تحلیلگر سیاسی لبنانی در گفت‌وگو با ایلنا:
تأخیر در برگزاری کنفرانس بحرین به لغو آن منجر می‌شود/ برخی کشورهای عربی مخالف معامله قرن هستند/ ناامیدی از تحقق معامله قرن، عامل اصلی تأخیر نشست منامه
استاد جامعه‌شناسی سیاسی لبنان تأکید کرد: کنفرانس منامه که در چرخه علت و معلول با معامله قرن و به عنوان شروط مقدماتی آن قرار می‌گیرد، با ضعیف شدن امکان تحقق معامله قرن و تأخیر پی در پی اعلام آن، حقیقت و موضوعیت خود را از دست داده و می‌توان گفت که تأخیر در برگزاری این کنفرانس به لغو آن منجر خواهد شد.
کنفرانس بحرین با عنوان کارگاه اقتصادی منامه که قرار است اواخر ماه جاری میلادی با شراکت آمریکا در بحرین برگزار شود، با اما و اگرهایی روبه‌رو شده است. شکست «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در تشکیل کابینه و تصمیم برگزاری انتخابات مجدد در سرزمین‌های اشغالی گمانه‌زنی‌هایی را در ارتباط با تأخیر در برگزاری کنفرانس مذکور مطرح کرده و احتمال لغو آن را پررنگ کرده است.
کنفرانس منامه مقدمه‌ای برای اجرایی شدن معامله قرن است
در همین راستا«طلال عتریس» استاد جامعه‌شناسی سیاسی لبنان و کارشناس مسائل منطقه در تشریح زمینه‌ها و دلایل تأخیر این کنفرانس در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: هدف از برگزاری کنفرانس منامه در بحرین در وهله نخست، زمینه‌سازی برای تحقق معامله قرن است به این مفهوم که مقدمه‌ای برای همکاری اقتصادی بین کشورهای منطقه به ویژه بین اسرائیل و کشورهای عربی است تا بر اساس این همکاری اقتصادی، همکاری سیاسی شکل می‌گیرد و به این اعتبار که منافع اقتصادی نقطه تلاقی این کشورها و مجموعه مشترکی از تعامل اقتصادی و فعالیت مشترک شرکت‌ها را تشکیل می‌دهد، سنگ بنای همکاری سیاسی شود.
عتریس در ادامه افزود: این کنفرانس مقدمه‌ای است برای معامله قرن که به عنوان راهکار برون‌رفت از بن بست جنگ چندین ساله فلسطین و اسرائیل اعلام شده است. به همین دلیل باید اقتصاد به عنوان دستاویزی زمینه‌ساز اهداف سیاسی طراحی شده در قالب معامله قرن قرار گیرد.
نشست منامه به دنبال عادی نشان دادن تعامل اعراب و اسرائیل است
وی گفت: نکته دوم اینکه، اصرار به حضور کشورهای عربی و نیز اسرائیل به دو دلیل است. نخست اینکه روابط عربی- اسرائیلی را روابطی عادی و طبیعی جلوه دهد و مردم و افکار عمومی جهان به این موضوع عادت کنند که اسرائیل و عرب را در کنار هم بر سر یک میز و در حال بحث و رایزنی برای منافع اقتصادی ببینند.
این کارشناس مسائل منطقه تأکید کرد که آنها به دنبال این هستند که این موضوع، روابط سیاسی ما بین دو طرف را سهل و ممکن کرده و معادله دو وجهی غیر قابل حل که یک طرف آن هویت عربی است، قابل حل وانمود کنند.
روابط اقتصادی دستمایه زمینه‌سازی برای خدمت به اهداف سیاسی معامله قرن شده است
وی در ادامه افزود: دلیل دوم اینکه ایالات متحده آمریکا می‌خواهد این کنفرانس قدرت داشته باشد به این مفهوم که تمام کشورها در این کنفرانس شرکت کنند و هیچ کشوری غایب نباشد تا اینکه کنفرانس در سطحی ضعیف به نظر نرسد یا کشوری معترض به برگزاری آن وجود نداشته باشد به همین دلیل تمام کشورهای عربی از سوی آمریکا برای مشارکت در این کنفرانس دعوت شدند تا مدعی شوند که جهان عرب برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل اجماع نظر دارند. بنابراین روابط اقتصادی دستمایه زمینه‌سازی برای خدمت به اهداف سیاسی معامله قرن شده است.
