واشنگتن به دنبال «وقفه سیاسی» در پرونده فلسطین است/ ترامپ از خط‌قرمزها در سوریه و عراق عبور می‌کند

«علی بیگدلی» تحلیلگر مسائل آمریکا در تشریح راهبرد دونالد ترامپ در خصوص پرونده صلح خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: باید توجه داشته باشیم که بحث به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سال‌های گذشته و در دوران روسای جمهوری قبلی ایالات متحده مطرح بود اما نهایتاً در سال ۱۹۹۵ و در زمان ریاست جمهوری «بیل کلینتون» تصمیم آن گرفته شد و توسط کنگره مورد تایید قرار گرفت؛ اما تا قبل از آن‌که ترامپ موضع خود را اعلام کند، این موضوع هر شش ماه یک بار یا به صورت سالانه به عقب انداخته می‌شد. دلیل این امر وضعیت خاورمیانه در آن دوران بود اما ترامپ دقیقاً بر عکس روسای جمهوری قبلی آمریکا عمل کرد و اتفاقاً از فضای آشفته خاورمیانه برای اعلام مواضع خود استفاده کرد.

وی ادامه داد: از حیث حقوقی تصمیم ریاست‌جمهوری آمریکا وجاهت قانونی ندارد و مغایر با قوانین سازمان ملل است اما واشنگتن این پیام را مخابره کرده است که به عنوان یک کشور مستقل و قدرتمند، قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمت می‌شناسد. اینکه دیده می‌شود وزیر خارجه ایالات متحده اعلام می‌کند که انتقال پایتخت و سفارت حداقل دو سال به طول می‌انجامد، نشان می‌دهد که یک «وقفه سیاسی» برای آرام کردن اوضاع در دستور کار قرار گرفته است؛ چراکه واکنش‌های جهانی نسبت به تصمیم کاخ سفید فراتر از انتظار ترامپ و تیم وی بوده است. تا جایی که علاوه بر کشورهای عربی و منطقه، کشورهای اروپایی که به عنوان عضو دائم شورای امنیت به حساب می‌آیند به همراه سایر دولت‌های اروپایی حاضر در این شورا، اقدام به اتخاذ مواضع علیه آمریکا کرده‌اند.

ترامپ از قبل، موضوع به رسیمت شناختن بیت‌المقدس را با شیوخ عرب و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در میان گذاشته بود. به عبارتی دیگر عناصر اصلی این پرونده از قبل آگاه شده بودند که  ایالات متحده قرار است دست به چنین اقدامی بزند؛ لذا باید بگوییم که این وضعیت یک سناریوی از پیش تعیین شده بوده که دنیا با آن ظرف مدت چند ساعت روبه‌رو شدند و شدت مواضع آنها از همینجا نشات می‌گیرد.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه گفت‌وگو ابزار اصلی به نتیجه رسیدن این پرونده خواهد بود، گفت: درست است که گروه‌های مقاومت فلسطینی خواستار کلید زدن انتفاضه جدید شده‌اند اما بر اساس داده‌ها و سوابقی که از گذشته وجود دارد باز هم این پرونده منتهی به گفت‌وگو خواهد شد که البته مدل آن نسبت به گذشته تغییر پیدا خواهد کرد؛ مگر آنکه قطعنامه‌ای علیه مواضع ترامپ صادر شود که این موضوع هم بعید به نظر می‌رسد. از این جهت واکنش‌کشورهای عربی به این موضوع یکی دیگر از اضلاع  این پرونده به حساب می‌آید؛ چراکه واکنش دولت‌های عربی بیشتر تحت تاثیر اقدامات شهروندان آنها است تا اینکه دولت بخواهد اقدام به موضع‌گیری کند. تا جایی که اردن، برخی از سران فلسطینی که طی چند روز  گذشته اقدام به سخنرانی‌های تند کرده بودند بازداشت کرده است. از این جهت مواضع دولت‌های عربی نامفهوم به چشم می‌آید.

یکی از موضوع‌هایی که باید در این راستا مدنظر قرار بگیرد، آشکار شدن ارتباط عربستان و برخی از کشورهای عربی با اسرائیل است. ریاض از یک سو همچنان به دنبال درگیری با ایران است و از سمت دیگر بلندپروازی‌های ولیعهد این کشور موجب شده تا سیاست‌های سعودی‌ها تا حد زیادی به اسرائیل نزدیک شود. از این منظر همپوشانی  نیمه پنهان کشورهای عربی و خصوصاً عربستان با اسرائیل قابل رهگیری است. مساله فلسطین دارای متغیرهای گوناگون بومی و بین‌المللی است که نهایتاً یک مثلثی متشکل از آمریکا، اسرائیل و عربستان را نمایان می‌کند.

وی در پایان در پاسخ به اینکه آیا ترامپ اقدامات مشابهی را در غرب آسیا صورت خواهد داد یا خیر، عنوان کرد: ترامپ در اظهارات خود سخن از عبور وی و دولتش از خط قرمزها به میان می‌آورد که نشان می‌دهد او دقیقاً به دنبال ادامه سناریوی از پیش تعیین شده خود است. از منظر ترامپ، اوباما نتوانسته سیاست‌های ایالات متحده در سالیان اخیر را تکمیل کند؛ به عبارتی دیگر رئیس‌جمهوری فعلی ایالات متحده پرونده فلسطین و حتی پرونده‌های سوریه و عراق را به صورتی تحلیل می‌کند که باید از خط قرمزهای موجود گذشت تا بتواند نتیجه مورد نظر خود را کسب کند. از این جهت شاهد آن هستیم که به یکباره بحث بیت‌المقدس را مطرح می‌کند و به نظر می‌آید که در آینده باید شاهد عبور ترامپ از خط قرمزهای موجود در پرونده‌های سوریه و عراق باشیم.