرایط اجتماعی به گونه‌ای شد که این تردد با سختی و حاشیه‌های بسیاری همراه بود.

نادعلی در توضیح اقدامات شورای شهر تهران برای ساماندهی حریم تئاتر شهر با بیان اینکه از مجموعه مدیریت شهری کمک خواسته شد به یک چالش قدیمی اشاره کرد: یک مشکل اساسی از قبل وجود داشت؛ دعوا و بحث بر سر این که دور تئاتر شهر دیوار بکشیم یا نکشیم.

وی به اختلاف نظرها در این زمینه اشاره و اظهار کرد: در این میان، دیدگاه‌های متفاوتی میان هنرمندان نیز وجود داشت. عده‌ای از هنرمندان پیشکسوت معتقد بودند دیواری که پیش‌تر وجود داشته، باید دوباره احیا شود.

سخنگوی شورای شهر تهران نگاه مدیریت شهری را مبتنی بر تعادل و راه‌حل‌های نرم‌افزاری توصیف و تشریح کرد: بر این اساس، مجموعه‌ای از راه‌حل‌های به هم‌پیوسته را طراحی کردیم که هر یک به تنهایی کارایی داشته و در کنار هم تأثیر مضاعف می‌گذارد.

وی راه‌حل‌های مدیریت شهری را اینگونه تشریح کرد: نخستین اقدام، پاکسازی و نظم‌بندی بوستان دانشجو و تبدیل آن به محیطی تمیز و آرام بود. گام دوم که بسیار دشوار و زمان‌بر بود، جمع‌آوری بساط دست‌فروشان از آن محدوده بود تا پیامدهای اجتماعی ناشی از حضور بی‌ضابطه آنان پایان یابد.

نادعلی بر ارائه راه‌حلی پایدار تأکید کرد و افزود: بدیهی است که نمی‌توان یک فضای عمومی را به زور و با استقرار دائم نیروهای پلیس یا حراست خالی نگه داشت. راه حل پایدار سوم، پر کردن آن فضا با رویدادهای فرهنگی بود.

وی افزود: بر این اساس، باید با همکاری تئاتر شهر، هنرمندان، سازمان فرهنگی هنری شهرداری و دیگر نهادها، آن محیط با برنامه‌هایی مانند تئاتر خیابانی، سرود و سایر رویدادهای هنری متناسب با شأن تئاتر شهر احیا شود.

نادعلی با توضیح این که محوطه داخلی تئاتر شهر از نظر مالکیت، به خود تئاتر شهر و وزارت ارشاد تعلق دارد، ادامه داد: «بحث بر سر این بود همانطور که برخی هنرمندان اصرار داشتند، لزوماً نباید یک "دیوار" سنتی با آجر می‌ساختیم. بلکه می‌بایست حریمی تعریف می‌کردیم که از ساختمان در برابر آسیب‌های احتمالی محافظت کند.

سخنگوی شورای شهر تهران با مهم خواندن حریم برای این بنای میراثی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه تئاتر شهر یک بنای میراثی است، یکی از اصول پایه‌ای حفاظت از آن، داشتن حریم و فاصله مناسب با محل تردد عمومی است.

وی خاطرنشان کرد: ما بر این اساس پیش رفتیم که از راه حلی استفاده کنیم که هم حریم لازم را ایجاد کند و هم حالت دیوار سنتی را نداشته باشد.

 نادعلی فرآیند بررسی طرح‌های مختلف را اینگونه تشریح کرد: طرح‌های مختلفی بررسی شد؛ از جمله طرح‌هایی شبیه به پرچین و همچنین دیوارهای سبز متشکل از گیاهان و رونده‌ها تا هم فضایی سبز ایجاد شود و هم از دیوارسازی پرهیز گردد.

وی با بیان اینکه این روند بررسی طرح‌ها از حدود سال ۱۴۰۱ آغاز شد و تا سال ۱۴۰۲ نیز ادامه یافت، اظهار کرد: در نهایت، سازمان زیباسازی شهرداری طرحی ارائه کرد. اما از آنجا که این محل در مالکیت و تحت نظر اداره کل هنرهای نمایشی وزارت ارشاد بود، تصویب نهایی طرح به عهده آنان قرار داشت.

