چرا رؤیاهایم را به یاد نمی‌آورم؟
همه‌ی انسان‌ها هر شب خواب می‌بینند، اما طبیعی است که بیشتر رؤیاها را خیلی زود بعد از بیداری فراموش کنیم. اگر صبح بیدار می‌شوید و هیچ تصویری از خوابتان به یاد ندارید، نگران نباشید. مغز شما احتمالاً فقط تصمیم گرفته آن را در حافظه‌ی بلندمدت ذخیره نکند. با این حال، برخی عوامل می‌توانند باعث شوند رؤیاها بیشتر یا کمتر در ذهن بمانند.
چرا رؤیاهایمان را فراموش می‌کنیم؟
۱. خواب REM کافی ندارید
بیشتر رؤیاهای ما در مرحله‌ی حرکت سریع چشم یا REM اتفاق می‌افتند، زمانی که مغز فعال و بدن تقریباً بی‌حرکت است.
اگر به هر دلیل این مرحله کوتاه‌تر یا ناقص باشد (مثلاً به خاطر مصرف داروهای ضدافسردگی یا الکل)، احتمال یادآوری رؤیاها کاهش می‌یابد.
۲. مغز هنگام بیداری رؤیا را پاک می‌کند
به‌طور طبیعی، خاطرات خواب در چند ثانیه‌ی اول بعد از بیداری شروع به محو شدن می‌کنند. تنها خواب‌هایی که بار عاطفی قوی دارند (مثل ترس، هیجان یا غم) ممکن است در ذهن بمانند.
۳. اختلالات خواب
بیماری‌هایی مثل آپنه خواب (قطع تنفس در خواب) یا نارکولپسی می‌توانند باعث تکه‌تکه شدن خواب REM شوند و یا برعکس، رؤیاهای بسیار واضح و حتی آزاردهنده ایجاد کنند. درمان اختلالات خواب معمولاً باعث تنظیم دوباره‌ی چرخه‌ی رؤیا می‌شود.
۴. داروها، استرس و سبک زندگی
استرس، اضطراب، بی‌خوابی، یا حتی عادات نادرست مثل استفاده از گوشی تا لحظه‌ی خواب، همه می‌توانند الگوی خواب و در نتیجه یادآوری رؤیاها را مختل کنند.
چرا ناگهان رؤیاهایم را بیشتر به یاد می‌آورم؟
اگر اخیراً بیشتر خواب‌هایتان را به خاطر می‌آورید، احتمالاً خوابتان تکه‌تکه شده یا زنگ ساعت دقیقاً هنگام REM بیدارتان می‌کند. در این حالت، مغز هنوز بین خواب و بیداری است و خاطرات رؤیا فرصت پیدا می‌کنند در حافظه ثبت شوند.
چطور رؤیاهایمان را بهتر به یاد بیاوریم؟
دفترچه رؤیا داشته باشید
دفترچه و خودکار را کنار تخت بگذارید و بلافاصله بعد از بیداری، هرچه به یاد دارید بنویسید: حتی چند واژه. این کار باعث می‌شود مغز، رؤیا را در حافظه‌ی بلندمدت ذخیره کند.
عادات خواب سالم
هر شب در ساعت مشخصی بخوابید و در محیطی آرام، تاریک و خنک استراحت کنید. بی‌نظمی در ساعت خواب باعث می‌شود چرخه‌ی REM ناپایدار شود.
محدود کردن تحریک قبل از خواب
نیم ساعت پیش از خواب از موبایل، تلویزیون و نور آبی صفحه‌نمایش دوری کنید. به جای آن کتاب بخوانید، حمام گرم بگیرید یا چند دقیقه مدیتیشن کنید.
درباره‌ی خوابتان حرف بزنید
بلافاصله پس از بیداری، خواب خود را برای کسی تعریف کنید، حتی برای حیوان خانگی‌تان! گفتن جزئیات باعث تثبیت بیشتر آن در ذهن می‌شود.
آیا یادآوری رؤیاها مفید است؟
رؤیاها اغلب بازتابی از افکار، خاطرات و نگرانی‌های ما هستند. به خاطر آوردنشان می‌تواند به درک بهتر احساسات درونی کمک کند، اما ناتوانی در یادآوری رؤیاها به‌هیچ‌وجه نشانه‌ی بیماری نیست.
