۲۰ مه روز جهانی زنبور عسل است
هر سال در تاریخ ۲۰ مه (برابر با ۳۰ اردیبهشت)، روز جهانی زنبور عسل (World Bee Day) گرامی داشته می‌شود. این روز به منظور افزایش آگاهی عمومی در مورد نقش حیاتی زنبورها و سایر گرده‌افشان‌ها در سلامت اکوسیستم، امنیت غذایی و معیشت انسان‌ها تعیین شده است.
چرا ۲۰ مه؟
تاریخ ۲۰ مه به مناسبت زادروز آنتون یانشا (Anton Janša)، پیشگام و پیشوای زنبورداری مدرن در قرن هجدهم میلادی انتخاب شده است. یانشا در سال ۱۷۳۴ در اسلوونی به دنیا آمد و به دلیل نوآوری‌هایش در زمینه زنبورداری و دانش عمیقش از زنبورها شناخته شده است.
اهمیت زنبورها و گرده‌افشان‌ها:
زنبورها، به ویژه زنبورهای عسل، و سایر گرده‌افشان‌ها مانند پروانه‌ها، مرغ‌های مگس‌خوار، خفاش‌ها و سوسک‌ها، نقش بسیار حیاتی در طبیعت و زندگی انسان‌ها ایفا می‌کنند:
امنیت غذایی: حدود یک سوم غذای مصرفی انسان‌ها به طور مستقیم یا غیرمستقیم به گرده‌افشانی وابسته است. بسیاری از میوه‌ها، سبزیجات و دانه‌های روغنی که ما می‌خوریم، به گرده‌افشانی زنبورها نیاز دارند. بدون آن‌ها، تنوع غذایی ما به شدت کاهش می‌یابد و بسیاری از محصولات کشاورزی دچار افت تولید می‌شوند.
سلامت اکوسیستم‌ها: گرده‌افشان‌ها در حفظ تنوع زیستی و سلامت اکوسیستم‌ها نقش محوری دارند. آن‌ها به تکثیر گیاهان کمک می‌کنند و این گیاهان به نوبه خود، زیستگاه و غذا برای بسیاری از موجودات دیگر فراهم می‌آورند.
معیشت و اقتصاد: زنبورداری منبع درآمد برای بسیاری از خانواده‌ها در سراسر جهان است. علاوه بر عسل، محصولات دیگری مانند موم، بره موم، ژل رویال و گرده نیز تولید می‌شوند که همگی دارای ارزش اقتصادی هستند.
سلامت سیاره: جنگل‌ها و مناطق طبیعی برای بقای خود به گرده‌افشانی وابسته هستند. کاهش جمعیت گرده‌افشان‌ها می‌تواند منجر به کاهش پوشش گیاهی و آسیب به اکوسیستم‌های طبیعی شود.
تهدیدات پیش روی زنبورها:
متأسفانه، جمعیت زنبورها و سایر گرده‌افشان‌ها در سراسر جهان به دلایل مختلفی در حال کاهش است. مهم‌ترین این تهدیدات عبارتند از:
تغییرات اقلیمی: الگوهای آب و هوایی نامنظم، خشکسالی‌ها و گرمایش جهانی بر چرخه زندگی و منابع غذایی زنبورها تأثیر می‌گذارند.
از دست دادن زیستگاه: شهرنشینی، توسعه کشاورزی و استفاده از زمین‌ها برای سایر مقاصد، زیستگاه‌های طبیعی زنبورها و منابع غذایی آن‌ها را از بین می‌برد.
استفاده از آفت‌کش‌ها (به ویژه نئونیکوتینوئیدها): بسیاری از آفت‌کش‌ها برای زنبورها سمی هستند و می‌توانند باعث اختلال در جهت‌یابی، توانایی جمع‌آوری غذا و حتی مرگ آن‌ها شوند.
بیماری‌ها و انگل‌ها: بیماری‌هایی مانند "کولونی کلاپس دیس‌اوردر" (Colony Collapse Disorder - CCD) و انگل‌هایی مانند کنه واروا، خسارات زیادی به کندوها وارد می‌کنند.
گونه‌های مهاجم: برخی گونه‌های مهاجم می‌توانند با زنبورهای بومی رقابت کرده یا آن‌ها را شکار کنند.
چگونه می‌توانیم کمک کنیم؟
روز جهانی زنبور عسل فرصتی است تا به این مسائل پرداخته و راه‌هایی برای حمایت از زنبورها پیدا کنیم:
کاشت گیاهان گرده‌افشان دوست: در باغچه یا بالکن خود، گیاهانی بکارید که گل‌های شهدزا و گرده‌زا برای زنبورها و پروانه‌ها دارند.
کاهش مصرف آفت‌کش‌ها: در صورت امکان، از آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌ها استفاده نکنید یا جایگزین‌های طبیعی را به کار ببرید.
حمایت از زنبورداران محلی: خرید عسل و محصولات زنبور عسل از زنبورداران محلی می‌تواند به آن‌ها کمک کند.
ایجاد منابع آب برای زنبورها: یک منبع آب کم عمق با سنگ‌ریزه‌ها برای زنبورها فراهم کنید تا بتوانند بدون غرق شدن آب بنوشند.
افزایش آگاهی: در مورد اهمیت زنبورها با دیگران صحبت کنید و اطلاعات را به اشتراک بگذارید.
روز جهانی زنبور عسل به ما یادآوری می‌کند که این موجودات کوچک، نقش عظیمی در بقای ما و سلامت سیاره دارند. با محافظت از آن‌ها، در واقع از آینده خودمان محافظت می‌کنیم.