چالش‌های پیش روی نشست منامه فرصت تحقق اهداف آن را نخواهد داد
عتریس گفت: اما برگزاری این کنفرانس با چالش‌ها و پیامدهایی مواجه است که اجازه و فرصت تحقق اهداف آن را نخواهند داد. نخست اینکه در اینجا مشکل اسرائیل وجود دارد. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در حال حاضر موفق به تشکیل کابینه نشده و برگزاری انتخابات مجدد در ماه سپتامبر آینده به این مفهوم است که اسرائیل در حال حاضر با دغدغه برگزاری انتخابات روبه‌روست و احتمالا امکان مشارکت در کارگاه به اصطلاح اقتصادی منامه و یا حتی معامله قرن را نخواهد داشت.
وی در ادامه افزود: این کنفرانس همچنین با چالش‌ها و پیامدهایی از یک سو به دلیل وضعیت اسرائیل به دنبال عدم پذیرش فلسطین برای مشارکت در این کنفرانس و از سوی دیگر نیز وضعیت شخص «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا که با مشکلات داخلی مواجه است و انتخابات ریاست جمهوری این کشور تنها چند ماه دیگر قرار است برگزار شود و این خود نشان می‌دهد که تمرکز اصلی سلایق مختلف سیاسی در واشنگتن بر انتخابات و رقابت انتخاباتی و انتخاب مجدد ترامپ متمرکز است و هیچ کس اهمیت چندانی به بحث معامله قرن نشان نخواهد داد.
این کارشناس مسائل منطقه توضیح داد: بنابراین باید گفت که کنفرانس منامه دیگر هیچ ارزش حقیقی در این مرحله نداشته و ایده تأخیر در برگزاری آن رنگ حقیقت گرفته و چه بسا که علاوه بر گزینه قوی تأخیر گزینه لغو آن نیز بسیار محتمل است چرا که خود معامله قرن نیز با تعویق چندین باره اعلام آن محکوم به لغو شده است.
وی تأکید کرد: بنابراین کنفرانس منامه که در چرخه علت و معلول با معامله قرن و به عنوان شروط مقدماتی آن قرار می گیرد، حقیقت و موضوعیت خود را از دست داده است، پس حال که امکان تحقق معامله قرن سخت به نظر می‌رسد، کنفرانس منامه نیز ارزشی نداشته و به همین دلیل به اعتقاد من تأخیر در برگزاری این کنفرانس به لغو آن منجر خواهد شد، چرا که پس از گذشت چهار تا پنج ماه وضعیت اسرائیل و آمریکا مشخص نبوده و این موضوع تفسیر دلیل تأخیر کنفرانس است که احتمال لغو کنفرانس را تقویت می‌کند وحتی اگر این کنفرانس بعدا هم برگزار شود هیچ اهمیتی و تاثیری نخواهد داشت.
عتریس گفت: ایده اصلی کنفرانس منامه با معامله قرن گره خورده است و باید دید که آیا این معامله حاصل خواهد شد یا نه که به اعتقاد من عملی نخواهد شد چرا که برخی کشورهای عربی خواهان این معامله نیستند، کشورهایی چون اردن که نگران مسأله فلسطین و خروج کرانه باختری از سیطره خود است و مصر نیز به دلیل دغدغه‌های خود برای صحرای سینا و احتمال اینکه امتداد دولت فلسطین باشد، مشتاق معامله قرن نیستند.
وی در پایان گفت: بنابراین باید گفت دلیل اصلی تأخیر در برگزاری کنفرانس منامه ناامیدی از تحقق معامله قرن است.