نادعلی با اشاره به اختلاف سلیقه در انتخاب طرح گفت: اگرچه طرح پیشنهادی ما طرح خوبی بود، اما با سلیقه مسئولان آن زمان وزارت ارشاد همخوانی نداشت و آنان طرح جایگزین دیگری را که البته بسیار شبیه به طرح ما بود، انتخاب کردند.

سخنگوی شورای شهر تهران تصریح کرد: سرانجام وزارت ارشاد اجرای این طرح را آغاز کرد. ما طرح نهایی آنان را از نظر فنی و مطابقت با ضوابط شهرسازی بررسی کردیم.

وزارت ارشاد در فرآیند اجرا محوطه را محصور کرد

 وی مشکل اصلی را در نحوه اجرا دانست و افزود: مشکل اصلی زمانی پیش آمد که وزارت ارشاد در فرآیند اجرا، محوطه را محصور کرد. وقتی هم با دیوار حلبی محیطی محصور می‌شود، کارگاه ساختمانی حساب می‌شود.

نادعلی به یک نقطه عطف مهم اشاره کرد: همزمان، با تغییر دولت به دنبال شهادت شهید رئیسی و متعاقباً تغییر وزارتخانه، روند کار به طور کامل متحول شد.

وی افزود: تیم جدید وزارت ارشاد این موضوع را با جدیت پیگیری نکرد و اگرچه دغدغه ما همچنان پابرجا بود، ولی طرف دولتی جدید موضوع را به صورت فعال با ما در میان نگذاشت. به نظر می‌رسید مسئله به کمبود منابع مالی برخورده بود و کار در وزارت ارشاد متوقف شده بود.

نادعلی بر آمادگی مالی شهرداری تأکید و خاطرنشان کرد: البته در طرح اولیه ما، شهرداری تهران آماده کمک مالی به این پروژه بود. اما باید کسی پیگیر قضیه باشد که به او کمک کنیم!

سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران در ادامه تشریح وضعیت پروژه تعیین حریم تئاتر شهر، از آمادگی کامل شهرداری منطقه ۱۱ برای پیگیری این موضوع خبر داد و گفت: در وضعیت کنونی، شهرداری منطقه ۱۱ کاملاً پای کار حاضر و آماده است.

وی به آخرین گفت‌وگوی خود در این زمینه اشاره کرد و افزود: آخرین بار که بنده شخصاً با شهردار منطقه ۱۱ صحبت کردم، در آیین بزرگداشت استاد فریدون شهبازیان و در حضور آقای کوروش سلیمانی؛ رئیس تئاتر شهر بود. همانجا توافق شد که جلسه‌ای اختصاصی تشکیل دهیم.

نادعلی با بیان اینکه این گفت‌وگو حدود یک ماه پیش انجام شده بر لزوم پیگیری فوری تأکید کرد و افزود: اکنون باید بنشینیم و بررسی کنیم که نیازها و طرح دقیق دوستان در وزارت ارشاد چیست تا شهرداری منطقه ۱۱ با تمام قابلیت خود، کار را پیگیری و هرگونه عیب و ایراد فنی را نیز رفع کند.

نادعلی با بیان اینکه قطعا مالکیت اصلی این محوطه با تئاتر شهر است و تصمیم‌گیرنده نهایی آنان هستند، به دغدغه‌های شهرداری اشاره کرد و افزود: از آنجا که این محل از جنبه‌های منظر شهری، مدیریت تردد و کاربری عمومی بوستان دانشجو به شهرداری مرتبط است، ما همواره اصرار داریم که طرح نهایی به گونه‌ای باشد که هم فضایی زشت ایجاد نکند و هم رفت‌وآمد مردم را دچار اختلال نکند.

وی با اشاره به پیشنهادهای قبلی که از سوی شهرداری رد شده، توضیح داد: این محل، میزبان رویدادهای اجتماعی و جمعی بزرگ در بخش شمال غربی بوستان دانشجو است. اگر طرحی به گونه‌ای باشد که با محصور کردن فضا، مانع از تردد و تجمع مردم شود، در واقع امکان برگزاری این رویدادهای مهم به کلی سلب می‌گردد.