سرگرد پیشین ناتو در گفت‌وگو با ایلنا:
ناتو به دنبال دفاع است، نه جنگ/ سناریوی رزمایش اخیر روسیه جنگ بود/ اختلاف کشورهای عضو ناتو تاثیری در سیاست‌های کلان این سازمان ندارد
یک سرگرد و استاد دانشگاه بلژیک ناتو اتحادی مبتنی بر دفاع است. این سازمان به دنبال جنگ نیست، اما متعهد به دفاع و بازدارندگی است.
«سرژ استروبانتس»، سرگرد بلژیکی و استاد روابط بین‌الملل در کالج «وسالیوس» است. وی همچنین مدیر شرکت مشاور امنیتی «بانتس» است.
سرژ استروبانتس با اشاره به رزمایش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در نروژ، درباره ابعاد فنی این رزمایش به ایلنا گفت:
در رزمایش تریدنت جانکچر ۱۸، بیش از ۴۰ هزار نیرو از ۳۰ کشور عضو ناتو، به همراه سوئد و فنلاند، شرکت خواهند کرد. این بزرگ‌ترین رزمایش ناتو در سال‌های گذشته است. این رزمایش براساس بند پنج و زیربنای آن همبستگی است: یعنی دفاع شخصی و مشترک. این رزمایش فرصت بی‌مانندی است برای ناتو و کشور میزبان (نروژ) تا به‌شکلی عینی نیروهای خود را تمرین دهند و همکاری‌ها را با دیگر کشورها تحکیم بخشند. این امر همچنین به ناتو این امکان را می‌دهد تا برنامه‌های خود را برای تقویت نیروهای کمکی‌اش در نروژ عملی کند. در مجموع، این امر توانایی ناتو برای مدیریت بحران را افزایش می‌دهد.
پاسخ به تهدیدهای بلوک شرق سبب شده کشورهای عضو ناتو در پی برنامه‌هایی برای دفاع از مرزهای خود باشند و نیروهای خود را که در چارچوب «حضور پیشرفته و رو به‌جلو» (ای‌اف‌پی) تقویت کنند. هدف از این رزمایش تمرین آرایش این نیروها در بلوک شرق اتحاد آتلانتیک است.
ناتو اتحادی است مبتنی بر دفاع
وی با اشاره به اهمیت این رزمایش، با توجه به تنش‌های میان روسیه و اروپا گفت: ناتو اتحادی مبتنی بر دفاع است. این سازمان به دنبال جنگ نیست، اما متعهد به دفاع و بازدارندگی است. هدف این رزمایش هم همین است: تمرین دفاع و فراهم آوردن اثر بازدارندگی و آمادگی برای پاسخ به هرگونه تهدید. ناتو یک سناریوی واکنش دفاعی را، با هدف اثبات عزم و اراده خود برای تقویت ایده اتحاد و حمایت از هر یک از اعضای آن در صورت حمله، تمرین خواهد کرد. این سازمان بنا دارد عزم خود بر دفاع از قلمرو خود را در صورت هرگونه تهدید نشان دهد.
دعوت از ناظران روس نشان از عزم پیمان آتلانتیک برای شفافیت دارد
این سرگرد بلژیکی با اشاره به این‌که ناتو از ناظران روس برای دیدن این رزمایش دیدن کرده است گفت: این برمی‌گردد به عزم ناتو برای شفافیت در امور نظامی‌اش. نروژ، در راستای عمل به وظایفش به‌عنوان کشور میزبان این رزمایش، سازمان امنیت و همکاری اروپا را باخبر کرده است و کشورهای عضو این سازمان نیز ناظران خود را ارسال خواهند کرد. کشورهای عضو ناتو در آخرین جلسه‌شان با مقام‌های روسیه آن‌ها را در جریان این رزمایش گذاشتند. این نشان از تعهد ناتو به معاهدات بین‌المللی دارد. «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو، گفت که این سازمان چیزی برای پنهان کردن ندارد. ناتو درخواست ارسال ناظر به رزمایش ووستوک ۲۰۱۸ را داده بود، اما این درخواست رد شد.
رزمایش اخیر روسیه تحریکآمیز بود
استاد روابط بین‌الملل کالج وسالیوس با اشاره به رزمایش ووستوک ۲۰۱۸ که روسیه و چین چندی پیش آن را اجرا کرد، درباره تفاوت این دو رزمایش با یکدیگر گفت: اول آن‌که در رزمایش روسیه بیش از ۳۰۰ هزار نیرو شرکت کردند. دوم آن‌که سناریوی مطرح شده در این رزمایش، جنگ و اقدامات تحریکآمیز بود، ازجمله استفاده از تسلیحات هسته‌ای. در این رزمایش نیروهای چین نیز شرکت کرده بودند.
آشکار است که رزمایش ووستوک-۲۰۱۸ برای تمرین نیروهای چین و روسیه در هنگام درگیری با اعضای ناتو صورت گرفته است. در سال‌های اخیر روسیه رویکرد تهاجمی‌تری در رزمایش‌های خود اتخاذ کرده است. در سال‌های اخیر، ناتو نیز چنین کرده و استراتژی خود را پیش برده است و منطق خود را بر اساس آرایش نیروها و تجهیزات به‌شکلی دفاعی در مرزهای شرقی چیده است.
جالب اینجاست که هر دوی این رزمایش‌ها، بزرگ‌ترین نمونه پس از پایان جنگ سرد هستند.
اختلاف میان کشورهای عضو ناتو طبیعی است
استروبانتس در پایان به اختلاف‌های اخیر میان کشورهای عضو ناتو اشاره کرد و گفت: ناتو همواره سازمانی بوده که به معیارها و ارزش‌های سازمان ملل متعهد بوده است. اختلاف در چنین سازمانی کاملا طبیعی است، همان‌گونه که در هر سازمان سیاسی ممکن است چنین شود. پیشتر نیز شاهد اختلاف بوده‌ایم و از این بعد هم اختلاف‌های بیشتری در خواهد گرفت، اما در زمان نیاز، ناتو از خود قدرت و اتحاد نشان داده و در برابر چالش‌هایی که در برابرش قرار گفته ایستادگی کرده است.
ممکن است رهبران کشورهای عضو دیدگاه‌ها و رویکردهای گوناگونی در زمینه سیاست خارجی داشته باشند، اما همواره در زمینه اهداف کلیدی ناتو از خود اتحاد نشان داده‌اند: یعنی دفاع در برابر حمله به هر یک از اعضا، مدیریت بحران در راستای حفظ صلح و امنیت بین‌الملل، همکاری امنیتی در راستای ایجاد ثبات و شکوفایی، چه در همسایگی خود و چه در سطح جهان و از طریق توسعه و همکاری.
گفت‌وگو: کامران برادران
